Zijn wij anders? Waarom Nederland geen ... - Politieacademie

hanteerde, dat zich typeerde door een reactieve houding, een symptoombenadering
zonder de dieperliggende oorzaken te kennen en een strikte toepassing van de wet,
is het handelen van de politie nu veel meer gebaseerd op het model van community
policing. De (niet-etnische) rellen van de jaren 1960 – die vooral voortkwamen
uit protest tegen de gevestigde orde – dwongen de politie een andere richting in te
slaan, zoals is weergegeven in het gezaghebbende rapport Politie in verandering
uit 1977. 176 Dit rapport effende de weg voor een nieuwe manier van werken, die
de maatschappelijke omgeving en het contact met de burger centraal stelde. Deze
werkstijl is in de loop van de daaropvolgende decennia verder uitgewerkt en verfijnd.
Tegen het eind van de vorige eeuw raakte de term ‘gebiedsgebonden politiezorg’
steeds meer in zwang. 177 Uitgangspunt van gebiedsgebonden politiezorg is dat de
politie de samenwerking met andere in de wijk actieve organisaties en bewoners
zoekt. De handhaving van de openbare orde is immers een samenspel van politie,
gemeente, maatschappelijke ketenpartners en bewoners. Dit wordt ook wel het
‘netwerkmodel’ genoemd. Vanuit het politiedistrict zijn mensen aangewezen die
het netwerk onderhouden. Dit zijn vaak wijkagenten, de gebiedsagenten of de
buurtregisseurs. De benaming kan per regio verschillen. Sommige korpsen werken
met netwerkinspecteurs. Deze politiemensen hebben geregeld contact met hun
partners en bezoeken de vergaderingen van professionele en bewonersorganisaties
om informatie uit te wisselen. In vrijwel alle gevallen wordt ook gewerkt met
individuele spreekuren.
Partners van de politie zijn onder meer:
• gemeentelijke toezichthouders/stadswachten: het optreden van deze handhavers
toezicht en veiligheid heeft als doel de leefbaarheid in de openbare
ruimte te bevorderen door de gevoelens van veiligheid te verbeteren
en veelvoorkomende criminaliteit te voorkomen. De situatie bepaalt het
optreden van de handhaver. Zijn mogelijkheden variëren van preventie
(voorkomen, aanspreken, waarschuwen) tot repressie (opmaken procesverbaal/bestuurlijke
rapportage ten behoeve van sanctionering of herstelmaatregelen).
• welzijnswerkers/maatschappelijk werkers: zij leggen contacten met mensen
die om wat voor reden dan ook in moeilijkheden zijn geraakt. Hun rol
is derhalve preventief.
• jongerenwerkers/straatcoaches: zij onderhouden contacten met jongeren-
(groepen). Door activiteiten te organiseren dragen zij in preventieve zin bij
aan vermindering van de overlast op straat. Ook zijn zij van belang voor de
contacten tussen de politie en jongeren(groepen).
176 Projectgroep Organisatie Structuren, 1977.
177 Referentiekader Gebiedsgebonden Politie, 2006.
101