het bloeitijdperk van het nederlandse volkslied

HET GEESTELIJK LIED 135
chael Behaim, Hans Sachs en de nieuw gedichte liederen.
Ook Marialiederen werden in de aanvang nog gebruikt,
aangezien Luther zich niet tegen de Mariaverering verzette.
Tenslotte vormden ook nog de contrafacten een niet
onbelangrijk aandeel, zodat het grootste gedeelte van
de Lutherse liederenschat dateert uit de tijd voor de
reformatie. Tegen het gebruik van contrafacten ontstond
later een heftige oppositie, doch Luther placht zich hiermede
te verdedigen: „Der Teufel braucht nicht alle schänen
Melodien fur sich allein zu haben". Zijn scherpe
critiek op alle „fleischlichen and Buhllieder- richtten
zich dan ook alleen tegen de obscene tekst.
Het aandeel, dat hij gehad heeft aan het tot stand komen
van nieuwe melodieen is een tijd lang sterk verkleind,
totdat door de nauwkeurige onderzoekingen van H.
Moser (1923) duidelijk is komen vast te staan, dat zijn
aandeel lang niet zo gering geweest is, als men algemeen
was gaan aannemen. Zijn muzikale medewerkers Walther
en Rupf zullen waarschijnlijk veel hebben gevijld
en afgewerkt, doch van Luther gingen de meeste plannen
uit.
Ook het lied „Een vaste burcht" is ongetwijfeld van
hem afkomstig. Men heeft uitgemaakt, dat dit lied in,
niet minder dan 184 talen is vertaald! Doch behalve dit
Lutherlied bedraagt het aantal door hem gecomponeerde
of bewerkte liederen minstens veertig. In Nederlandse
zangbundels komen wel dikwijls vertalingen voor van
het „Martelarenlied-, „Vom Himmel hock" en „Vater
unser im Himmelreich-, doch zeer veel karakteristieke
Lutherliederen, die uitmunten door oprechte vroomheid
en stoere geloofsovertuiging en die vroeger ook zo'n
grote rol gespeeld hebben in het kerkelijk leven hier te