Afrika in Spiegelbeeld - Shikanda.net

engen. Zeker in het begin maak je als onderzoeker deel uit van
een vijandige buitenwereld en moet je in zekere zin katenmuis
spelen. Daarbij zijn duidelijk twee fasen te onderscheiden. In eerste
instantie is de onderzoeker de muis en zijn de woordvoerders van de
revolutionaire beweging de katten die gezellig wat met je dollen.
Terecht natuurlijk, want ze hebben er geen enkel belang bij om je
direct al vertrouwelijke mondelinge informatie te geven, laat staan
hun documenten — want een doortrapte onderzoeker, zoals ik
helaas ben, kopieert ze natuurlijk onmiddellijk. Zo werd ik bij mijn
eerste bezoek aan Algiers met een flinke kluit in het riet gestuurd:
bepaalde conflicten binnen de beweging, waarover in Frankrijk
vage geruchten rondgingen, werden keihard ontkend, terwijl me
later bleek dat de breuk op dat moment al lang definitief was. Op
mijn vragen naar Frolinatpublikaties in het Arabisch kreeg ik het
antwoord dat die helaas niet in Algiers aanwezig waren, terwijl ik
later in Tripoli, en nog wel van dezelfde informanten, hoorde dat ze
er kasten vol van hadden.
Kortom, mijn Frolinatvrienden waren mij af en toe te slim af en
ik zou dus kunnen zeggen: ‘Zij zijn begonnen.’ Niet zo’n sterk
argument natuurlijk, maar het heeft me toch wel geholpen toen ik
zelf op mijn beurt als kat met Frolinatmuizen begon te spelen.
Ten slotte, bestaat de Afrikaanse revolutie eigenlijk wel? Wat
Tsjaad betreft moet het antwoord helaas negatief luiden. In de loop
van mijn eerste onderzoek had ik hierover al enige twijfels omdat
Frolinat van het begin af aan twee gezichten heeft getoond:
enerzijds dat van een regionalistische, enigszins islamitisch getinte
en daardoor op sommige punten vrij traditionalistische
volksopstand, en anderzijds dat van een moderne, socialistisch
gekleurde revolutionaire beweging. Aangezien Frolinat in 1977,
toen ik mijn eerste boek over deze beweging schreef, nog volop in
de guerrillaoorlog verwikkeld was en zich dus nog nooit waar had
kunnen maken of zijn ware gezicht had kunnen tonen, heb ik de
94