Afrika in Spiegelbeeld - Shikanda.net

gerechten die ik later zelf in ballingschap zou klaar maken om
overeind te blijven te midden van croquetten en aardappelen. Het
zou nooit bij ons zijn opgekomen om een artikel, laat staan een
proefschrift, over de moeëzzin te schrijven.
De Nederlanders weten het allemaal zo veel beter. Toen ik hier
aankwam was Afrikaans, dat taaltje gesproken in ZuidAfrika,
grappig om aan te horen. En zij wisten me te vertellen dat een
oorlogsschip een ‘voorniksniebangnieschip’ was. Alleen, ik ben dat
woord nog nooit tegengekomen in ZuidAfrika. Pennings boeken
over de Boerenoorlog waren zeer bekend. 1963: het jaar van de
provo’s en de Beatles; toen kwam ‘flower power’, en daarna de
actiegroepen die zwarten ontdekten. Zuidelijk Afrika, de
onderdrukten in El Salvador, de hongerigen in BanglaDesh, de
Palestijnen in ballingschap, de homofielen in verdrukking.
Nederland werd wat de Verenigde Naties nooit kunnen en zullen
zijn: een Walhalla voor onderdrukten.
Soms, als wij Zuidafrikanen bij elkaar zijn, klagen wij over de
Nederlanders die nu veel meer weten dan wij over ZuidAfrika.
Maar er waren ook momenten die onvergetelijk zijn — momenten
waar het gastland bijna moederland werd.
Ik heb me altijd afgevraagd waarom de Nederlanders hun
toiletten zo dicht bij hun keukens hebben. Misschien iets voor een
‘Afrikanist’ uit Afrika (!) om sociologisch uit te zoeken. Of zou het
gewoon aan de moerassige bodem liggen, die rioleringen duur en
kwetsbaar maakt?
Acht jaar in Nederland en toen voor het eerst terug in Afrika, al
was het ook geen Kaapstad. Het was ’s avonds laat toen ik
aankwam in Freetown. Spookachtig, alles in duisternis gehuld. Ik
ben nog nooit in een land geweest waar de zwarten politiek hun
eigen baas zijn. Per bus door het Afrikaanse landschap,
schommelend, doodmoe, maar erg nieuwsgierig. Ik kon geen oog
dicht krijgen. Overal waren er gekko’s: beestjes die mij aanstaren
184