Zijn wij anders? Waarom Nederland geen ... - Politieacademie

vaak ter discussie gesteld. Bovendien had de politie weinig ervaring met dergelijke
conflicten op buurtniveau. Zij had ook geen goed beeld van de stappen die zij zou
kunnen nemen. 155 Dit veranderde gedurende de jaren 1990. Nationale instituties
begonnen etnisch geweld steeds serieuzer te nemen. De politie kreeg de opdracht
om alle raciale incidenten te registreren. Tegelijkertijd was dit ook de periode waarin
het minderhedendebat van de grond kwam, waarbij de nadruk werd gelegd op het
falende integratiebeleid. De eerder vermelde racistische geweldsincidenten in de
periode 1992-1993 vroegen om maatregelen. Vooral de moslimgemeenschap voelde
zich in toenemende mate onveilig. Vertegenwoordigers uit de moslimgemeenschap
brachten deze onveiligheidsgevoelens onder de aandacht van de minister van Binnenlandse
Zaken. Dit leidde tot verschillende initiatieven die in wezen het begin
vormden van het huidige diversiteitsbeleid. De instroom van migranten werd
bevorderd. De politie moest diverser worden. Deze aanpak was vooral in het begin
nog verre van succesvol.
Tegelijkertijd werd de politie geconfronteerd met andere problemen van de
multiculturele samenleving waarop zij geen antwoord had. Zo kreeg zij te maken
met nieuwe vormen van volwassenencriminaliteit. Te denken valt aan culturele
delicten als eerwraak of het toepassen van gewoonterecht. Bij dit laatste gaat
het om situaties die in de Nederlandse wet niet strafbaar zijn, maar verboden
zijn binnen een etnische gemeenschap. Verder was er sprake van een etnische
oververtegenwoordiging in bepaalde soorten misdaad. Het ging hierbij om misdaad
op het gebied van wapenhandel, drugshandel, mensensmokkel, vrouwenhandel,
afpersing en georganiseerde autodiefstal. Een deel van deze georganiseerde criminaliteit,
zoals de Turkse en Koerdische heroïnehandel, had ook een politieke
tint in de zin dat daarmee de onderlinge strijd werd gefinancierd. 156
Naast zorgen over criminaliteit werden ook gevoelens van onveiligheid in bredere
zin steeds meer een item. Vooral in Marokkaanse en Turkse gemeenschappen was
sprake van relatief grote gezinnen en krappe huisvesting. Als gevolg daarvan en
van de straatcultuur uit de landen van herkomst verbleven jongens veel op straat.
Veel van de groepen vertoonden een sterke territoriumdrift. Zij eigenden zich
een bepaald deel van de wijk of buurt toe en voerden daar een eigen bewind. Het
was hun territorium en andere groepen hadden hier niets te zoeken. In veel van
deze situaties voelden de andere buurtbewoners zich onveilig of geïntimideerd en
soms ook geterroriseerd.
Bovendien bleek dat het rondhanggedrag zich soms ontwikkelde tot crimineel
gedrag of dat het aanleiding was voor openbare ordeproblemen. Dit was weer
aanleiding voor een verminderde acceptatie van migranten bij de oorspronkelijke
155 Buis, 1988: 96-97.
156 Bovenkerk, Van San & De Vries, 1999.
94