het bloeitijdperk van het nederlandse volkslied

HET WERELDLIJK LIED 127
Twee emmertjes water halen
Twee emmertjes pompen
Lange, lange, rige
Koarte, koarte sige
Men zoeke zelf naar andere voorbeelden; zij zijn te kust
en te keur te vinden.
Nu jets over de melodie van het kinderlied. Werner
heeft uitvoerige studies gemaakt over de eerste muzikale
uitingen van het kind. Als de oervorm beschouwt hij
de herhaling van een toon, die als het ware portamento
daalt naar een lager gelegen trap.
Daaruit ontstaat het „dalend motief", bijv. d'-c'-b,
es'-c'-bes. Pas in het begin van het derde jaar constateert
hij de stijgend-dalende lijn, waarbij de kleine terts domineert.
De kleine terts beschouwt hij als de ontogenetische
oervorm van alle muziek. Het zing en van hele en halve
tonen is volgens hem een latere vorm.
Met het zesde jaar bereikt de kinderstem eerst de omvang
van een kwint, met zeven jaar een sext, en met negen
jaar pas 't voile octaaf. Natuurlijk geldt dit als algemene
regel en zijn er individuele uitzonderingen, doch men
moet in het yolks- en kinderlied nu eenmaal met de
algemene eisen rekening houden. Deze zijn dus, dat de
octaafomvang niet overschreden mag worden en verder,
dat men grote sprongen moet vermijden. De kwart of
kwint komt meestal alleen voor bij het begin, verder
overheersen secunde- en tertsintervallen. Zie ook hier
weer naar het gewone volkslied. Helaas hebben de meeste
componisten van het kinderlied dit niet gedaan. Bij het
overgroot gedeelte van hun melodieen wordt de octaafomvang
overschreden. Om nog maar te zwijgen van
kunstmatige chromatiek en modulaties, waardoor de
eenvoud en natuurlijkheid verloren gaat. Het zou te ver