Zijn wij anders? Waarom Nederland geen ... - Politieacademie

Op maandag 1 november bezocht premier De Villepin de beide families in
Clichy-sous-Bois. Hij beloofde hun dat de dood van hun kinderen grondig zou
worden onderzocht. Na zijn bezoek werden de rellen in Clichy-sous-Bois minder
hevig. Wel braken diezelfde avond rellen uit in zeven andere Parijse voorsteden.
Groepen jongeren draaiden als het ware om de hoofdstad heen, vochten met de
politie en staken auto’s in brand. Het lukte hen niet om het centrum binnen te
dringen. De politie sprak van kleine schermutselingen.
Dinsdag 2 november sloot de regering de mogelijkheid dat het ook in andere
steden onrustig zou worden niet langer uit. Na een speciale kabinetsvergadering
maande president Chirac het land tot kalmte. Eenieder moest de wet respecteren,
zo zei hij in een televisieboodschap. Het feit dat nu de president het woord tot
de natie richtte, duidde op de ernst van de situatie. Van een duidelijke visie op
de aanpak van de onrust op nationaal niveau gaf de regering echter geen blijk en
zij anticipeerde niet op een mogelijke verplaatsing van het geweld naar buiten de
hoofdstad.
Het geweld tegen de politie ging ook de volgende dagen door. In de Parijse voorstad
Bobigny vernielden jongeren een politiepost. In de avond van 3 november verloor
een gehandicapte man het leven toen jongeren de stadsbus waarin hij zat aanhielden
en brandbommen naar binnen wierpen. Voor het eerst braken die nacht ook rellen
uit buiten de Parijse agglomeratie, onder meer in het noorden in Lille, Roubaix en
Tourcoing, in het zuiden in Lyon en Saint-Etienne en in het oosten in Nantes en
Brest. De politie had grote moeite om de orde te herstellen. Overal werden branden
gesticht. Naast auto’s waren ook hier openbare gebouwen het doelwit van de
jongeren. Meestal betrof het bibliotheken, postkantoren of politieposten die door de
jongeren als symbool van de staat werden beschouwd. 109 De brandweer reed af en
aan om branden te blussen. Voorafgaand aan iedere brand moest een analyse worden
gemaakt van de situatie en de eventuele risico’s voor het brandweerpersoneel, omdat
brandweerlieden al meerdere malen door jongeren waren bekogeld met stenen of
flessen. Op vrijdagavond 4 november werd een man door jongeren zwaar verwond
toen hij samen met zijn buurman een brandje wilde blussen in een vuilniscontainer.
Hij overleed later aan zijn verwondingen.
De bewoners van de getroffen banlieues begonnen geleidelijk aan genoeg te
krijgen van het geweld. Vanaf zaterdag 5 november begonnen zij zelf hun bescherming
te organiseren. In verscheidene wijken surveilleerden zij in groepjes
om hun auto’s en de openbare gebouwen te beschermen tegen de relschoppers. In
de wijk Aulnay-sous-Bois protesteerden bewoners tegen het geweld en riepen op
tot een dialoog tussen de jongeren en de politie. Deze initiatieven richtten weinig
uit. Het geweld bereikte in de nacht van 6 op 7 november een hoogtepunt. De
confrontaties waren die nacht heviger dan daarvoor. Er werd onder meer op de
109 Dell’Umbria, 2006: 3-5.
67