Zijn wij anders? Waarom Nederland geen ... - Politieacademie

met de voorkeursbehandeling die hun in 1945 was toegezegd. In verscheidene
plaatsen verzette de gemeenschap zich hevig tegen de gedwongen verhuizingen.
Een van de hevigste confrontaties deed zich in januari 1984 voor in Capelle aan den
IJssel. Hier raakte de politie in gevecht met de bewoners toen de woningstichting
hen vanwege huurachterstanden uit hun huis wilde zetten. 131
De relatie tussen de Molukse gemeenschap en de overheid is sindsdien gaandeweg
verbeterd. Af en toe laaien de emoties nog wel op. Dit gebeurt meestal op momenten
die voor Molukkers een speciale historische en nationalistische betekenis hebben.
Een van die momenten is de jaarlijkse herdenking van het uitroepen van de Republiek
der Zuid-Molukken op 25 april 1950. Deze plechtigheid is een aantal keren gepaard
gegaan met ongeregeldheden. Zo trokken Molukse jongeren in 1995 nog een spoor
van vernielingen door Den Haag. 132 Met eigen ordediensten, die opereren in goed
overleg met de Regiopolitie Haaglanden, probeert men deze herdenkingen nu in
goede banen te leiden. Na nog een incident in 2005 wordt de jaarlijkse herdenking
niet meer in Den Haag gehouden.
Surinamers en Antillianen: geen rellen
De snelle groei van de Surinaamse gemeenschap tegen het midden van de jaren
1970 werd door velen als verontrustend ervaren. De beelden die men in die tijd
van de Surinamers in Nederland had, waren sterk bepaald door hoge werkloosheid
en betrokkenheid bij (drugs)criminaliteit. Meerdere malen werd in de jaren 1970
gewezen op de risico’s van een al te grote concentratie van Surinamers in de grote
steden (met name in de Bijlmer). De gedachte was dat wanneer deze concentraties
verder groeiden, er een potentieel gevaar zou zijn voor etnische rellen à la de
Verenigde Staten. 133 Dergelijke rellen zijn er nooit gekomen, net zomin als er later
etnische rellen zijn ontstaan rond Antilliaanse Nederlanders.
Gastarbeiders: rellen in Twente, Rotterdam, Schiedam en Utrecht
De grootste etnische rellen in de periode van 1960 tot 1990 deden zich voor tussen
gastarbeiders en autochtone Nederlanders. De eerste vonden plaats in Twente in
1961 waar aan het begin van de jaren 1960 veel Italiaanse en Spaanse gastarbeiders
in de textielindustrie werkten. Gedurende de weekenden bezochten zij de dancings
in Almelo, Hengelo en Enschede. Veel jonge Twentenaren stoorden zich aan hun
aanwezigheid. Zij zagen hen als indringers en concurrenten die met Nederlandse
meisjes aan de haal gingen. Herhaaldelijk kwam het tot kleine vechtpartijtjes. Om
die reden sloten twee dancings op 1 september 1961 de deuren voor buitenlanders.
131 Smeets & Steijlen, 2006: 301.
132 COT, Openbare orde. Ernstige verstoringen, ontwikkelingen, beleid, Alphen aan den Rijn 2002:
29-30.
133 Deze opvattingen komen onder anderen naar voren in: Punch, 1976.
81