Zijn wij anders? Waarom Nederland geen ... - Politieacademie

More documents

Recommendations

Info

Voorwoord Vlak na de jaarwisseling 2009-2010 braken in de Culemborgse wijk Terweijde ongeregeldheden uit, die nog wekenlang de aandacht trokken. De Telegraaf van dinsdag 5 januari 2010 kopte over ‘oorlog’ en ‘rassenrellen tussen Molukkers en Marokkanen’ en in zijn internationale editie sprak NRC Handelsblad eveneens over ‘race riots’. De gebeurtenissen in Culemborg en wellicht nog meer de mediaaandacht die erop volgde geven de gevoeligheid aan die in onze samenleving bestaat voor conflicten met een ogenschijnlijk etnische grondslag. Ogenschijnlijk, want het is nog maar de vraag of de gebeurtenissen in Culemborg als etnisch conflict geduid moeten worden. Vooral sinds de rellen in de Franse banlieues van november 2005 steekt de angst voor ‘Franse toestanden’ steeds weer de kop op. Dat is op zich niet vreemd, want vrijwel geen enkele samenleving ontkomt aan etnische spanningen. Migratieprocessen verlopen zelden geruisloos. Soms monden de spanningen uit in gewelddadigheden tussen verschillende bevolkingsgroepen of is er sprake van confrontaties met de overheid en de politie als belangrijkste representant. Dit was het geval bij de Franse rellen, waar jongeren van Noord- en Centraal-Afrikaanse afkomst dagenlang slag leverden met de politie. Groot-Brittannië kreeg in de jaren 1980 te maken met ernstige etnische rellen in de arme binnenstadsbuurten van Londen, Bristol en Liverpool. Later braken soortgelijke rellen uit in de noordelijke textielsteden Bradford en Burnley. België heeft sinds het midden van de jaren 1990 te maken met oplopende spanningen onder migrantenjongeren. In de buitenwijken van Brussel en Antwerpen kwam het meerdere malen tot rellen, nog onlangs in februari 2010. Denemarken maakte voor het eerst in 2008 kennis met grootschalig etnisch geweld na herpublicatie van cartoons over de profeet Mohammed. De afgelopen decennia is ook Nederland in een relatief kort tijdsbestek getransformeerd tot een multiculturele samenleving. Met het veelgebruikte label ‘allochtoon’ wordt nadrukkelijk verwezen naar het ‘anders’ zijn van migranten en Nederlanders van buitenlandse afkomst. Vooral sinds de door Molukkers uitgevoerde terroristische acties van de jaren 1970 is de angst manifest geworden dat sociale frustraties bij de tweede generatie van migrantengroepen zouden kunnen leiden tot gewelddadigheden. Toch hebben, ondanks Culemborg, collectieve geweldsuitbarstingen die qua schaal of heftigheid enigszins vergelijkbaar zijn met de rellen zoals in de Franse banlieues of de binnensteden van Groot-Brittannië, tot op heden in Nederland niet plaatsgevonden. Er zijn wel incidenten met een etnische component geweest, maar geen over een groter geografisch gebied verspreide, met elkaar verbonden geweldsuitbarstingen of meerdaagse rellen op etnische grondslag. Al voor de Franse rellen van november 2005 had het lectoraat Openbare Orde & Gevaarbeheersing het initiatief genomen tot een vergelijkend onderzoek naar de vraag hoe dat komt. Zijn ‘wij’ anders of hebben we gewoon geluk gehad? 9
Dit onderzoek gaat niet over de meer structurele langetermijnfactoren die van invloed zijn op het ontstaan van etnische rellen. We hebben ons gericht op factoren op de middellange en korte termijn en vooral op de rol van het politieoptreden bij het al dan niet ontstaan of escaleren van etnische rellen. We hebben het onderzoek specifiek gericht op situaties waarbij diverse ingrediënten voor het uitbreken van ongeregeldheden aanwezig waren, met als doel goede werkwijzen en verbeterpunten in kaart te brengen. Inzicht daarin is belangrijk om grootschalig etnisch geweld te blijven voorkomen. De uitkomsten van het onderzoek kunnen in samenhang gezien worden met het recent vanuit het lectoraat Gemeenschappelijke Veiligheidskunde uitgevoerde onderzoek naar de ongeregeldheden van maart 2007 – geïnitieerd door autochtone Nederlanders – in de Utrechtse probleemwijk Ondiep. De samenhang zit in het feit dat het gaat om (mogelijke) ongeregeldheden in buurten en in het gebruik van hetzelfde analytische onderscheid in structurele, relationele en operationele niveaus. Graag bedank ik iedereen die aan het onderzoek heeft meegewerkt. Carin Esman heeft aanvullende gegevens verzameld. Marije van den Breemen assisteerde bij het literatuuronderzoek. Wim van Oorschot, Bert Poelert, Pieter Tops, Sjiera de Vries en Ronald Zwarter leverden waardevol commentaar op een concept van het rapport. Een aantal deskundigen heeft ons voorzien van belangrijke achtergrondinformatie: • dr. Boekhout van Sollinge, universitair docent aan het Willem Pompe Instituut van de faculteit rechtsgeleerdheid van de Universiteit Utrecht; • prof. dr. F. Bovenkerk, hoogleraar criminologie van het Willem Pompe Instituut van de faculteit rechtsgeleerdheid van de Universiteit Utrecht; • mr. Harchaoui, voorzitter van de raad van bestuur van het Instituut voor multiculturele ontwikkeling Forum; • M. Heerschap: oud plv. hoofdcommissaris Regio Haaglanden, BZK; • prof. dr. Kleinnijenhuis, hoogleraar communicatiewetenschappen aan de Vrije Universiteit te Amsterdam; • prof. dr. Laroui, ingenieur en schrijver, kenner van de Franse banlieues; • prof. dr. L.A.J.C. Lucassen, hoogleraar sociale geschiedenis aan de Universiteit Leiden; • prof. dr. E. Muller, hoogleraar rechtswetenschappen aan de Universiteit Leiden, directeur COT; • prof. dr. P. Scheffer, hoogleraar grootstedelijke problematiek aan de Universiteit van Amsterdam; • Rachid Berchaoui en Paulo de Campos Neto, adviseurs van de Expertgroep Diversiteit van het LECD. Otto Adang, februari 2010 10
Page 1 and 2: Zijn wij anders? Waarom Nederland g
Page 3 and 4: Dit is een publicatie van het onder
Page 5 and 6: ISBN 978-90-3524-463-4 © Politieac
Page 8 and 9: Inhoud Voorwoord 1 Inleiding 1.1 Gr
Page 12 and 13: HOOFDSTUK 1 Inleiding 1.1 Grootscha
Page 14 and 15: een gelijkwaardige positie in de sa
Page 16 and 17: flitspunt. Wetenschappelijk gezien
Page 18 and 19: maar gebonden aan de normen van de
Page 20 and 21: We doen literatuuronderzoek naar et
Page 22: de dadergroep. Steeds is ook gevraa
Page 25 and 26: zich met de hulp van de racistische
Page 27 and 28: voor de rellen had zich bovendien e
Page 29 and 30: de politiek was een duidelijke verh
Page 31 and 32: waren soms aanleiding voor heftige
Page 33 and 34: Na de aanslagen op de Twin Towers i
Page 35 and 36: • De relschoppers zijn niet repre
Page 37 and 38: was de leeftijdsopbouw. 44 procent
Page 39 and 40: het onderwijs, het uitgaansleven en
Page 41 and 42: Deze omstandigheid wakkert ook de g
Page 43 and 44: ereid zijn om tegen lagere lonen te
Page 45 and 46: dat gewelddadig, provocatief of ver
Page 48 and 49: HOOFDSTUK 3 Grootschalig etnisch ge
Page 50 and 51: De reactie van de overheid was dan
Page 52 and 53: maakte de zaak er niet makkelijker
Page 54 and 55: poging de menigte met geweld uiteen
Page 56 and 57: het decennium voorafgaand aan de re
Page 58 and 59: de Verenigde Staten speelde hierbij
Page 60 and 61:
werkte en het hoofd van de CCRL. He
Page 62 and 63:
over het algemeen politiemensen met
Page 64 and 65:
de verharde aanpak verloor zij terr
Page 66 and 67:
indirect worden versterkt door het
Page 68 and 69:
Op maandag 1 november bezocht premi
Page 70 and 71:
immigranten. Deze kritiek was voora
Page 72 and 73:
3.5 Politiemodellen Het traditionel
Page 74 and 75:
Community policing heeft de volgend
Page 76:
de ketenpartners. Het was een belei
Page 79 and 80:
Door de snelle naoorlogse economisc
Page 81 and 82:
plaats aan het einde van de jaren 1
Page 83 and 84:
Andere dancings volgden. Uitbaters
Page 85 and 86:
de acties uitbreiden, zo luidde het
Page 87 and 88:
als een moeilijke wijk, waar vooral
Page 89 and 90:
Nederlandse jongens staken verschei
Page 91 and 92:
kan kosten als we er niets tegen on
Page 94 and 95:
HOOFDSTUK 5 De Nederlandse politie
Page 96 and 97:
Nederlandse bevolking. 157 Jeugdcri
Page 98 and 99:
Identificatie gold naast een aantal
Page 100 and 101:
keer een boete werd gegeven voor he
Page 102 and 103:
hanteerde, dat zich typeerde door e
Page 104 and 105:
langrijke functionaris. Uit het ond
Page 106 and 107:
Het interventieteam Interetnische s
Page 108 and 109:
• De situatie waarin sprake is va
Page 110:
5.7 Besluit De Nederlandse politie
Page 113 and 114:
Iedere casus wordt op de volgende m
Page 115 and 116:
er rechtsextremistische sympathieë
Page 117 and 118:
te weren. Het doel van deze ‘dres
Page 119 and 120:
• Vervolgens is de aanpak gericht
Page 121 and 122:
Op 12 november komt de Staf Grootsc
Page 123 and 124:
De politie was al voor de autobrand
Page 125 and 126:
aanpak zou averechts kunnen uitwerk
Page 127 and 128:
Om 2.15 uur dringt een groep person
Page 129 and 130:
vankelijk niet eens worden over de
Page 131 and 132:
Volgens de stadsdeelvoorzitter neem
Page 133 and 134:
Kranten schrijven ook dat de buurtr
Page 135 and 136:
De politie besloot in overleg met h
Page 137 and 138:
lijkt een voedingsbodem voor radica
Page 139 and 140:
de buurt informatie over wat er zic
Page 141 and 142:
in de media is geuit. De stadsdeelv
Page 143 and 144:
Aanleiding Op woensdag 10 september
Page 145 and 146:
vernield. Uiteindelijk werden zelfs
Page 147 and 148:
een passagier niet goed was afgeste
Page 149 and 150:
Hierna gaat de burgemeester naar he
Page 151 and 152:
programma’s. Zo waarschuwt hij de
Page 153 and 154:
vaart). In Gouda stelde het moskeeb
Page 156 and 157:
HOOFDSTUK 7 Conclusies Uit het verg
Page 158 and 159:
eïnvloedt. Uiteraard hebben struct
Page 160 and 161:
eerder aangehaalde beginselen van p
Page 162:
elkaar te komen, zelfs voor politie
Page 165 and 166:
hard aan het werk contacten met de
Page 167 and 168:
echt in eigen hand’ genomen moest
Page 169 and 170:
Bovenkerk, F. (1999). ‘Rassenrell
Page 171 and 172:
Grimshaw, A.D. (1969). Racial viole
Page 173 and 174:
Pellegrini, C. (2005). Banlieues en
Page 175 and 176:
Wilson, J.Q. (1972). ‘The police
Page 177 and 178:
Casus Slotervaart Stadsdeelvoorzitt
Page 180 and 181:
Over de auteurs Dr. Otto M.J. Adang
show all

Zijn wij anders? Waarom Nederland geen ... - Politieacademie

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?