Zijn wij anders? Waarom Nederland geen ... - Politieacademie

mende maatregelen te nemen. Het wijkorgaan Afrikaanderwijk wilde met name dat
de gemeente paal en perk stelde aan de opkooppraktijken van de Turken, dat er niet
meer dan twee pensions per straat mochten worden toegelaten en dat de migranten
zich niet alleen in de oude volkswijken vestigden, maar gelijkmatig over de stad
werden verdeeld. 137
Er werden inderdaad enkele pensions gesloten, maar in de ogen van de bewoners
was dit onvoldoende. Na herhaalde waarschuwingen, waarbij het wijkorgaan wees
op de gespannen sfeer in de wijk en op het risico van ongeregeldheden, barstte in
augustus 1972 de bom. De directe aanleiding voor de ongeregeldheden van 1972
was de uitzetting van een Nederlandse huurster met haar twee kinderen uit een pand
in de Paarlstraat door een Turkse huiseigenaar. Bij de verhuizing kregen vrienden
van de vrouw ruzie met de Turkse eigenaar. Er werden messen getrokken en drie
Nederlanders liepen steekwonden op. Toen de politie bij het pand arriveerde, trof zij
een woedende menigte aan, die volgens een van de agenten de Turken wilde lynchen.
De Turkse eigenaar en zijn vrienden werden onder luid protest afgevoerd. Om de
menigte op afstand te houden loste een van de agenten een waarschuwingsschot. 138
Vanaf dat moment bleef het onrustig in de wijk. Bij diverse Turkse koffiehuizen en
cafés werden ruiten ingegooid en de auto van de Turkse huiseigenaar werd omver
gegooid. De Turkse bewoners verschansten zich op de daken en bekogelden hun
belagers met dakpannen. De politie zocht tot diep in de nacht de daken af. 139
Donderdagochtend 10 augustus nam de politie een ‘zeer anti-Turkse stemming’
waar. Om de rust te bewaren, voerde zij de surveillance in de wijk op. Agenten kregen
de opdracht om zoveel mogelijk informatie te vergaren. De rayonagenten –
voorlopers van de wijkagenten – spraken hun netwerken in de wijk aan en agenten
van de vreemdelingenpolitie gingen de straat op om contact te maken met de
Turken. ’s Middags spraken de afdelingschefs met het wijkorgaan. De wijkvertegenwoordigers
vertelden hun dat de burgers kwaad waren, niet alleen op de Turken,
maar ook op de overheid. De afdelingschefs beloofden hun vervolgens via de korpsleiding
de zaak nog maar eens aan te kaarten bij de gemeente, wat ook gebeurde.
’s Avonds tegen zeven uur drong een knokploeg onder grote publieke belangstelling
het pand aan de Paarlstraat 29 binnen en gooide het huisraad op straat.
Twee agenten die het pand bewaakten, werden door de omstanders op afstand
gehouden. Om verdere escalatie te voorkomen, besloot de politie niet in te grijpen.
De knokploeg gaf aan slechts een daad te hebben willen stellen. De woonruimte
in de wijk moest weer beschikbaar komen voor Nederlanders, anders zou men
137 Rapport Gemeentepolitie Rotterdam, Historische collectie Rotterdam: 25.
138 Gemeentepolitie Linker Maasoever. Rapport ter informatie gezonden aan de gemeenteraad betreffende
de ongeregeldheden Afrikaanderwijk. Archief Politie, Gemeentearchief Rotterdam,
inv. 4250.
139 Het Vrije Volk, 10-8-1972.
83