Bijzondere interventies aan het hart - Gezondheidsraad

edraagt, wegens de sterk gestoorde hartfunctie van deze patiënten. Het werd
niet uitgesloten geacht dat patiënten met een snelle VT in aanmerking zouden
komen voor implantatie van een ICD (implanteerbare cardioverter defibrillator)
of voor catheterablatie. In 1992 waren er in Nederland (sinds 1983) in totaal 147
ICD’s door de chirurg geïmplanteerd; gemiddeld dus 15 per jaar.
De verwachtingen van de commissie uit 1993 zijn slechts ten dele uitgekomen.
Deze deed destijds de aanbeveling om ICD’s met name toe te passen voor de
indicatie ‘gedocumenteerde episode van circulatiestilstand door kamerfibrilleren
of snelle kamertachycardie (plotse hartdood), die niet gevolg is van een acuut
hartinfarct of andere corrigeerbare factor’. Zij raamde de behoefte aan ICD’s op
110 in 1993, oplopend tot 200 in 1997.
De invasieve behandeling van hartritmestoornissen is sindsdien aanzienlijk
gewijzigd, door een toename van de kennis van het anatomische substraat en van
de electrofysiologische mechanismen van ritmestoornissen, door verbeterde
methoden van mapping (kartering) van de cardiale activatie, en door verbetering
van de cardiologische en chirurgische technieken. De belangrijkste wijzigingen
in de behandeling van ritmestoornissen zijn de volgende:
• De implantatie van ICD’s heeft kwantitatief een sterke groei doorgemaakt en
is vrijwel geheel een cardiologische aangelegenheid geworden. De chirurg
wordt alleen nog bij ICD-implantaties betrokken wanneer het kinderen
betreft, en bij complicaties als gevolg van de behandeling.
• Door het baanbrekende werk van Cox heeft de chirurgische behandeling van
AF een grote vlucht genomen (met name in combinatie met bijvoorbeeld
klepchirurgie). Daarnaast is sinds 2000 het aantal catheterablatieprocedures
bij patiënten met atriumfibrilleren stek toegenomen.
Er zijn echter ook nieuwe problemen ontstaan, die voorlvloeien uit de snelle
groei van de wetenschap op dit gebied:
• Een vergelijking van de risk-benefit-ratio van cardiologische interventies en
van operaties wegens hartritmestoornissen wordt bemoeilijkt doordat prospectieve,
gerandomiseerde studies vrijwel ontbreken. Deze vergelijking
wordt verder bemoeilijkt doordat de terminologie niet gestandaardiseerd is
en de karakteristieken van de patiënten in de behandelde groepen onderling
sterk verschillen.
• Voor de individuele patiënt is het aantal therapeutische mogelijkheden toegenomen.
Het kiezen van de juiste behandeling is hierdoor alleen maar complexer
geworden.
88 Bijzondere interventies aan het hart