Zijn wij anders? Waarom Nederland geen ... - Politieacademie

de bewoners zich stoorden aan de berichtgeving. ‘Eerst worden zij allen over één
kam geschoren, daarna komt men hun vragen wat zij ervan vonden.’ De mediaaandacht
is ook van invloed op de politie. ‘Je merkt dat mensen zenuwachtig
worden. Voortdurend hangen er journalisten aan de lijn. Vooral het feit dat de
politie van begin af aan nogal wat kritiek kreeg, komt hard aan.’
De beelden van de media roepen onherroepelijk een reactie op. Met name de
jongens ergeren zich aan het gedrag van de journalisten. De spanning loopt
geleidelijk op. Voor de politie is dat nog geen reden om in te grijpen, wel voor
alertheid.
Context
Oosterwei is gebouwd aan het begin van de jaren 1960. Het was toen een ‘nette
wijk’ en een gewild woonoord bij de lage middenklasse. Tegen het midden van de
jaren 1970 verschenen de eerste migranten in de wijk. Het waren hoofdzakelijk
Marokkaanse gastarbeiders met hun gezinnen. Dit was ook het begin van een
verhuisgolf, die kan worden aangeduid als de witte vlucht. Steeds meer van de
oorspronkelijke en autochtone bewoners verlieten het zuidelijke deel van de
wijk, waar de woningen vooral verhuurd werden aan Marokkaans-Nederlandse
gezinnen. Geleidelijk aan nam het aantal Marokkaanse Nederlanders in dat deel
van de wijk toe. Gouwenaren spreken van ‘Klein Marokko’.
Vanaf de jaren 1990 komt Oosterwei herhaaldelijk negatief in het nieuws.
Marokkaans-Nederlandse jongeren hingen hinderlijk rond op straat en vertoonden
crimineel gedrag. Zij maakten zich schuldig aan diefstal en vernielingen. De
Nederlandse winkeliers in de winkelgalerij voelden zich bedreigd en verlieten
geleidelijk aan de wijk. Marokkaanse winkeliers namen hun plaats in. Ook de
Anne Frankschool sloot haar deuren, omdat steeds meer ouders – onder wie ook
veel Marokkaanse Nederlanders – een school buiten de wijk zochten.
Om de overlast tegen te gaan besloten gemeente en politie aan het einde van de
jaren 1990 een wijkpost te openen in leegstaande winkelpanden. Het toezicht
bleek preventief te werken. Tegelijkertijd werden meerdere projecten in gang
gezet om de jongens van de straat te halen.
Na de eeuwwisseling was er sprake van een terugval. De politie leek haar gezag
in de wijk te verliezen, de problemen namen toe. Dit kwam onder meer door
onderbezetting, maar ook doordat de jongerengroep zich steeds hinderlijker en
agressiever tegenover de politie opstelde. Naar schatting ging het om een groep
van 120 jongens. Daarvan behoorde een klein deel tot de harde kern. Dit deel
maakte zich ook schuldig aan allerlei vormen van criminaliteit. De wijkagent deed
zijn uiterste best met de jongens in contact te blijven, maar dit ging hem steeds
moeilijker af. Wat hij opbouwde, werd vaak weer afgebroken door handelingen
van zijn collega’s van de noodhulp, aldus een van de respondenten.
Steeds vaker was de politie zelf het mikpunt. ’s Avonds sneuvelden regelmatig
de ruiten van de politiepost. Politieauto’s werden bekrast en de zwaailichten
143