het bloeitijdperk van het nederlandse volkslied

HET GEESTELIJK LIED 137
en bruid, met .al de beelden waarvan in het Hooglied
zo'n ruim gebruik is gemaakt.
In het „devoot ende profitelijck boecxken" komen reeds
veel van dergelijke liederen voor en ook tijdens de'
reformatie zijn er nog enige belangrijke geestelijke minneliederen
ontstaan, o.a. „Een liet van minnen wil ick
beghinnen", „Hoe blaekt mijn herteke, o lief lick vier"
en „Och Heere ghi staet altijt in mijne sinned'.
Anders dan in Duitsland, waar Luther en zijn vrienden
vele liederen uit de R.K. kerk behielden of naar eigen
inzicht wijzigden, zijn er in Nederland slechts vijf lieder
ren uit de oorspronkelijke eredienst behouden, ni.:
Weest ghegroet Maria reyne.
Hoe luyde sanc die leeraer op der tinnen.
Wie de ellendicheyt voldoe
en verder nog twee bewerkingen van Sint Jacobsliederen.
Het verschil tussen Rooms-Katholieke en Hervormde
liederen berust hoofdzakelijk hierop, dat eerstgenoemde
putten uit de overlevering en de fantasie, terwijl laatstgenoemde
zich strikt aan de bijbel houden. De Katholieke
liederen behandelen ook vaak een bijbelse stof, maar
deze stof is gekleurd door de persoonlijke gemoedsstemming
en uitleg van den dichter. De meeste van deze liederen
zijn uit het klooster afkomstig en behelzen dikwijls
ook een vermaning om in het klooster te treden, terwijl
de Hervormde liederen voornamelijk in lekenkringen zijn
ontstaan.
De „Souterliedekens" van Willem van Zuylen van Nyevelt,
die in 1540 te Antwerpen bij Simon Cock verschenen,
voldeden natuurlijk niet aan de Calvinistische
opvattingen, daar hier gebruik was gemaakt van „lichtvaerdige
voysen". Daarom werden deze al spoedig geheel
verdrongen door „De Psalmen Davids ende ander