Bijzondere interventies aan het hart - Gezondheidsraad

matic Defibrillator Implantation Trial II (MADIT II) met meer dan 1200 patiënten
met een ischemische hartziekte (gemiddelde LVEF 23%) (Mos02). De
effectiviteit van ICD-therapie in patiënten met niet-ischemisch hartlijden is
inmiddels ook aangetoond in de zogenaamde Sudden Cardiac Death in Heart
Failure Trial (SCDHeFT) (Bar05) (zie ook bijlage G).
Resynchronisatietherapie
Een andere belangrijke ontwikkeling in de afgelopen jaren is de introductie van
de zogeheten cardiale resynchronisatietherapie (CRT) bij patiënten met symptomatisch
hartfalen. Ongeveer eenderde van de patiënten met ernstig hartfalen
heeft, behalve een slechte linkerkamerfunctie, ook nog een geleidingsstoornis,
wat zichtbaar is op het ECG. Dit veroorzaakt asynchronie (uit fase zijn) van de
linkerkamer, waardoor de functie nog verder vermindert. Door implantatie van
een resynchronisatiepacemaker kan deze asynchronie deels worden hersteld. Dit
wordt bereikt door plaatsing van een pacemakerelektrode in zowel de rechterkamer
als op de linkerkamer.
CRT bij patiënten met NYHA klasse III en IV met een verbreed QRS-complex
en een lage LV-ejectiefractie heeft een positief effect op hun functionele status,
de kwaliteit van leven en de linkerkamerfunctie, zoals inmiddels in vele
onderzoeken is aangetoond (Bak00, Bri04, Cle05). Tot voor kort was het echter
niet duidelijk of CRT ook een gunstig effect had op de mortaliteit. Alhoewel de
Comparison of Medical Therapy, Pacing and Defibrillation in Heartfailure
(COMPANION) studie wel een significante vermindering van het samengestelde
eindpunt ‘hospitalisatie of dood’ liet zien, was het effect van CRT op de mortaliteit
daar niet significant (Bri04). De recente Cardiac Resynchronization-Heart
Failure (CARE-HF) studie was daarom het eerste onderzoek dat wél een significant
effect van CRT op de mortaliteit rapporteerde (Cle05) (zie ook bijlage G).
ICD/CRT combinatietherapie
De toepassing van de electrische therapie bij patiënten met ernstig hartfalen en
aanwijzingen voor electrische asynchroniteit van de linkerkamer is zeer succesvol
gebleken (McA04). Het valt dan ook te verwachten dat de aantallen implantaties
verder zullen stijgen.
Wel is er duidelijk sprake van overlap met de ICD-therapie. Een groot deel
van de patiënten die in aanmerking komen voor resychronisatie-therapie komt
namelijk ook in aanmerking voor ICD- therapie (en omgekeerd) (Ype06). Uit een
recent onderzoek blijkt dat ongeveer 30% van de ICD-patiënten ook in aanmer-
Behandeling bij hartfalen 161