Zijn wij anders? Waarom Nederland geen ... - Politieacademie

Het gaat in eerste instantie om de snelle beslissing niet te kiezen voor interventies
die de kans op escalaties vergroten, maar voor de aanpak met de platte pet
in de vorm van veel voetsurveillance. De inzet van externe politiefunctionarissen
maakte continuïteit in de aanpak mogelijk. Het inzetten van surveillerende koppels
in kwadranten heeft het voordeel dat agenten overal in de wijk aanwezig zijn en
voorkomen wordt dat in een gebied in de wijk te veel agenten surveilleren, terwijl
ergens anders in de wijk op dat moment nauwelijks agenten aanwezig zijn. De
politie is met deze aanpak nadrukkelijk in de wijk aanwezig en als er iets dreigt
te gebeuren worden de signalen hiervan snel opgevangen. Hierdoor is het ook
mogelijk geworden een pyromaan op te pakken (maar niet de gezochte veroorzaker
van de autobranden). Door te vragen naar de identiteitsbewijzen worden personen
uit de anonimiteit gehaald. Hierdoor kiezen potentiële daders er niet graag voor
iets uit te halen, omdat ze snel worden herkend en dus kunnen worden opgepakt.
Bovenstaande heeft als bijeffect dat jongens het niet erg prettig meer vinden op een
plek rond te hangen. De hanggroep staat nauwelijks meer op straat.
Daarnaast werd getracht een dialoog met de buurt aan te gaan. Politiemensen,
maar vooral de (ambulante) jongeren- en opbouwwerkers hebben hier een grote
rol in vervuld. Enerzijds kunnen de welzijnswerkers de jongens, ouders en andere
bewoners uitleggen waarom de gekozen aanpak wordt ingesteld, anderzijds vangen
zij signalen op over de kritiek die op de aanpak ontstaat. Als gevolg daarvan is
uiteindelijk ook gekozen de aanpak te beëindigen. Het belang van de intermediairfunctie
van de welzijnswerkers werd duidelijk bij de bijna-escalatie tussen politieagent
en Marokkaanse jongen, waardoor erger is voorkomen.
Een dergelijke intensieve aanpak is echter alleen al qua capaciteit niet voor lange
tijd haalbaar. Er worden ook een paar punten van kritiek geuit. Nog afgezien van
de gesignaleerde aandachtspunten met betrekking tot communicatie, is volgens de
jongerenwerker de overlast gevende groep van het Stichtseplein te gemakkelijk
gelabeld als de groep waar de brandstichter(s) wellicht deel van zou(den) uitmaken.
Zeker omdat van de daders elk spoor ontbreekt, vindt de jongerenwerker dit een
stap te ver gaan en zou het stigmatiserend werken. Meer respondenten geven aan
dat de gebruikte shortlistmethodiek hier wellicht ook debet aan is. Een respondent
zegt: ‘Het gevaar bestaat dat groepen jongeren te snel gelabeld worden en te
boek komen te staan als overlast gevende of criminele hanggroepen en dat roept
discussie op.’ Het effect zou zijn dat mensen zich genoodzaakt zien om zaken te
roepen die niet goed zijn onderzocht en nauwelijks uitvoerbaar zijn. Als voorbeeld
wordt een workshop aangehaald waarbij een dvd-presentatie (Netwerken. Politie
Regio Rotterdam Rijnmond) wordt getoond over verschillende casussen. Een
casus gaat over de autobranden in Vreewijk. Aan het eind van de casus wordt
gevraagd: ‘Wat zou u doen?’ Dit zou voor de burgemeester aanleiding zijn geweest
om maximaal in te zetten. Verschillende respondenten zien hier juist een gevaar
in. Er zou op grond van labeling een voorkeur zijn voor het inzetten van zware
middelen, terwijl verschillende professionals hier juist weinig heil in zien. Zo’n
123