het bloeitijdperk van het nederlandse volkslied

58
BLOEITIJDPERK NEDERLANDSE VOLKSLIED
Karakteristiek is het volgende motief, waarbij de stij
gende kwint weer naar de begintoon terugvalt. Dit komt
o.a. voor bij „Plompaert en zien wuvetje" (vb. 9a, blz.
59), bij Valerius (9b), een Duits kerklied (9c) en een
Frans kerstliedje (9d).
De beurtelings stijgende en dalende beweging is trouwens
zeer algemeen. Zij is in de nu volgende voorbeelden
aan te wijzen .(vb. 10, blz. 59).
Het uitgesproken karakter van d kl. terts wijst op een
late herkomst der melodie. Of de alteratie van c in een
handschrift van Anna Bijns is toegevoegd hebben wij
niet kunnen nagaan.
In de volgende melodie is de zevende trap meestal zuiver
bewaard, doch ook een enkele maal gealtereerd. Merk
tevens op hoe de maatsoorten verschillen, doch de accenten
toch telkens op dezelfde noten a en c vallen (vb. 11,
blz. 61).
Een lijn, die constant stijgt en daalt, vindt men in het
volgende zeer verbreide melodietype, bekend ander de
naam „Polies d'Espagne". Het schijnt van Portugese
afkomst te zijn. Salinas vermeldt het reeds in 1577 in
zijn theoretisch werk „De Musics". Begin 1600 komt
deze melodie zowel in Italie als in Frankrijk voor. Ver.,
schillende grote componisten o.a. Corelli, Geminiani,
Vivaldi, d'Anglebert, Kuhnau en J. S. Bach hebben de
„Folia- in een compositie bewerkt. Ook in Nederland
was de melodie zeer populair.
De wijze van „Ic sag Cecilia komen" heeft veel varianten.
Het opmerkelijke is echter, dat wij dezelfde melodie
terug vinden als een Boheems volkslied (o.a. voorkomend
in Smetana's „MoldauTh een Frans kerstlied en
een Italiaanse aria! Wat hier de oorspronkelijke en wat
de afgeleide vorm is, kan men moeilijk uitmaken. Volgens
van Duyse is de melodie van Italiaanse oorsprong. Hij