JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji

More documents

Recommendations

Info

Języki Obce W Szkole n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d z i e ń wczesnym dzieciństwie jest opłacalne. Między innymi twierdzi, że: ■■ rozwijają się umiejętności komunikacyjne dzieci, ■■ wzrasta motywacja i zadowolenie z zajęć, ■■ rozwijają się umiejętności kognitywne dzieci. Dlatego też w perspektywie długoterminowej dłuższy czas spędzony na nauce języka obcego może mieć pozytywne skutki. Dzięki poznaniu nowego języka dzieci mają możliwość poszerzania horyzontów, jak również wzbudzania w sobie ciekawości do nauki języków. Mają również okazję rozwoju pozytywnego nastawienia do innych kultur. Wcześnie rozpoczęta nauka ma na celu „osłuchiwanie z językiem, budowanie pozytywnej motywacji i stwarzanie podwalin pod przyszłą, już systematyczną pracę nad językiem” (Komorowska 2002:30). Zadaniem nauczyciela jest w tym czasie pomoc w rozwoju dziecka i przygotowanie go do bardziej formalnego procesu uczenia się, w który wkroczy już w pierwszych latach nauki w szkole podstawowej. M. Jałowiec-Sawicka rozważa kilka interesujących argumentów przekonujących o pozytywnym wpływie nauki języka obcego na rozwój dziecka. Po pierwsze, na podstawie badań przeprowadzonych na dzieciach bilingwalnych stwierdza, że nie zaobserwowano negatywnego wpływu języka obcego na rozwój języka ojczystego. Po drugie, jej zdaniem „nauczanie języka obcego już w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, czyli kontakt dziecka z innymi (niż związanymi z językiem ojczystym) dźwiękami, nie tylko pozwala poszerzyć zakres słyszalnych dźwięków (...), ale ułatwia (…) przyswajanie każdego kolejnego języka obcego” (Jałowiec-Sawicka 2006:16). Istotne jest również to, że wczesne rozpoczynanie nauki języka obcego zwiększa kognitywną elastyczność umysłu dziecka oraz wpływa pozytywnie na gotowość do nauki. Dzięki temu dzieci stają się również otwarte na świat i inne kultury. J. Brewster, G. Ellis i D. Girard (2007:3) również przytaczają kilka kwestii związanych z wczesnym rozpoczynaniem nauki języka obcego: ■■ Charakterystyka dzieci jest korzystna dla wczesnego rozpoczynania nauki szkolnej. ■■ Nie został do tej pory wyznaczony konkretny wiek, który byłby optymalny dla rozpoczęcia nauczania języka obcego. ■■ Wczesne nauczanie języka obcego należałoby zintegrować z programem nauczania ogólnego. ■■ Głównym celem jest przygotowanie gruntu pod naukę w szkole średniej. ■■ Najważniejszymi czynnikami są tu lingwistyczne oraz pedagogiczne umiejętności nauczyciela. Wymieniają również trzy główne cele wczesnego rozpoczynania nauki języków obcych: ■■ przygotowanie psychologiczne, ■■ przygotowanie lingwistyczne, przygotowanie kulturowe. ■■ Stawiają jednak również pytanie, czy rzeczywiście młodzi uczniowie są lepsi od starszych. Niektórzy naukowcy twierdzą, iż wymowy można się nauczyć lepiej, kiedy jest się młodym, ale np. dla uczenia się związków znaczeniowych lepszym momentem jest okres po zakończeniu dojrzewania. Wyrażane są również opinie, iż dzieci, które rozpoczęły naukę później (w wieku 10-12 lat), są w stanie szybko dogonić tych rówieśników, którzy rozpoczęli naukę w młodszym wieku. Singleton (Brewster, Ellis, Girard 2007:21) uważa, że „do momentu, kiedy polityka nauczania języka angielskiego na poziomie podstawowym nie będzie wspierana przez wysokiej jakości pomoce dydaktyczne, odpowiednio przeszkolonych nauczycieli oraz pozytywne podejście społeczeństwa, doświadczenia w nauczaniu mogą być negatywne, a efekty [mierne]”. Dla porównania warto zaznaczyć, że mimo biologicznych ograniczeń osoby dorosłe podczas nauki języka obcego wykorzystują bardziej zaawansowane strategie niż dzieci. „Mogą [oni] polegać również na dojrzałym świecie konceptów, wyróżniają się lepszym poczuciem dyskursu i co więcej, mają lepsze poczucie celowości uczenia się nowego języka” (Pinter 2006:29). Dorośli podchodzą do rozwiązywania problemów w sposób analityczny, zwracają także uwagę na szczegóły. Znane są nieliczne przypadki osób dorosłych, które rozpoczęły naukę języka obcego stosunkowo późno, a mimo to odniosły niebywały sukces i są mylone z rodzimymi użytkownikami danego języka. Możemy więc przypuszczać, że albo mieli oni wciąż dostęp do uniwersalnej gramatyki, albo mieli niezwykłą motywację do nauki języka obcego. Pamiętajmy jednak, że są to wyjątki i nie zwlekajmy z rozpoczęciem nauki języków obcych do 10
n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d z i e ń Języki Obce W Szkole momentu, kiedy nasze strategie uczenia się będą w pełni rozwinięte. Spójrzmy natomiast na to, co jako nauczyciele możemy zaoferować dzieciom w środowisku szkolnym, aby w pełni wykorzystały swój wrodzony potencjał do nauki języków oraz swoje cechy rozwojowe. Praca z dziećmi Mimo iż wśród nauczycieli języków obcych często panuje przekonanie, że praca z dziećmi jest niezwykle trudna i pełna stresujących sytuacji, tak naprawdę wszystko zależy od przygotowania nauczycieli, a w szczególności od ich znajomości cech rozwojowych dziecka i związanych z nimi potrzeb. Jak zaraz zobaczymy, większość z tych cech działa właściwie na korzyść nauczyciela. Motywacja Wyobraźmy sobie dziecko, które właśnie nabywa swój język ojczysty. Bez względu na to, jaki ma humor i czy w danym dniu ma ochotę przyswoić kolejne zwroty, proces akwizycji jest nieprzerwanie w toku. Dziecko nie może powiedzieć, że nie jest odpowiednio zmotywowane do nauki pierwszego języka. Język po prostu „przytrafia się” dziecku. Natomiast kiedy uczymy się języka obcego, motywacja stanowi niezbędny czynnik. Oczywiście sytuacja jest prosta, kiedy dziecko znajduje się w środowisku posługującym się tylko i wyłącznie językiem docelowym. W takiej sytuacji należy zrobić wszystko, aby się przystosować do oczekiwań grupy i porozumieć z rówieśnikami. A jak wygląda sytuacja w warunkach szkolnych? Okazuje się, że grupa wiekowa, która nas aktualnie interesuje, jest zmotywowana tylko i wyłącznie dzięki pozytywnemu podejściu do nauki języka. Dzieci chcą się uczyć, ponieważ lekcje są atrakcyjne, a atmosfera w klasie bardzo przyjazna. Dzieci są „wewnętrznie zmotywowane, co oznacza, że chcą się uczyć, ponieważ czerpią przyjemność z samego procesu uczenia się [języka]” (Pinter 2006:37). O. Dunn pisze, że dzieci bardzo martwią się o to, w jaki sposób będą postrzegane przez dorosłych. Zależy im na zadowalaniu innych i dlatego oczekują natychmiastowych rezultatów swojego zaangażowania (również w przypadku nauki języka obcego). O. Dunn twierdzi także, iż „jeżeli dzieci nie dostaną tego, na co liczyły w trakcie lekcji, będą zawiedzione. Jeżeli rodzice nie osiągną tego, na co liczyli, i nie będą dostrzegali postępów w nauce dziecka, również będą zawiedzeni. Entuzjazm rodziców może motywować, a ich rozczarowanie może się odbić na postawie dzieci” (Dunn 1983:2). Inteligencja wieloraka (multiple inteligences) Oprócz wspomnianych już cech, które łączą dzieci i tworzą z nich pewną charakterystyczną grupę, między dziećmi istnieją również znaczne różnice uwarunkowane przez inteligencję. Według H. Gardnera inteligencja nie jest czymś jednorodnym i takim samym dla wszystkich dzieci. Możemy rozróżnić kilka typów inteligencji, które pojawiają się u dzieci pojedynczo lub w różnych kombinacjach. Są nimi inteligencje: lingwistyczna, matematyczno-logiczna, muzyczna, wizualno- -przestrzenna, ruchowa, interpersonalna, intrapersonalna (refleksyjna) oraz przyrodnicza. Style uczenia się Każdy z nas preferuje inny styl uczenia się. Dla jednego będzie to dokładność i refleksja. Inni podejdą do nauki w sposób impulsywny. Niektóre dzieci dokładnie przeanalizują problem, podczas gdy inne podejdą do niego w sposób holistyczny. W końcu część będzie wolała słuchać, a część zareaguje pozytywnie na pomoce wizualne. Zadaniem nauczyciela jest uwzględnienie nie tylko charakterystyki rozwojowej, ale też różnic między dziećmi wynikających właśnie z inteligencji lub stylów uczenia się. Ćwiczenia powinny być tak dobrane, aby każde dziecko znalazło w lekcji coś dla siebie. Potrzeba uwagi Zapewne wielu z nas pamięta lekcje, w trakcie których Jaś w połowie rymowanki zapragnął pochwalić się nowym zegarkiem od dziadka, a Julia próbowała wynegocjować pozwolenie na użycie flamastra do zanotowania nowego wyrazu w zeszycie. Mam nadzieję, że nie zapomnieliśmy wtedy o tym, iż małe dzieci bardzo potrzebują indywidualnej uwagi nauczyciela. Jeżeli chcemy, aby lekcja była dla nich wyjątkowym wydarzeniem, pamiętajmy o zaspokojeniu tej potrzeby. 11
Page 1 and 2: PL ISSN 0446-7965 CZASOPISMO DLA NA
Page 3 and 4: Nr 5/2008 • listopad/grudzień Ro
Page 5 and 6: n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d
Page 11: n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d
Page 63 and 64:
n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207:
skie, według których chcielibyśm
show all

JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji