Zijn wij anders? Waarom Nederland geen ... - Politieacademie

om zich te manifesteren. Ze kunnen er hun mannelijkheid mee benadrukken
en laten zien wat ze waard zijn. Tal van criminele activiteiten zoals het dealen
van drugs, winkeldiefstal, inbraak en molest behoren eveneens tot dit arsenaal.
Veroordelingen en gevangenisstraffen werden door de jongens als een verdienste
beschouwd. Het vergroot hun aanzien in de wijk, zo meent Campbell. 91
Ondanks herhaalde noodkreten van wijkbewoners, onder wie ook migranten,
waren politie en bestuur niet in staat om de toenemende overlast te keren. Een
krachtdadig optreden bleef uit. De bewoners zagen de politie steeds minder in
de wijken. In plaats van meer controle trok de politie zich terug. Dit gebrek aan
krachtdadig optreden droeg bij tot het uitbreken van de rellen in 1995 in Bradford en
in 2001 in Burnley en Oldham. De onderzoekers Power en Tunstall constateerden
dat de politiemensen in deze wijken het werk als zwaar en moeilijk ervoeren, dat
zij zich onvoldoende gesteund voelden door bestuur en justitie en dat zij over
te weinig middelen beschikten om het wangedrag in de wijken effectief aan te
kunnen pakken. De terugtrekkende beweging van bestuur en politie vergrootte de
afstand met de wijkbewoners. De controle op de wijk verminderde. Wijkbewoners
kregen als het ware vrij spel, wat zich weer uitte in de criminaliteitsstatistieken. 92
Het was dan ook geen verrassing dat een poging van de politie haar gezag in de
wijken te herstellen veel weerstand opriep. De repressieve maatregelen waarmee
dit herstel gepaard ging, werden door de jongeren niet geaccepteerd. Zij ervoeren
de nieuwe aanpak van de politie als weinig tactvol en racistisch. Kleine politieinterventies
leidden steevast tot confrontaties. Het aantal incidenten stapelde zich
op. Onder deze omstandigheden was een escalatie welhaast onvermijdelijk. 93
In juni 1995 braken ernstige rellen uit die twee dagen aanhielden en waarbij
meerdere gewonden vielen.
3.3 Frankrijk: het verdwijnen van de wijkpolitie
De Franse rellen van 2005 hebben een lange voorgeschiedenis. Ook hier zijn
niet alleen de sociaaleconomische condities in de banlieues bepalend. Net als in
de Verenigde Staten en Groot-Brittannië is de slechte relatie met de overheid en
in het bijzonder met de politie een factor van belang geweest. In de afgelopen
decennia is de relatie tussen politie en bewoners zwaar onder druk komen te
staan. Dat is mede te wijten aan de veranderingen die het Franse politieapparaat
heeft ondergaan.
Typerend is de afbraak van de wijkpolitie. Tot ver in de jaren 1980 kende Frankrijk
een stelsel van wijkpolitie met kleine politieposten in de banlieues. Hier werkten
91 Campbell, 1993.
92 Power & Tunstall, 1997.
93 Waddington, 2007: 193.
60