Bijzondere interventies aan het hart - Gezondheidsraad

In ziekenhuizen met artsen in dienstverband betekent dit volgens de vigerende
CAO-eisen, dat er tenminste 4 (3,5 fte) cardiologen beschikbaar moeten
zijn die geschoold zijn in percutane interventies. In deze formatieve berekening
worden alleen cardiologen meegeteld die voltijds bij de betrokken instelling zijn
aangesteld.
Relevant zijn ook de recent gepubliceerde gegevens van de New York State
Registry voor PCI over de periode 1998-2000 (Han05b). Daaruit blijkt dat een
ziekenhuisvolume van minder dan 600 PCI’s per jaar resulteert in een gemiddeld
hogere sterfte en hogere incidentie van spoedoperaties: bij minder dan 600 PCI’s
per jaar waren zowel de sterfte als het aantal spoed-CABG’s circa anderhalf maal
zo hoog, en bij minder dan 400 PCI’s per jaar zelfs twee maal zo hoog als in centra
die 600 of meer ingrepen verrichtten. Daarnaast is gebleken dat een aantal van
tenminste 150-200 procedures per jaar per interventiecardioloog vereist is om de
nodige expertise te onderhouden (And05, Sil05).
Recent kwamen soortgelijke gegevens naar voren uit een Frans onderzoek
onder ziekenhuizen in de regio Parijs: de 44 aanwezige PCI-centra werden
onderverdeeld naar laagvolume (minder dan 400 PCI’s) en hoogvolume (meer
dan 400 PCI’s). Een analyse van bijna 38 000 PCI-procedures (periode 2001-
2002) toonde een iets lagere ziekenhuissterfte in de hoogvolume centra (2,0%
versus 2,4%) voor de gehele patiëntenpolulatie. Wanneer echter werd gekeken
naar de subgroep van patiënten die een acute PCI ondergingen, dan was het verschil
in sterfte tussen laagvolume- en hoogvolumecentra significant: 6,7% versus
8,5%. Deze onderzoekers trokken daaruit de conclusie dat een volume van 400-
600 PCI-procedures noodzakelijk is voor de vereiste kwaliteit van zorg en veiligheid
van de patiënt. Een optimale situatie ontstaat volgens hen echter pas bij
meer dan 600 procedures per jaar (Spa06b).
Combineert men deze gegevens, dan betekent dit naar het oordeel van de
commissie dat een aantal van 600 procedures per jaar, verricht door vier interventiecardiologen,
inderdaad moet worden beschouwd als de kwalitatieve ondergrens
voor een PCI-centrum. Verder verdient het aanbeveling te streven naar 800
of meer procedures – dit met het oog op de doelmatige en kosteneffectieve inzet
van personeel en infrastructuur.
In de Nederlandse context betekent dit dat PCI-programma’s met een volume
kleiner dan 600 ingrepen per jaar niet wenselijk zijn. Dit houdt ook in dat bij
samenwerkingsverbanden of satellietconstructies elk van de participerende
instellingen of locaties zelfstandig (dus per locatie) aan deze ondergrens dient te
voldoen (Han05a, Kun05).
De commissie wil er nadrukkelijk op wijzen dat dit inhoudt dat interventiecardiologen
die voldoen aan de bovengestelde richtlijnen, en die zijn aangesteld
Percutane coronaire interventies 65