Bijzondere interventies aan het hart - Gezondheidsraad

infarct. Tijdens de openhartoperatie wordt met behulp van kleine slagaderen uit
de borstkas of de onderarm of met aderen uit het been van de patiënt een omleiding
aangelegd. Daarmee wordt dan de doorbloeding hersteld (revascularisatie).
De resultaten van deze klassieke operatie (coronary artery bypass grafting –
CABG) zijn uitstekend, maar er is nog altijd een beperkt operatierisico. Het is
gebruikelijk dat alle patiënten bij wie een operatie is geïndiceerd besproken worden
in een gezamenlijke hartteambespreking van cardioloog en chirurg.
Een vergelijking van coronairchirurgie met PCI laat zien dat de PCI (met toepassing
van stents) bij patiënten met eentaks- en tweetaksvernauwingen even
goede resultaten geeft als een CABG. Daarom wordt gewoonlijk de voorkeur
gegeven aan een PCI, vanwege de eenvoud van de ingreep en de geringe kans op
sterfte en complicaties. Wel geeft CABG weer bewezen betere resultaten bij
sommige patiënten met meertaksvernauwingen. Een recente analyse en vergelijking
van de uitkomsten van CABG en PCI laat zien dat sommige patiënten met
twee- en drietakslijden op de langere duur meer overlevingswinst boeken met
een initiële CABG. Daardoor worden herhaalde ingrepen wegens restenose vermeden.
Dit pleit ervoor dat behandelaars voorafgaand aan een (electieve) ingreep
samen met de patiënt overleggen over de ingreep die in het individuele geval de
voorkeur verdient.
In Nederland vinden jaarlijks ongeveer 16 000 openhartoperaties en, zoals
eerder aangegeven, 32 000 PCI-procedures plaats. Het aantal coronairoperaties
groeit de laatste jaren niet verder, terwijl het aantal PCI’s nog steeds stijgt. Internationaal
tekent zich een trend af dat het aantal CABG´s daalt.
Een belangrijke nieuwe ontwikkeling is dat interventiecardiologie en coronairchirurgie
in combinatie, kort op elkaar volgend, worden uitgevoerd (geïntegreerde
interventie). Het betreft dan een PCI gecombineerd met bijvoorbeeld
coronairchirurgie en/of ingrepen aan de hartkleppen en/of ingrepen wegens ritmestoornissen.
Voordeel is dat het operatierisico bij deze patiënten met complexe
pathologie wordt verminderd.
In Nederland is, na een lange periode waarin er een capaciteitstekort en lange
wachttijden voor CABG’s bestonden, nu een goede geografische toegankelijkheid
voor coronairchirurgie. Ook de wachttijden zijn in vrijwel alle centra
gedaald tot beneden twee maanden.
Hoewel de situatie rond de hartchirurgie in ons land dus stabiel is en voor de
patiënt weinig problemen oplevert, blijft het geboden een gericht kwaliteitsbeleid
te voeren, waarin ook de vergunningsplicht voor centra behouden blijft. Een
gemis in dit beleid is nog steeds het ontbreken van een centrale en openbare landelijke
registratie van de uitkomsten van de openhartchirurgie. Met zo’n systeem
22 Bijzondere interventies aan het hart