Zijn wij anders? Waarom Nederland geen ... - Politieacademie

• particuliere beveiligingsorganisaties: zij dragen bij aan handhaving van
de rust en orde in het uitgaansgebied, in winkelcentra, op parkeerterreinen
en bij (grote) evenementen. Bij voetbalwedstrijden wordt gebruikgemaakt
van stewards. In toenemende mate worden deze organisaties ook ingezet
om toezicht te houden in de publieke ruimte.
• verenigingen, kerk- of moskeebesturen, onderwijs, ondernemers- en bewonersorganisaties:
in sommige steden spelen bewoners een actieve rol
bij de handhaving van de orde. Voorbeelden hiervan zijn de buurtvaderprojecten.
De samenwerking met ketenpartners is op veel plekken steeds intensiever geworden.
De ketenpartners spelen vaak een intermediaire rol tussen groepen bewoners. De
actuele situatie laat zien dat de inmiddels vaak allochtone jongerenwerkers een
belangrijke rol vervullen als intermediair tussen bijvoorbeeld Marokkaanse jongens
en de politie. Ook sportinstructeurs of personen uit de buurt die een goed contact
hebben met de jongens, kunnen van belang zijn.
Vanaf eind jaren 1990 raakte ook het fenomeen buurtvader in zwang. Ouders
werden actief betrokken bij de ordehandhaving in de eigen buurt. Hierbij ging het
vooral om Marokkaans-Nederlandse ouders. In groepjes trokken zij door de buurt,
of concentreerden zich op de bekende hangplekken of hotspots om toezicht uit te
oefenen op de jongens. Na incidenten was het eveneens gebruikelijk om vaders
of moeders in te schakelen. Dat laatste gebeurde in de Utrechtse wijk Overvecht,
waar het na een aanhouding van een Marokkaans-Nederlandse jongen in de zomer
van 2006 enkele dagen onrustig bleef. De wijkagent regelde dat Marokkaans-
Nederlandse moeders overdag aanwezig waren in het winkelcentrum. Zij hielden
de jongens om wie het ging in de gaten. In andere gevallen zijn ook de jongens
zelf als toezichthouder ingezet. In verschillende projecten zijn jongeren
onder begeleiding van de politie of jongerenwerkers de straat op gestuurd om
te surveilleren. Zij spreken leeftijdgenoten aan op hun gedrag. Langs deze weg
kan contact worden gelegd met groepen en individuen die voor de politie vaak
moeilijk te bereiken zijn.
Een belangrijk winstpunt van deze manier van werken is dat de informatiepositie
van de politie wordt uitgebreid. Hierdoor heeft zij ook meer kennis over het reilen
en zeilen in de wijk, over problemen die in de wijk spelen en over criminele
activiteiten. Ook hier kan Oosterwei als voorbeeld worden aangedragen. In Den
Bosch was in 2007 een grote vechtpartij tussen een Marokkaanse en een Antilliaanse
groep. Daar waren naar schatting vijftig jongeren bij betrokken. Zij troffen elkaar
op een afgesproken plek. De politie had geen enkele aanwijzing dat er zoiets stond
te gebeuren. Ook daarna bleef zij verstoken van informatie. ‘Zij tastte vier maanden
later nog steeds in het duister naar de motieven van deze “veldslag”.’
Het nut van de gebiedsgebonden politiezorg wordt inmiddels in brede kring
erkend. In het Aktieplan Krachtwijken wordt de wijkagent gezien als een be-
102