het bloeitijdperk van het nederlandse volkslied

AANHANGSEL 161
in de 15de en 16de eeuw is de oogst vrij gering te noemen.
Voelden onze componisten zich er boven verheven
op het lied van „the man in the street" te componeren,
of hadden zij hier hoegenaamd geen belangstelling voor?
Het eerste zeer zeker niet, want het is toch bekend
genoeg, dat onze meesters hun Missen componeerden
op bekende volkswijsjes als cantus firmus. Soms dienden
daartoe buitenlandse melodieen ( o.a. het L'homme armê-
=fief, door bijna elke componist van naam gebruikt tot
aan Palestrina toe), maar ook inheemse wijzen werden
toegepast.
Zo bestaan er Missen op: „Ic seg adieu", „Een meisken,
dat te werven staet" en ,,Mijn liefkens brun ooghen".
Dat de afstand tussen de Mis.-tekst en het frivole lied
wel eens erg groot is, daarover bekommerde men zich
niet.
Dr R. Lenaerts haalt in zijn uitvoerig werk „Het Nederlandsch
polifonies lied in de 16de eeuw" enige redenen
aan om te verklaren, waarom het aantal in onze taal
geschreven liederen zo gering is. Hij wijt dit aan de
omstandigheid, dat de meeste beroemde componisten in
het buitenland vertoefden en daar dus weinig succes
zouden hebben met een compositie in hun moedertaal.
Wij willen niet ontkennen, dat dit inderdaad wel zijn
invloed gehad zal hebben, doch waarom is de oogst van
meesters als Pierre de la Rue, H. Waelrant en M. Pipelare,
die toch hun gehele leven in hun vaderland verbleven,
zo onbeduidend? Er moet wel veel verloren zijn
gegaan, hetgeen o.a blijkt uit een schriftelijke verklaring,
dat Agricola „verschillende liederen in onze taal kunstig
voor vier stemmen heeft gecomponeerd'', terwiji hiervan
tot dusverre slechts een bekend is.
Orlando di Lasso verklaart zêlf in een voorrede bij een
bundel Duitse liederen (1567), dat hij het meerstemmig