het bloeitijdperk van het nederlandse volkslied

HET GEESTELIJK LIED 143
als refrein. Dit werd later verbasterd tot „Kyrieleis" en
aan de slotlettergreep dankte het lied zijn speciale benaming.
Eên der meest bekende is het nog vaak gezongen
„Nu syt wellecome, Jesu lieven Heer".
In een Frans kerstlied „Chantons tous a la naissance"
wordt als refrein in de drie eerste strofen het „Kyrie"
gebruikt, in de drie volgende het „Christe", dan weer
driemaal „Kyrie" en in de slotstrofe „In excelsis Gloria".
Het verband met de Mis-liturgie spreekt hier zeer duidelift
uit. Niet alleen liturgie en kerstspel hebben veel tot 't
ontstaan van het kerstlied bijgedragen, ook heel veel is
te danken aan de fantasie en dichterlijke uiting van den
gewonen man onder het yolk. En juist de meest ontroerende
liederen zijn aan zijn kinderlijk gemoed ontsproten,
want is het kerstfeest niet bij uitstek het feest voor
de „eenvoudigen van hart"? Het beeld, dat zich daarbij
voordoet, is echter zo verscheiden en uiteenlopend, dat
wij om enig houvast te hebben tot een zekere indeling
zullen overgaan. wij zullen de liederen onderscheiden
volgens de gebeurtenissen die erin beschreven worden.
1. De tocht naar Bethlehem
„Maria die soude naer Bethlehem gaol." is een oud lied,
waarvan verschillende varianten bestaan en de melodie
in het begin opvallende verwantschap vertoont met de
„Dans der maegdekens". Eigenaardig is, dat in een der
varianten telkens de persoon van St Caecilia opduikt:
a) Sint Ciciliaantje moestede om watertje gaen.
b) Sint Cecilia moest om water gaan.
c) Cecilia kwam daer gegaen
Al met haer handekens reine
Zij sloeg haer oogen ten hemelwaert
Als zij hoorde dat klein kindje weenen.
d) En Sinter Cecilia kwam daar gegaan
en zij vroege wat zullen wij maken, enz .