Zijn wij anders? Waarom Nederland geen ... - Politieacademie

werkte en het hoofd van de CCRL. Het ging hier meer om professionele partners
dan om wijkvertegenwoordigers. Allen zegden hun medewerking toe. Zij zouden
proberen de menigte te kalmeren. Tegelijkertijd adviseerden zij de politie om
een deel van de versterkingen uit de wijk terug te trekken, wat in hun ogen deescalerend
zou werken. De leiding van de Metropolitan Police wilde hier niet aan
meewerken. Zij besloot zelfs om de acties in het kader van de omstreden operatie
SWAMP ook op zaterdag 11 april door te laten gaan. Volgens de onderzoekscommissie
van Scarman was dit een cruciale fout. 88 SWAMP was in haar ogen een
van de redenen van alle onvrede en daarom was dit besluit in haar ogen verkeerd.
Naar aanleiding van zo’n SWAMP-aanhouding braken die zaterdagmiddag
opnieuw gevechten uit. Deze hielden twee dagen aan. 89
Bij de rellen die zich vanaf 1995 in de Britse textielsteden Bradford, Oldham en
Burnley voordeden, stond de Britse politie voor het eerst tegenover grote aantallen
opstandige moslimjongeren. De rellen speelden zich af in de achterstandswijken,
tegen de bekende achtergrond van armoede en verval. De Britse textielindustrie
raakte vanaf het midden van de jaren 1980 in een vrije val. Veel van het werk –
voornamelijk goedkope, ongeschoolde arbeid – verhuisde naar lagelonenlanden.
Inmiddels behoren Bradford, Oldham en Burnley tot de twintig armste gebieden van
het Verenigd Koninkrijk. De recessie trof vooral veel arbeidskrachten die voorheen
waren aangetrokken uit voormalige Britse koloniën als Pakistan en Bangladesh.
Onder deze groepen leefden sterke gevoelens van deprivatie. Met name jongeren
waren ontevreden. Zij hadden onvoldoende toekomstperspectief. Slechts weinigen
wisten door te dringen tot het hoger onderwijs en de kans op werk was gering.
Zij voelden zich uitgesloten. Zij hadden geen vertrouwen meer in de overheid en
reageerden afwijzend op iedere bemoeienis. Zij gedroegen zich niet alleen vijandig
tegenover de autoriteiten, maar ook tegenover ouderen uit de eigen gemeenschap.
Bij het zoeken naar een verklaring voor de rellen in de textielsteden wezen
verscheidene sociaal wetenschappers op de geïsoleerde positie die moslims, en met
name de jongere generaties uit deze gemeenschap, binnen de Britse samenleving
innamen. Er was nauwelijks contact met andere etnische groepen. Een sociale
cohesie ontbrak. 90 Deze situatie is sindsdien niet veranderd.
De wijken waar deze mensen woonden, werden geteisterd door vandalisme en
criminaliteit. Met name joyriding bleek in deze achterstandswijken relatief veel
voor te komen. Overheidsinstanties waren regelmatig het doelwit van groepjes
jongeren. Brandweerauto’s werden in Bradford uitgerust met camera’s, nadat
zij meerdere malen door jongeren waren bekogeld en uit de buurt waren
verjaagd. Volgens de socioloog Campbell is dit gedrag van jongeren een manier
88 Scarman, 1982: 23.
89 Scarman, 1982: 69-71.
90 Ritchie report, Oldham Independent Review 2001; Cantle, 2001.
59