Zijn wij anders? Waarom Nederland geen ... - Politieacademie

politiemensen geschoten met hagel. 29 politiemensen liepen schotwonden op. In
die nacht gingen meer dan 1400 auto’s in vlammen op.
De Franse regering kwam langzaam tot het besef dat de gekozen koers niet de
juiste was. Begin november nam premier De Villepin voorlopig de leiding. Hij
besloot onder meer om een oude wet van toepassing te verklaren, waardoor de
prefecten en de politie uitgebreidere volmachten kregen om de relschoppers aan te
pakken. Deze wet stamde uit 1955 en was tot dan toe alleen bij ongeregeldheden
in de koloniën gebruikt. De wet maakte het onder meer mogelijk een avondklok
en gebiedsverboden in te stellen, bijeenkomsten te verbieden en de noodtoestand
af te kondigen. 110
Hoewel de onrust na 7 november in hevigheid en omvang afnam, bleef de
overheid alert. Een incident in Lyon, waar jongeren voor het eerst gedurende het
begin van de onrustgolf ongeregeldheden veroorzaakten in de binnenstad, was
onder meer reden om op 9 november een beperkte noodtoestand uit te roepen.
Na enkele dagen was er sprake van een situatie die door de Franse autoriteiten als
normaal werd beschouwd. Op 17 november werden de rellen officieel beëindigd
verklaard. De schade was enorm. 111
Het gebrek aan contact met de gemeenschap speelde de politie voortdurend
parten. De politie had geen gesprekpartners in de wijk die zij in tijden van crisis
kon inzetten om medebewoners te kalmeren. Uit de literatuur wordt niet duidelijk
of de politie en de lokale overheid gebruik hebben gemaakt van anderen om
contact te maken met de gemeenschap. In het geval van Frankrijk is het überhaupt
de vraag in hoeverre externe partners kunnen worden ingezet. In veel wijken is,
zoals eerder gezegd, de sociale structuur verbrokkeld.
Franse wetenschappers geven aan dat de wijze van communiceren van de regering
heeft bijgedragen aan verheviging van het geweld. Het incident met de
traangasgranaat is hier een voorbeeld van. Hoewel de granaat door de politie was
afgeschoten, werd in een eerste reactie op het incident van de politie zelf aangegeven
dat de granaat misschien wel door de jongeren de moskee was ingeschopt. Deze
aantijgingen zetten niet alleen kwaad bloed bij jongere, maar ook bij veel oudere
moslims.
3.4 België: negatieve relatie
Ook in België is er sprake van een kloof tussen politie en migranten. Deze situatie
is de laatste jaren meerdere malen reden geweest voor ongeregeldheden. Evenals
in Frankrijk spelen identiteitscontroles een rol. Al in de jaren 1980 en 1990 werd
de Belgische politie herhaaldelijk bekritiseerd vanwege haar strenge controles op
110 Chambon, 2006: 18-19.
111 Het relaas van de rellen is gebaseerd op Roché, 2006: 9-28.
68