Afrika in Spiegelbeeld - Shikanda.net

syndroom, in de aangeleerde houding en voorstellingen van de
vrouwen, van de kant van de mannen vaak verzacht wordt door een
tamelijk grote loyaliteit — waarvan het karembohuwelijk als de
hoogste uitdrukking wordt beschouwd. Wanneer menstruatie of
bevalling het een vrouw onmogelijk maken vuur te ontsteken en te
koken (vanwege de antisociale connotaties van vrouwenbloed), is
het vooral in de stedelijke situatie normaal dat haar man deze taken
tijdelijk overneemt. Een zwaar taboe verbiedt de man overspel te
plegen wanneer zijn vrouw in het kraambed ligt (wat uiteraard iets
heel anders is dan, in een polygame situatie, het nakomen van zijn
echtelijke plichten jegens andere echtgenoten). Mannen zetten zich
over het algemeen loyaal in voor de gezondheid van hun vrouw, en
naast de medische ingrepen (kruidenzoeken, diagnostische dromen,
voorgaan in voorouderritueel) die van henzelf als gezinshoofd
worden verwacht, besteden zij vaak enorme bedragen ten behoeve
van genezingsculten waarin hun vrouw actief is. De rechten van een
vrouw op haar eigen verwantschappelijke en economische
activiteiten, ook als die leiden tot haar langdurige afwezigheid en
daaruit voortvloeiend ongemak voor de man, worden meestal
zonder morren geaccepteerd. Dat zij op het eigen erf — maar ook
daarbuiten, bij voorbeeld bij feesten en begrafenissen, op de markt
of in werksituaties — vrijuit gesprekken aangaat met andere
mannen, met hen schertst, hen aanraakt als dat in het gesprek te pas
komt, behoort tot de geaccepteerde omgangsvormen; een
echtgenoot die zich hiertegen zou verzetten maakt zich belachelijk.
Besef van erkende mannelijke behoeften maakt het overigens tot
een vrij normale zaak dat een vrouw bij langdurige afwezigheid een
tijdelijke waarneemster zoekt voor haar huishoudelijke en seksuele
taken: een ‘zuster’ of een vriendin, die haar relatie met haar
echtgenoot niet zal bedreigen. Zij kan daarbij teruggrijpen op de
normale huishoudelijke hulp die vrouwen elkaar verstrekken
wanneer een van hen menstrueert of pas bevallen is en in die
166