Zijn wij anders? Waarom Nederland geen ... - Politieacademie

De Nederlandse overheid heeft in de loop der jaren geen eenduidig beleid gevoerd
met betrekking tot de nieuwkomers of nieuwe Nederlanders. De Molukkers werden
het meest zichtbaar als aparte groep behandeld. De politicoloog Trappenburg
spreekt hier van een jarenlang segregatiebeleid, dat de integratie van deze groep
niet heeft bevorderd.
Met betrekking tot de gastarbeiders voerde de regering een tweeslachtig beleid
dat niet alleen ruime mogelijkheden voor gezinshereniging bood, maar waarin
ook rekening werd gehouden met de kans dat zij nadien naar hun moederland
wilden terugkeren. Het was een tweesporenbeleid dat enerzijds gericht was op het
behoud van de eigen etnisch-culturele identiteit en anderzijds op een integratie
in de Nederlandse samenleving, zodat men in vrijheid zou kunnen kiezen voor
blijven of terugkeer. Pogingen om het beleid wat meer te sturen in de richting van
assimilatie werden steeds weer ontmoedigd door categorale welzijnsorganisaties
die geld en erkenning vroegen voor de eigen identiteit van allochtonen. Ook in
Nederlandse confessionele kringen werd voortdurend de aandacht gevestigd op het
belang van de eigen levensbeschouwelijke, culturele identiteit van migranten. 129
De tendens dat migranten in steeds eenzijdiger samengestelde buurten gingen wonen,
die al aan het einde van de jaren 1970 zichtbaar was, werd niet bestreden met een
duidelijk spreidingsbeleid. Eerder koos men voor een verbetering van de kwaliteit
van de huisvesting en bestrijding van discriminatie door woningbouworganisaties.
Pogingen van gemeentelijke overheden, die dichter op de problemen stonden, om
een spreidingsbeleid in te voeren werden van hogerhand ontmoedigd. Meerdere
onderzoeken hebben aangetoond dat dit tweesporenbeleid aan de verwijdering
tussen de etnische groepen heeft bijgedragen.
Met het oog op de oplopende werkloosheid onder migranten en de harde kritiek
op het integratiebeleid koos de regering voor een meer zakelijke aanpak van
minderheden. Het nieuwe beleid richtte zich op het onderwijs, de arbeidsmarkt
en de inburgering. Men zou zich niet langer bekommeren om de cultuur en de
identiteit van de nieuwe Nederlanders. Vanaf 1998 moesten nieuwkomers een
inburgeringstraject doorlopen. Er werden verplichte inburgeringscontracten en
inburgeringscursussen ingevoerd. Nieuwkomers moesten zich de Nederlandse
taal eigen maken en een beeld krijgen van de waarden, normen en gewoonten van
de Nederlandse samenleving en van de arbeidsmarkt.
4.2 Etnische spanningen en geweld tot 1990
Zuid-Molukkers: gijzelingen
De eerste botsingen tussen Zuid-Molukse en Nederlandse jongeren vonden
129 Trappenburg, 2003: 32-35.
79