JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d z i e ń Języki <strong>Obce</strong> W <strong>Szkole</strong><br />
Reforma szkolnictwa w latach<br />
90. i jej skutki dla nauczania<br />
języka angielskiego<br />
Węgierska Podstawa programowa<br />
Nauczanie języka angielskiego na Węgrzech<br />
znalazło się w punkcie zwrotnym wkrótce po<br />
zmianach ustrojowych, w wyniku których przeprowadzono<br />
reformę edukacji. Jej rezultatem był<br />
scentralizowany dokument – węgierska Podstawa<br />
programowa. W Podstawie programowej określa się<br />
główne wymagania dotyczące nauczania różnych<br />
przedmiotów szkolnych, włączając w to nauczanie<br />
języka obcego. Nie można jej jednak uznać<br />
za obowiązujące krajowe wytyczne, ponieważ<br />
przedstawia jedynie zalecenia, bez jasno sprecyzowanych<br />
wymagań.<br />
Mimo to w Podstawie programowej jest szereg<br />
wytycznych, takich jak wyznaczanie oczekiwanych<br />
osiągnięć w poszczególnych klasach, określenie<br />
umiejętności i kompetencji, nad którymi<br />
należy pracować na konkretnych etapach nauki,<br />
a także wprowadza się wszystko to, co poprzednio<br />
zawarto w programie funkcjonalno-pojęciowym.<br />
Poza tymi wytycznymi są także inne, które<br />
istotnie wpłynęły na obecny model nauczania<br />
języków. Przede wszystkim zdecydowano, że nauczanie<br />
języków obcych rozpocznie się od klasy<br />
piątej, co uznano za krok wstecz w stosunku do<br />
sytuacji sprzed wprowadzenia Podstawy programowej.<br />
Zapadły również postanowienia dotyczące<br />
minimalnego i maksymalnego wymiaru godzin<br />
lekcyjnych tygodniowo. Wynikły one z argumentacji,<br />
iż poziom nauczania języka zdecydowanie<br />
się obniży, jeżeli jego nauczanie zajmie mniej niż<br />
określoną liczbę godzin tygodniowo. Z kolei wykorzystanie<br />
maksymalnej liczby lekcji spowoduje<br />
zwiększenie poziomu nauczania języka. Ponadto<br />
w Podstawie wydłużono okres nauczania języka<br />
obcego powyżej 16 lat.<br />
Podstawę programową można więc uznać za<br />
wielkie osiągnięcie na polu nauczania języka obcego,<br />
ale nie określono w niej sprzyjających wymogów<br />
do wczesnoszkolnego nauczania języka<br />
(Kurtán 2001).<br />
Program ramowy<br />
Pierwsze Programy ramowe wprowadzono na<br />
Węgrzech eksperymentalnie w 2000 roku. Są one<br />
zgodne z wytycznymi Podstawy programowej, określają<br />
cele i zadania dla wszystkich przedmiotów<br />
szkolnych. W porównaniu z Podstawą programową<br />
są one też bardziej szczegółowe, bo prezentują<br />
szczegółowe sylabusy dla różnych przedmiotów<br />
w każdym semestrze. Natomiast jeśli chodzi<br />
o wprowadzenie obowiązkowego nauczania języka<br />
obcego, w Programie ramowym stwierdza się, że<br />
powinno się ono zacząć w klasie czwartej (Kurtán<br />
2001). Ponadto Programy ramowe pomogły<br />
nauczycielom zrozumieć, jak należy interpretować<br />
i stosować w praktyce abstrakcyjne pojęcia<br />
przekazane w Podstawie programowej.<br />
Nauczanie języków obcych w Podstawie<br />
programowej<br />
Na Węgrzech toczyły się szeroko zakrojone<br />
dyskusje w dwóch kwestiach dotyczących nauki<br />
języka obcego. Jedna z nich dotyczyła nauczania<br />
pierwszego języka obcego, a druga wiązała się<br />
z nauką trzeciego języka. Jako moment rozpoczęcia<br />
nauki drugiego języka obcego w Podstawie<br />
programowej określono piątą klasę. Zgodnie z postanowieniem<br />
Rady Ministerstwa <strong>Edukacji</strong> z 1995<br />
roku, każde dziecko powinno mieć możliwość opanowania<br />
przynajmniej dwóch języków obcych 3 .<br />
Jest to zgodne z przyjętą w krajach Unii Europejskiej<br />
polityką nauczania języków, która określa,<br />
że nauczanie języka powinno się rozpocząć na<br />
bardzo wczesnym etapie, aby dzieci miały czas<br />
na przyswojenie jeszcze jednego języka na etapie<br />
późniejszym. Niestety na Węgrzech nie zapewniono<br />
odpowiednich warunków do wczes noszkolnej<br />
nauki języka obcego, bo nie objęła tego Podstawa<br />
programowa. Ze strony rodziców rosną jednak<br />
oczekiwania dotyczące wczesnego nauczania języka<br />
obcego, którym starają się sprostać niektóre<br />
szkoły podstawowe, tworząc własne Programy<br />
lokalne. Szkoły te przeznaczają na naukę języka<br />
dodatkową liczbę godzin. W Podstawie programowej<br />
nie wspiera się jednak wczesnej nauki języka.<br />
Nie ma w niej wyraźnych założeń odnośnie od-<br />
3<br />
Nyelvoktatás-politika a XXI. századnak, 2. rész. (1994), NYELV*INFO, tom II, nr 5, s. 3-8.<br />
105
Change language