Afrika in Spiegelbeeld - Shikanda.net

leus, over nationale inspanning of overwinning. Er zijn citaten van
de president, flarden partijprogramma en revolutionaire
schilderingen met onderschrift, alles in gewone letters, meest
blokletters. Gewoon, maar toch vallen ze op.
Ze vallen op simpelweg door het uitvoerig, bijna uitbundig
gebruik dat ervan gemaakt is. Alsof er geen enkel gebrek aan ruimte
was — noch aan letters: de teksten bevatten alle ongelooflijk lange
woorden; als er een Engelse vertaling bij staat, is die per definitie
korter, economischer. Maar het geschreven woord is voor de
Somali’s dan ook een nationale verworvenheid van de eerste orde.
Het betreft een taal die tot voor kort nooit geschreven werd, en in de
schaduw bleef bij Italiaans en Engels enerzijds, Arabisch
anderzijds. Bovendien hadden de Ethiopische buren en aartsrivalen
al eeuwenlang hun eigen, Koptisch schrift. Het was duidelijk dat
Somalië ook een eigen schrift moest hebben, alleen welk —
Arabisch of Latijns — bleef de vraag en twistpunt. Het werd Latijns
met een eigen orthografie en een voorkeur voor
zakelijkprogressieve vormgeving, de politieke conjunctuur was toen
namelijk net iets minder afgestemd op de Arabische overburen dan
zij nu weer is.
Maar een schrift is er om mee te schrijven, dus de vraag is wie
daarvan gebruik kan maken, en voor wat. Nauwelijks de nomaden
die in de meerderheid zijn — hun literatuur is beroemd maar
ongeschreven. Wel echter de overheidsadministratie, verreweg het
grootste bedrijf van de stad en het land, en juist toen de kwestie
speelde, zo’n twaalf jaar geleden, aan het begin van een grootse
expansie. Geschreven taal doet voor een bureaucratie wat regen
voor de woestijn doet. Er volgt een ongekend snelle bloei en groei.
Als de gekozen woorden dan bovendien nog lang en menigvuldig
zijn, zo dan ook het aanwassende corps dat ze zal schrijven en
overschrijven, een oneindig aantal keren. Ontwikkeling van het
geschreven woord, en van de bureaucratie: het zijn processen die
79