Zijn wij anders? Waarom Nederland geen ... - Politieacademie

de acties uitbreiden, zo luidde het dreigement. Maar ongewild had de knokploeg
het startsein gegeven voor nieuwe rellen. Deze braken al diezelfde avond uit.
Volgens de politie waren de relschoppers vooral jongeren, opgejut door enkele
oproerkraaiers. De stemming was vooral anti-Turks. Bij verschillende pensions
gingen stenen door de ramen. De politie die in groten getale aanwezig was,
kon niet voorkomen dat de rellen zich ook gedurende het weekend herhaalden.
Tientallen jongeren trokken vanuit alle delen van de stad en de aangrenzende gemeenten
naar de Afrikaanderwijk om te knokken met de politie. In het weekend
nam deze stroom van reltoeristen nog verder toe. Politiemensen werden met
stenen bekogeld en politieauto’s raakten zwaar beschadigd.
De bewoners waren alle commotie langzamerhand zat geworden en vroegen de
politie om de wijk af te zetten teneinde de vele relbeluste jongeren buiten de wijk
te houden. Deze maatregel ging de politieleiding te ver. Zij wilde het normale
leven zo min mogelijk ontregelen, zo luidde het antwoord. Op maandagavond
kwam de knokploeg weer in beweging. ’s Avonds veegde de politie de wijk schoon.
Elke onbekende die niets in de wijk had te zoeken, werd hardhandig in de kraag
gepakt en vervolgens afgeleverd bij het politiebureau Sandelingplein. Hierna
werd de orde niet langer verstoord.
De rellen bleven overigens niet zonder gevolg. De gemeente verscherpte het toezicht
op de malafide pensionhouders. Meerdere pensions werden gesloten. Verder
besloot zij de verschillende etnische groepen in het vervolg beter over de stad te
verdelen. Het was een eerste vorm van spreidingsbeleid, die in de oude wijken breed
instemming vond. Het besluit werd echter door de Raad van State vernietigd. 140
De rellen in de Afrikaanderwijk luidden een periode in van volksverzet tegen de
vestiging van niet-westerse migranten in volksbuurten. Nederland bleek een ‘rassenprobleem’
te hebben, zo meenden verscheidene media. In meerdere buurten gaven
de bewoners aan dat het zo vertrouwde Hollandse karakter van hun wijk teloor
dreigde te gaan. Op allerlei manieren probeerden bewoners en instanties de buitenlanders
te weren. Woningbouwverenigingen trachtten door slimmigheden de buurten
‘blank’ te houden. Scholen sloten de deuren voor buitenlandse leerlingen. 141
In augustus 1976 ontstonden er rellen in Schiedam, nadat Turkse en Nederlandse
jongens op de kermis ruzie hadden gekregen om een meisje. Een Nederlandse
jongen werd doodgestoken. Na de steekpartij trokken Nederlandse jongeren massaal
de stad in op zoek naar Turken. Zij richtten vernielingen aan bij Turkse
koffiehuizen, winkels en een moskee. Vanwege de kermis was de politie gedurende
het weekend al versterkt. Toch besloten de agenten eerst de komst van
140 Gemeentepolitie Linker Maasoever. Rapport ter informatie gezonden aan de gemeenteraad betreffende
de ongeregeldheden Afrikaanderwijk. Archief Politie, Gemeentearchief Rotterdam,
inv. 4250.
141 Bovenkerk, 1985: 11.
84