JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Języki <strong>Obce</strong> W <strong>Szkole</strong> n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d z i e ń<br />
ne oczekiwania ucznia w stosunku do słuchanego<br />
tekstu. Podczas szkolnych zajęć uczeń ma zwykle<br />
do czynienia z realistycznym nagraniem, a nie z realnie<br />
przeżywaną sytuacją komunikacyjną, w której<br />
zrozumienie ułatwiałyby dodatkowo elementy<br />
wizualne (gesty mówiącego, mimika itp). Na tym<br />
właśnie polega zasadnicza różnica między rzeczywistością<br />
komunikacyjną a lekcją, podczas której<br />
nauczyciel pracuje zwykle z nagraniem, ale bez<br />
pomocy wizualnych, w związku z czym rozumienie<br />
ze słuchu na lekcji staje się o wiele trudniejsze<br />
niż w rzeczywistości pozaszkolnej.<br />
Jako materiał dydaktyczny są najczęściej wykorzystywane<br />
nagrania utrwalone na płytach bądź<br />
kasetach dołączane obecnie do niemal każdego<br />
podręcznika. Nagrane teksty są przeważnie spreparowane<br />
specjalnie dla danego kursu, stąd brzmią<br />
one wprawdzie nieco sztucznie, jednak ich użycie<br />
jest w pełni uzasadnione. Dzięki pracy z takimi materiałami<br />
uczniowie przyzwyczajają się do brzmienia<br />
głosów osób mówiących w różny sposób, do<br />
wypowiedzi zawierających elementy dialektu itd.<br />
Dla grup bardziej zaawansowanych godne polecenia<br />
są również autentyczne nagrania: słuchowiska,<br />
reportaże, audycje. Są one wprawdzie przeważnie<br />
dość trudne językowo, jednak po starannym<br />
opracowaniu zestawu ćwiczeń ułatwiających rozumienie<br />
praca z nimi może być bardzo efektywna,<br />
przynosząc przy tym uczniom i nauczycielowi<br />
wiele satysfakcji.<br />
Ważny rodzaj tekstów i cenną pomoc w nauce<br />
języka obcego stanowią także piosenki w języku obcym,<br />
które nadają się do zastosowania praktycznie<br />
na każdym poziomie nauczania. Szczególnie dobrze<br />
nadają się do ćwiczeń na rozumienie ze słuchu, ponieważ<br />
są one autentycznym, niepreparowanym<br />
materiałem przeznaczonym do słuchania.<br />
Formy rozwijania sprawności<br />
rozumienia ze słuchu<br />
W typologii ćwiczeń dotyczących rozumienia<br />
ze słuchu rozróżnia się trzy grupy zadań: przeznaczonych<br />
do wykonywania przed wysłuchaniem,<br />
bezpośrednio podczas słuchania oraz po wysłuchaniu<br />
tekstu (Dahlhaus 1994:52).<br />
Celem pierwszej grupy ćwiczeń jest wprowadzenie<br />
uczniów w tematykę, ale także ich zmotywowanie<br />
i wzbudzenie określonych oczekiwań<br />
oraz aktywizacja posiadanej wiedzy. Przydatne są<br />
asocjogramy, impulsy wizualne (ilustracje, zdjęcia,<br />
szkice), ale również impulsy akustyczne (odgłosy,<br />
dźwięki, muzyka). Wskazane jest wstępne omówienie<br />
tematu, połączone z podaniem kluczowych słów,<br />
ułatwiające poźniejsze zrozumienie tekstu, a także<br />
ćwiczenia, których celem jest przyporządkowanie<br />
(obrazu i tekstu, obrazu i obrazu, tekstu i tekstu)<br />
lub ustalanie właściwej kolejności (obrazków, tekstów).<br />
Pomocne może stać się również omówienie<br />
tekstu czytanego o podobnej tematyce lub wręcz<br />
– przy słuchowiskach o szczególnie wysokim stopniu<br />
trudności – krótkie streszczenie.<br />
Podczas słuchania nagrania zadaniem uczniów<br />
jest skupienie się na zrozumieniu tekstu, przy czym<br />
podczas pierwszej prezentacji wskazane jest dążenie<br />
do zrozumienia globalnego, wyławiającego<br />
najistotniejsze informacje, a dopiero podczas<br />
następnego słuchania należy koncentrować się<br />
na rozumieniu szczegółowym. Typami ćwiczeń<br />
proponowanych na tym etapie są formułowanie<br />
pytań ogólnoinformacyjnych, następnie rekonstruowanie<br />
akcji i charakterystyka postaci przez<br />
pytania i odpowiedzi, wypisywanie najważniejszych<br />
informacji z tekstu (poszczególnych nazw,<br />
miejsc, liczb), jak również śledzenie wydrukowanego<br />
tekstu podczas słuchania, uzupełnianie luk,<br />
rozstrzyganie, które z podanych informacji są zawarte<br />
w tekście (kwiz prawda-fałsz), odpowiedzi<br />
na pytania ogólne (kto, gdzie, kiedy, ile osób),<br />
przyporządkowanie informacji (np. strzałkami),<br />
ustalanie właściwej kolejności wydarzeń i inne.<br />
Ostatnim etapem ćwiczeń kontrolujących zrozumienie<br />
tekstu są zadania wykonywane po odsłuchaniu<br />
nagrania, polegające na udzielaniu odpowiedzi<br />
na pytania dotyczące treści słuchowiska,<br />
przyporządkowywaniu podtytułów do fragmentów,<br />
formułowaniu streszczeń, uzupełnieniu tabeli informacjami<br />
z tekstu. Dodatkowo można wprowadzić<br />
ćwiczenia dotyczące pracy nad słownictwem, polegające<br />
na poszukiwaniu synonimów i antonimów<br />
do wyrażeń pojawiających się w tekście lub dokłanym<br />
wyjaśnianiu znaczeń poszczególnych wyrażeń<br />
i zwrotów. Na zakończenie wskazana jest dyskusja<br />
na temat problemów związanych z tekstem, mająca<br />
charakter podsumowujący i uzupełniający (Strauss<br />
1994:57). Jako dodatkowe ćwiczenie ustne intere-<br />
130
Change language