Afrika in Spiegelbeeld - Shikanda.net

More documents

Recommendations

Info

kans op een pak slaag: de man voelt zich beledigd, ‘alsof niet hij de vrouw, maar zij hém tracht zwanger te maken’. Seksueel genot is voor Nkoja vrouwen iets waarvan zij menen dat zij er veel minder behoefte aan hebben dan mannen, en dat zij incidenteel hopen te ontlenen, niet zozeer aan hun huwelijkspartner, maar hoogstens aan een minnaar — en bij voorkeur zonder dat zelfs deze er iets van merkt. Aangezien bij Nkoja vrouwen seksueel genot meestal slechts latent blijft, is het niet het vooruitzicht op orgastische extase dat hen in de armen van hun partners drijft. Besef van de zogenaamde (door formele afspraken en betalingen tussen verwantengroepen bekrachtigde) mannelijke rechten van een vaste partner, of hoop op de geschenken (kleding, geld) die minnaars plegen te geven, zal stellig drempelverlagend werken. Ook wil elke vrouw zoveel mogelijk kinderen baren: basis voor respect in het heden, en wissel op de toekomst, wanneer die kinderen volwassen zullen zijn en haar zullen onderhouden en beschermen. Als de belangrijkste manifeste reden voor seksueel verkeer noemen Nkoja vrouwen echter dat zij, vooral in de loop van hun formele opleiding als kankanga, hebben geleerd dat mannenzaad een buitengewoon krachtig medicijn is, dat voor een goed functioneren van het vrouwenlichaam onmisbaar is. Een man die je zijn zaad schenkt, bezorgt je iets van unieke waarde, niet alleen voor je nageslacht maar ook voor je eigen welzijn in het heden; en dat is de voornaamste bewuste reden waarom een Nkoja vrouw na de coïtus voor haar partner neerknielt en respectvol in de handen klapt, oprecht verheugd dat de man uitgerekend aan haar zijn manzijn heeft willen en kunnen manifesteren. Het gebaar verschilt niet van dat waarmee een vrouw in welke andere situatie dan ook een hogergeplaatste man of vrouw bedankt; en slechts in klapritme en stand van de handen verschilt het van eregroeten tussen mannen (vrouwen klappen meer monotoon en houden hun handen bij het klappen meer gekromd). 160
Dit is slechts één aspect van een heel complex van gedragingen waarmee de symbolische onderschikking van een vrouw aan haar mannelijke partner wordt geaccentueerd. Er zijn vele andere voorbeelden te geven. Zij mag niet eerder dan hij gaan slapen en niet ná hem opstaan. Zij mag het bed niet verlaten zonder zijn uitdrukkelijke toestemming (waarbij zij hem moet wakker maken en hij moet gaan rechtzitten om haar in de gelegenheid te stellen achter hem om te kruipen vanaf haar vaste plek het verste van de buitendeur af — want hij moet haar beschermen, en het is ondenkbaar dat zij over hem zou heenstappen); een nachtelijk plasje wordt zo een heel formele onderneming. Ze moet zijn eten voor hem neerzetten en hem met een knieval en handgeklap uitnodigen het op te eten, maar mag niet met hem uit één schaal eten. Ze moet zijn badwater op het vuur warmmaken en hem wassen volgens strikte regels, die uitdrukkelijk voorschrijven welke hand zij wanneer mag gebruiken en in welke volgorde zijn lichaamsdelen gewassen mogen worden. Zij moet zijn lichaamsbeharing afgeschoren houden. Bovenal is zij de bewaakster van de ‘geheimen van het huis’: verborgen ziektes, gebreken, tekortkomingen, zwaktes, angsten, hartstochten, de onappetijtelijke gevolgen van drankmisbruik — alles wat er mis is met haar man moet ze opvangen zonder morren en zonder er met derden over te praten. Vele ingrediënten van wat wij het universele patriarchale syndroom zouden kunnen noemen zijn aldus ook in de Nkoja cultuur voorhanden: oudere vrouwen die bij henzelf geïnternaliseerde normen en voorstellingen van vrouwelijke onderworpenheid en mannelijke superioriteit vrijwel zonder directe tussenkomst van mannen overdragen op jongere vrouwen; seksuele dienstbaarheid; afwezigheid van een expliciet recht op seksueel genot; het geloof dat de normale fysiologie van het gezonde vrouwenlichaam (in menstruatie en kraambed) weerzinwekkend en gevaarlijk is; mannelijke voorrechten die geen vrouwelijke 161
Page 1:
Afrika in Spiegelbeeld 1
Page 4 and 5:
Samenstellers en uitgever danken he
Page 6 and 7:
INHOUD Afrika in Spiegelbeeld 9 Ten
Page 8 and 9:
Wim van Binsbergen & Martin Doornbo
Page 10 and 11:
de ‘act’ moeten leveren voor hu
Page 12 and 13:
terugkomen. Maar in het geheel van
Page 14 and 15:
kamertje, en komt de deur niet meer
Page 16 and 17:
plezier toen ik hem het verhaal ver
Page 19 and 20:
TWEE GEDICHTEN Mercedes Zandwijken
Page 21 and 22:
EERSTE VELDWERK TUNESIË, 1968 Wim
Page 23 and 24:
schrijven — en eenmaal in het vel
Page 25 and 26:
de Kroemierse dorpssamenleving moet
Page 27 and 28:
op onze zenuwen werken. Buiten de g
Page 29 and 30:
gecontinueerd werden door het zende
Page 31 and 32:
zijn. Ik trof niets dan vriendelijk
Page 33 and 34:
al hoefden onze interviews met hen
Page 35 and 36:
inmiddels in te zien dat diens alge
Page 37 and 38:
interactieregels te vinden en me er
Page 39 and 40:
suggestie om die morgen te gaan int
Page 41 and 42:
dele in wijdverbreide mediterrane r
Page 43 and 44:
meesterlijke generalisaties (volgen
Page 45 and 46:
Maar niet alleen kreeg ik gevoel vo
Page 47 and 48:
zelfs hun humor meevoelen. Tot mijn
Page 49 and 50:
allerlei rivaliteit tussen mijn inf
Page 51 and 52:
hoe de diverse voorstellingen en ac
Page 53 and 54:
grenzen gerespecteerd die de dorpel
Page 55 and 56:
Nezjma bint (dochter van) Hassoena,
Page 57 and 58:
Je was vertrokken met achthonderd f
Page 59 and 60:
TEN WESTEN VAN ADEN AFRIKAANSE TRAD
Page 61 and 62:
vraagtekens, ik weet nog minder dan
Page 63 and 64:
de straten, die zijn niet vol leven
Page 65 and 66:
geworden en schieten al in bloei.
Page 67 and 68:
postkoloniale Nairobi meer expatria
Page 69 and 70:
verwachten babaloebaloe, of een uit
Page 71 and 72:
ingewikkelde ornamenten, die hun or
Page 73 and 74:
3. Mogadishu, een Administratieve C
Page 75 and 76:
om het verschil bij te passen, zeke
Page 77 and 78:
land is geworden en niet langer een
Page 79 and 80:
leus, over nationale inspanning of
Page 81:
Het lijkt het lot van vrijwel elke
Page 84 and 85:
egering liet geen pottekijkers toe,
Page 86 and 87:
Arabische opschriften, en hoe je he
Page 88 and 89:
Had ik daar wel eens van gehoord? N
Page 90 and 91:
daar weer op het goede spoor kunnen
Page 92 and 93:
van iemand als Basil Davidson. Het
Page 94 and 95:
engen. Zeker in het begin maak je a
Page 96 and 97:
zeker op voor Oost en Centraal-Tsja
Page 99 and 100:
REIZIGER IN DEN VREEMDE Gerrit Groo
Page 101 and 102:
probleem; en het komt vaker voor. H
Page 103 and 104:
2. Mijn jongste dochter zit in de b
Page 105 and 106:
waarvan Wamboea’s vrouw verschijn
Page 107 and 108:
cultuurbarrière die in tijd vertaa
Page 109: Maar als ik het erf van zijn baas o
Page 112 and 113: en de apen, vooral de apen met de r
Page 114 and 115: arrogantie had hij zich behoorlijk
Page 116 and 117: verreweg de grootste bevolkingsgroe
Page 118 and 119: Nog een eindje verder lag het kanto
Page 120 and 121: misschien wat aan had. Een nuttige
Page 122 and 123: weidegronden een vrijwel even grote
Page 124 and 125: kon bepaald niet de dreiging wegnem
Page 126 and 127: hand schudde.‘You doing here?’
Page 128 and 129: terwijl ik zelf — schrale troost
Page 130 and 131: straat, in alle bars en zoals nu bl
Page 132 and 133: Hier wellicht ook. Was er niet nog
Page 134 and 135: Ankole, en omgekeerd de upc tegen m
Page 136 and 137: 2. Ik versta zo weinig van wat je v
Page 138 and 139: 4. Korter dan het jouwe zal mijn le
Page 140 and 141: vrouwenvuur zitten en liggen tienta
Page 142 and 143: opleiding’ — maar mbéreki, ‘
Page 144 and 145: ‘De oude vrouw heeft het ons vert
Page 146 and 147: houding (scheef gebogen hoofd, voor
Page 148 and 149: de lichamelijke aandacht van de paa
Page 150 and 151: jongeren nogal zijn kwijtgeraakt, b
Page 152 and 153: die te gast is op een vrouwenceremo
Page 154 and 155: geboorte en dood herkenbaar, al zij
Page 156 and 157: Aldus gepreciseerd, zal het antwoor
Page 158 and 159: (binnenshuis naakt op wat schaarse
Page 162 and 163: tegenhanger hebben; etc. Toch zal h
Page 164 and 165: Desondanks zijn de rechten die de e
Page 166 and 167: syndroom, in de aangeleerde houding
Page 168 and 169: echtgenote. Het respect bewezen aan
Page 170 and 171: vrouwen één man als echtgenoot mo
Page 172 and 173: nauwelijks actief in de markthandel
Page 174 and 175: Zij is niet weerloos tegenover mann
Page 176 and 177: gestorvene, die aldus gereïncarnee
Page 178 and 179: van GuineeBissau (1983), suggereert
Page 180 and 181: plaatselijke cultuur, een zodanige
Page 182 and 183: onderzoeker naar medeNkoja én van
Page 184 and 185: gerechten die ik later zelf in ball
Page 186 and 187: gelezen: ‘I mourn for thee in sil
Page 188 and 189: vrouw en haar positie in de maatsch
Page 190 and 191: Even buiten Freetown, en de wegen l
Page 192 and 193: integer, met iets dat herinnerde aa
Page 194 and 195: Drie personen zal ik niet licht ver
Page 196 and 197: ezeten door het ritme, de tropische
Page 198 and 199: Ik moet aan de regels van Shrinivas
Page 200 and 201: Pretoria Zwarte vrijheidsstrijder j
Page 202 and 203: mensen in hekken, slagbomen neer ar
Page 205 and 206: DE WRAAK VAN DE KAMEEL EEN VERHANDE
Page 207 and 208: hun overschotten met Adam te ruilen
Page 209 and 210: onderwijl wanhopig om zich heen kij
Page 211 and 212:
voorpoten vastgebonden, zal hij op
Page 213 and 214:
een mannelijk en een vrouwelijk exe
Page 215 and 216:
kameel die steeds meer overstuur ra
Page 217 and 218:
ereiken voor een dag werk, om maar
Page 219 and 220:
de stad en thuis werd genood door d
Page 221 and 222:
valutahandelaren waren ergens ander
Page 223 and 224:
anders ervan... Hoe dan ook, chawad
Page 225 and 226:
uurtvergaderingen ging. Ik wil maar
Page 227 and 228:
in het stadje die alleen tijdens de
Page 229 and 230:
DE HANDBAGAGE VAN AFRIKANISTEN EEN
Page 231 and 232:
De complexiteit van Aziatische cult
Page 233 and 234:
elaties ligt in plaats van erin bes
Page 235 and 236:
de jaren zestig grote vooruitgang h
Page 237 and 238:
Contact maken betekent aldus ook: v
Page 239 and 240:
gevolg is vaak dat zij een beeld va
Page 241 and 242:
positief beeld van Afrika naar vore
Page 243 and 244:
elangrijke rol spelen. Ten slotte i
Page 245:
sociaalwetenschappelijk en historis
Page 248 and 249:
Buijtenhuijs, R., ‘Revolutionaire
Page 250 and 251:
Afrika’ (Wim van Binsbergen, Klop
Page 252 and 253:
Martin Doornbos is hoogleraar polit
Page 254 and 255:
Mahdist faith and Sudanic tradition
show all

Afrika in Spiegelbeeld - Shikanda.net

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?