Zijn wij anders? Waarom Nederland geen ... - Politieacademie

De reactie van de overheid was dan ook dat er meer politie moest komen en dat
het toezicht op de wijken moest worden verscherpt om de criminaliteit te kunnen
indammen. De inzet van meer politiepersoneel bleek echter problematisch. Er was
eenvoudigweg te weinig capaciteit om de aanwezigheid in de getto’s op te voeren.
Daarom vertrouwden de korpsen in de grote steden op andere methoden en tactieken
om de greep op de wijken te verstevigen, zonder dat de sterkte buitensporig hoefde
te worden verhoogd. Deze tactiek kreeg de naam agressive preventive patrolling.
Zij stelde de politie in staat volkomen willekeurige voorbijgangers staande te
houden, te verhoren en te fouilleren. De invoering van agressive preventive patrolling
ging vrijwel gelijk op met de invoering van belangrijke technische innovaties
die bijdroegen aan een verdere professionalisering van de politie. Hierbij ging
het met name om een verdere verbetering van de communicatie en het transport,
zoals de invoering van de mobiele surveillance. In de praktijk betekende dit dat
de politie veelal mobiel, met surveillanceauto’s, in de wijken surveilleerde en
personen aanhield die in haar ogen verdacht overkwamen.
Bestuurders en politie waren enthousiast over de nieuwe tactiek. Het was een
ideale manier om zonder al te veel personele investeringen de criminaliteit in de
getto’s te bestrijden. De toepassing van deze nieuwe technieken had echter ook
een keerzijde. Door de mobiele surveillance met politieauto’s nam het directe
contact tussen burgers en politie af. Politiemensen draaiden hun rondjes in de
wijk en kwamen nog nauwelijks de auto uit. De alledaagse interactie met het
publiek kwam onder druk te staan. In slechte wijken waar dit contact toch al
gering was, maakte de mobiele surveillance de afstand tussen politie en burgers
zo mogelijk nog groter. Het contact beperkte zich steeds meer tot situaties waarin
de politie al dan niet op verzoek van de bewoners moest interveniëren bij ruzies
en misdrijven of vanuit de tactiek van aggressive preventive patrolling.
De technische vernieuwingen en tactische aanpassingen bleken dus een minder
wenselijk neveneffect te sorteren, namelijk dat de normale alledaagse omgang
met de wijkbewoners verminderde. Door het gebrek aan dagelijks contact in de
wijken raakte de politie waardevolle informatiebronnen kwijt. Uit een onderzoek
in elf grote steden bleek dat 49 procent van de straatagenten nog geen vijf namen
van de in hun buurt wonende belangrijke sleutelpersonen kon noemen. 66
Zoals gezegd speelde ook het gebrek aan personeel de politie parten. Rond het
midden van de jaren 1960 moest een forse inhaalslag worden gemaakt. Veel
ouder personeel in de steden stroomde vervroegd uit. Als reden werd onder meer
de verhoogde werkdruk aangegeven. Omdat het veel moeite kostte nieuw personeel
te vinden, verlaagde een groot aantal korpsen de toelatingseisen. Dit had
zijn weerslag op de kwaliteit van het personeel. De New York Times berichtte
in 1968 dat het New York Police Department 2000 nieuwe politiemensen had
66 Hahn & Jeffries, 2003: 128.
49