Zijn wij anders? Waarom Nederland geen ... - Politieacademie

zich met de hulp van de racistische organisatie Ku Klux Klan verzetten tegen de
toewijzing van nieuwe woningen aan Afro-Amerikanen, die vanwege de grote
vraag naar nieuwe arbeidskrachten voor de oorlogsindustrie naar de stad waren
gekomen. De Afro-Amerikanen lieten zich ditmaal niet wegjagen en vochten
terug. De stad was gedurende drie dagen in de greep van hevig etnisch geweld. Er
vielen 34 dodelijke slachtoffers en 675 gewonden.
De periode 1960-1992
De periode van de jaren 1950 en 1960 werd gekenmerkt door de opkomst van
de burgerrechtenbeweging. Begin jaren 1960 richtte de burgerrechtenbeweging
haar aandacht steeds meer op de leefomstandigheden in de noordelijke getto’s.
De beweging wees op zaken als de vergaande discriminatie op de arbeidsmarkt,
de woningmarkt en het onderwijs, en op de houding van de politie. 17 Door deze
voortdurende aandacht voor misstanden slaagde de burgerrechtenbeweging erin
om de problemen van de Afro-Amerikaanse gemeenschap hoog op de politieke
agenda te krijgen. De armoedebestrijding stond centraal in een ambitieus sociaal
programma, waarmee president Lyndon B. Johnson in januari 1964 de oorlog
verklaarde aan de armoede. Dit omvangrijke beleidsprogramma werd bekend als
de Great Society. Het omvatte onder meer maatregelen ter verbetering van de
huisvesting in achterstandswijken, de werkgelegenheid en het stelsel van sociale
voorzieningen.
Het armoedebeleid leverde echter op korte termijn nauwelijks zichtbaar re sultaat
op. Lokale politieke en financiële belemmeringen verstoorden het federale
armoedebeleid. Ook de Vietnamoorlog speelde de regering parten. Door de oorlog
lag de nadruk op nationale eenheid. De oorlog eiste alle aandacht op en drong de
nationale strijd tegen armoede naar de achtergrond. Burgerrechten raakten uit de
mode. De hooggespannen verwachtingen van de Afro-Amerikaanse bevolking
kwamen niet uit en het geduld raakte op. Leiders uit de Afro-Amerikaanse gemeenschap
wezen erop dat de Amerikaanse regering blijkbaar wel de zwakkeren in
het buitenland wilde beschermen, maar geen hand uitstak om de omstandigheden
van de eigen onderdrukte en achtergestelde Afro-Amerikaanse minderheid te
verbeteren. 18
Deze kentering was aanleiding voor veel frustratie onder de Afro-Amerikaanse
gemeenschap. Zij maakte krachten los die op den duur onbeheersbaar bleken. In
1963 kwam het tot een eerste uitbarsting. Er braken rellen uit in Birmingham,
Savannah, Cambridge, Chicago en Philadelphia. In de daaropvolgende periode, van
1964 tot eind 1968, kwam het tot uitbarstingen in meer dan 150 Amerikaanse steden,
17 Abu-Lughod, 2007: 32-33.
18 Skolnick, 1969: 131-132.
24