Zijn wij anders? Waarom Nederland geen ... - Politieacademie

Identificatie gold naast een aantal gevallen die betrekking hadden op de werkplek
of financiële handelingen ook voor de openbare ruimte. Zo mocht naar de
identiteit worden gevraagd bij risicovoetbalwedstrijden, in het openbaar vervoer
en bij het binnenlandse vreemdelingentoezicht op straat. De overheid hoopte op
deze manier illegale arbeid, illegaal bedrijf, voetbalvandalisme en zwartrijden
beter te kunnen bestrijden.
Tien jaar later, op 24 juni 2004, legt de Wet op de uitgebreide identificatieplicht
uiteindelijk een algemene identificatieplicht op. Waar voorheen een identiteitscontrole
voor de uitoefening van de bestuurlijke politietaak van openbare ordehandhaving
en hulpverlening niet mogelijk was, is dit nu wel het geval. Iedereen
van veertien jaar of ouder is verplicht om op vordering van een (buitengewoon)
opsporingsambtenaar of een toezichthoudend ambtenaar een identificatiebewijs
ter inzage aan te bieden. Met deze optie beschikt de Nederlandse politie over
vrijwel dezelfde uitgebreide controlebevoegdheden als de politie in België en
Frankrijk.
Een volgend middel dat aan het handhavingsrepertoire is toegevoegd, is het
preventief fouilleren. Vanaf 2002 kan de Gemeenteraad op grond van artikel 151b
van de Gemeentewet een verordening aannemen die de burgemeester toestaat om
een gebied aan te wijzen als risicogebied. De burgemeester kan tot zo’n aanwijzing
overgaan bij verstoring van de openbare orde door de aanwezigheid van wapens,
dan wel bij ernstige vrees voor het ontstaan daarvan. Als een gebied aangewezen
is als veiligheidsrisicogebied, dan kunnen de artikelen 50, derde lid, 51, derde lid,
en 52, derde lid, van de Wet wapens en munitie toegepast worden. De aanwijzing
moet ook de geldigheidsduur vaststellen. Onder veiligheidsrisicogebieden verstaat
men plaatsen die naar bestemming of vast gebruik voor iedereen toegankelijk
zijn, met hoog risico op dreigingen met vuurwapens en geweldsdelicten. Binnen
deze gebieden kan de officier van justitie gelasten dat preventief gefouilleerd
wordt en dat vervoermiddelen en bagage onderzocht worden op de aanwezigheid
van wapens. Behalve uitgaansgebieden en grote evenementen of manifestaties
kunnen bijvoorbeeld ook gebieden met een voortdurende drugsoverlast als veiligheidsrisicogebied
worden aangemerkt. 166
Als laatste wordt anno 2009 gewerkt aan een voetbal- of evenementenwet om
de mogelijkheden voor preventieve maatregelen (zoals gebiedsverboden en een
meldingsplicht) gericht op potentiële raddraaiers bij evenementen als voetbalwedstrijden
of oud en nieuw verder uit te breiden.
166 Meerschaut & De Hert, 2007: 13-14.
97