Afrika in Spiegelbeeld - Shikanda.net

More documents

Recommendations

Info

onderzoeker naar medeNkoja én van man naar vrouw; zoals het verwerven van een volwassen identiteit door de kankanga een hoopvol beeld is voor iemand die als onderzoeker zijn eigen culturele identiteit riskeert, en ook als minnaar hunkert naar identiteitsverlies. Gezien de mobiliserende en tegelijk verengende kracht van erotiek in onze eigen samenleving ligt het voor de hand dat het verlangen dat er tussen culturen bestaat, zich toespitst op een poging tot de seksuele geheimen van een andere cultuur door te dringen en ze te internaliseren. Maar het is niet ondenkbaar dat onder deze seksuele penetratiesymboliek een typisch imperialistisch (want naar verre windstreken geprojecteerd) streven naar reductie van de ander tot object, naar toeëigening en overweldiging schuil gaat — een extra reden waarom bij nader inzien de grensoverschrijding maar beter niet kan lukken. Niettemin helpt de kankanga mij, voor één enkel ogenblik, heen over de schaduw waarvan zijzelf ingeprent heeft gekregen dat zij er niet overheen mag stappen. Zolang haar dans duurt, lijkt ze alleen voor mij te dansen, zuigt ze alle hunkering van mijn veldwerk en liefdesleven naar zich toe, en bezweert zij de onmogelijkheden in die hunkering ingebouwd. Want oog in oog met haar ben ik niet meer louter een westerse man, noch blijft zij louter een Nkoja meisje. Het is echter een kortstondig beeld, dramatisch, ontroerend, maar (als haar dans eenmaal over is en de feestgangers, katterig van slaaptekort en drankgebruik, snel uiteengaan) onverbiddelijk terugwijzend naar haar eigen primaire identiteiten als vrouw en als Nkoja, mijn eigen primaire identiteiten als man en als westers onderzoeker. Antropologie is de wetenschap van wat er zou gebeuren als je de stap zou zetten. Leven is de wetenschap van die stap niet te zetten, of, eenmaal gezet, op je schreden terug te keren. Ook ik mocht niet over die schaduw heenstappen, en na de tranen van dit besef troost ik mijzelf, en misschien anderen, met dit essay. 182
OVER CREOLEN EN HOLLANDERS ZOALS GEZIEN DOOR EEN ZUIDAFRIKAAN Vernie February 1. ‘Dear earth, I weep to see thee back again, I greet thee with my hand.’ Ik moest denken aan de woorden van Koning Richard iii uit Shakespeare’s drama toen ik in 1971 in WestAfrika, Sierra Leone aankwam. Nu was Freetown natuurlijk geen Kaapstad. Ik was immers al in 1963 vertrokken uit het land van Jan van Riebeeck (o ironie!) omdat het apartheidssysteem zo mensonterend was, omdat het vechten tegen de bierkaai was. Kaapstad was zo goddelijk mooi; in de woorden van Sir Francis Drake ‘the fairest Cape in the whole universe’. Als balling ben ik terechtgekomen in Holland. Ik weet me nog goed te herinneren dat wij als kinderen onder de Afrikaanse zon zongen: ‘Holland staan op pale, Holland staan op pale.’ Ja, ik had het toen nog niet zo goed begrepen. Om in één dag weggetoverd te worden van een ‘valleidorp’ waar de wijngaarden als gouden koorden de bergen omlijsten... om dan je ogen te openen in ‘Holland staan op pale’. In Leiden ben ik terechtgekomen. ‘Heer breng hem niet in Leyden...’ Een Afrikanist is volgens de Afrikaan Guy Mkhone: ‘een nietAfrikaan die als specialist wetenschappelijk geïnteresseerd is in Afrika’. Bij implicatie zal een Afrikaan zichzelf nooit Afrikanist noemen. Ben ik nu ook een Afrikanist geworden in Europa? In Kaapstad heb ik de moeëzzin vaak gehoord. Ik ben opgevoed met labarang en oosterse gerechten: bobotie en koeksisters — 183
Page 1:
Afrika in Spiegelbeeld 1
Page 4 and 5:
Samenstellers en uitgever danken he
Page 6 and 7:
INHOUD Afrika in Spiegelbeeld 9 Ten
Page 8 and 9:
Wim van Binsbergen & Martin Doornbo
Page 10 and 11:
de ‘act’ moeten leveren voor hu
Page 12 and 13:
terugkomen. Maar in het geheel van
Page 14 and 15:
kamertje, en komt de deur niet meer
Page 16 and 17:
plezier toen ik hem het verhaal ver
Page 19 and 20:
TWEE GEDICHTEN Mercedes Zandwijken
Page 21 and 22:
EERSTE VELDWERK TUNESIË, 1968 Wim
Page 23 and 24:
schrijven — en eenmaal in het vel
Page 25 and 26:
de Kroemierse dorpssamenleving moet
Page 27 and 28:
op onze zenuwen werken. Buiten de g
Page 29 and 30:
gecontinueerd werden door het zende
Page 31 and 32:
zijn. Ik trof niets dan vriendelijk
Page 33 and 34:
al hoefden onze interviews met hen
Page 35 and 36:
inmiddels in te zien dat diens alge
Page 37 and 38:
interactieregels te vinden en me er
Page 39 and 40:
suggestie om die morgen te gaan int
Page 41 and 42:
dele in wijdverbreide mediterrane r
Page 43 and 44:
meesterlijke generalisaties (volgen
Page 45 and 46:
Maar niet alleen kreeg ik gevoel vo
Page 47 and 48:
zelfs hun humor meevoelen. Tot mijn
Page 49 and 50:
allerlei rivaliteit tussen mijn inf
Page 51 and 52:
hoe de diverse voorstellingen en ac
Page 53 and 54:
grenzen gerespecteerd die de dorpel
Page 55 and 56:
Nezjma bint (dochter van) Hassoena,
Page 57 and 58:
Je was vertrokken met achthonderd f
Page 59 and 60:
TEN WESTEN VAN ADEN AFRIKAANSE TRAD
Page 61 and 62:
vraagtekens, ik weet nog minder dan
Page 63 and 64:
de straten, die zijn niet vol leven
Page 65 and 66:
geworden en schieten al in bloei.
Page 67 and 68:
postkoloniale Nairobi meer expatria
Page 69 and 70:
verwachten babaloebaloe, of een uit
Page 71 and 72:
ingewikkelde ornamenten, die hun or
Page 73 and 74:
3. Mogadishu, een Administratieve C
Page 75 and 76:
om het verschil bij te passen, zeke
Page 77 and 78:
land is geworden en niet langer een
Page 79 and 80:
leus, over nationale inspanning of
Page 81:
Het lijkt het lot van vrijwel elke
Page 84 and 85:
egering liet geen pottekijkers toe,
Page 86 and 87:
Arabische opschriften, en hoe je he
Page 88 and 89:
Had ik daar wel eens van gehoord? N
Page 90 and 91:
daar weer op het goede spoor kunnen
Page 92 and 93:
van iemand als Basil Davidson. Het
Page 94 and 95:
engen. Zeker in het begin maak je a
Page 96 and 97:
zeker op voor Oost en Centraal-Tsja
Page 99 and 100:
REIZIGER IN DEN VREEMDE Gerrit Groo
Page 101 and 102:
probleem; en het komt vaker voor. H
Page 103 and 104:
2. Mijn jongste dochter zit in de b
Page 105 and 106:
waarvan Wamboea’s vrouw verschijn
Page 107 and 108:
cultuurbarrière die in tijd vertaa
Page 109:
Maar als ik het erf van zijn baas o
Page 112 and 113:
en de apen, vooral de apen met de r
Page 114 and 115:
arrogantie had hij zich behoorlijk
Page 116 and 117:
verreweg de grootste bevolkingsgroe
Page 118 and 119:
Nog een eindje verder lag het kanto
Page 120 and 121:
misschien wat aan had. Een nuttige
Page 122 and 123:
weidegronden een vrijwel even grote
Page 124 and 125:
kon bepaald niet de dreiging wegnem
Page 126 and 127:
hand schudde.‘You doing here?’
Page 128 and 129:
terwijl ik zelf — schrale troost
Page 130 and 131:
straat, in alle bars en zoals nu bl
Page 132 and 133: Hier wellicht ook. Was er niet nog
Page 134 and 135: Ankole, en omgekeerd de upc tegen m
Page 136 and 137: 2. Ik versta zo weinig van wat je v
Page 138 and 139: 4. Korter dan het jouwe zal mijn le
Page 140 and 141: vrouwenvuur zitten en liggen tienta
Page 142 and 143: opleiding’ — maar mbéreki, ‘
Page 144 and 145: ‘De oude vrouw heeft het ons vert
Page 146 and 147: houding (scheef gebogen hoofd, voor
Page 148 and 149: de lichamelijke aandacht van de paa
Page 150 and 151: jongeren nogal zijn kwijtgeraakt, b
Page 152 and 153: die te gast is op een vrouwenceremo
Page 154 and 155: geboorte en dood herkenbaar, al zij
Page 156 and 157: Aldus gepreciseerd, zal het antwoor
Page 158 and 159: (binnenshuis naakt op wat schaarse
Page 160 and 161: kans op een pak slaag: de man voelt
Page 162 and 163: tegenhanger hebben; etc. Toch zal h
Page 164 and 165: Desondanks zijn de rechten die de e
Page 166 and 167: syndroom, in de aangeleerde houding
Page 168 and 169: echtgenote. Het respect bewezen aan
Page 170 and 171: vrouwen één man als echtgenoot mo
Page 172 and 173: nauwelijks actief in de markthandel
Page 174 and 175: Zij is niet weerloos tegenover mann
Page 176 and 177: gestorvene, die aldus gereïncarnee
Page 178 and 179: van GuineeBissau (1983), suggereert
Page 180 and 181: plaatselijke cultuur, een zodanige
Page 184 and 185: gerechten die ik later zelf in ball
Page 186 and 187: gelezen: ‘I mourn for thee in sil
Page 188 and 189: vrouw en haar positie in de maatsch
Page 190 and 191: Even buiten Freetown, en de wegen l
Page 192 and 193: integer, met iets dat herinnerde aa
Page 194 and 195: Drie personen zal ik niet licht ver
Page 196 and 197: ezeten door het ritme, de tropische
Page 198 and 199: Ik moet aan de regels van Shrinivas
Page 200 and 201: Pretoria Zwarte vrijheidsstrijder j
Page 202 and 203: mensen in hekken, slagbomen neer ar
Page 205 and 206: DE WRAAK VAN DE KAMEEL EEN VERHANDE
Page 207 and 208: hun overschotten met Adam te ruilen
Page 209 and 210: onderwijl wanhopig om zich heen kij
Page 211 and 212: voorpoten vastgebonden, zal hij op
Page 213 and 214: een mannelijk en een vrouwelijk exe
Page 215 and 216: kameel die steeds meer overstuur ra
Page 217 and 218: ereiken voor een dag werk, om maar
Page 219 and 220: de stad en thuis werd genood door d
Page 221 and 222: valutahandelaren waren ergens ander
Page 223 and 224: anders ervan... Hoe dan ook, chawad
Page 225 and 226: uurtvergaderingen ging. Ik wil maar
Page 227 and 228: in het stadje die alleen tijdens de
Page 229 and 230: DE HANDBAGAGE VAN AFRIKANISTEN EEN
Page 231 and 232: De complexiteit van Aziatische cult
Page 233 and 234:
elaties ligt in plaats van erin bes
Page 235 and 236:
de jaren zestig grote vooruitgang h
Page 237 and 238:
Contact maken betekent aldus ook: v
Page 239 and 240:
gevolg is vaak dat zij een beeld va
Page 241 and 242:
positief beeld van Afrika naar vore
Page 243 and 244:
elangrijke rol spelen. Ten slotte i
Page 245:
sociaalwetenschappelijk en historis
Page 248 and 249:
Buijtenhuijs, R., ‘Revolutionaire
Page 250 and 251:
Afrika’ (Wim van Binsbergen, Klop
Page 252 and 253:
Martin Doornbos is hoogleraar polit
Page 254 and 255:
Mahdist faith and Sudanic tradition
show all

Afrika in Spiegelbeeld - Shikanda.net

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?