JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji

More documents

Recommendations

Info

Języki Obce W Szkole n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d z i e ń cie pilotażu wynika, że uczniowie im bardziej są zachęcani do samooceny, tym chętniej i łatwiej pracują z Portfolio (dotyczy to przede wszystkim nauczania wczesnoszkolnego). Niestety mam wrażenie, że im starsi są uczniowie, tym mniejsza jest u nich chęć do podejmowania samooceny. Czy wynika to z faktu, że im uczeń starszy, tym rzadziej uczestniczy w swoim ocenianiu? Portfolio wpisuje się w ocenianie kształtujące, które jest w niewielkim stopniu wprowadzane przez nauczycieli. Jest ono jednak ściśle związane z celami i treściami nauczania. Odbywa się na bieżąco, a jego celem jest dostarczenie uczniowi i nauczycielowi informacji zwrotnej na temat obecnej wiedzy i umiejętności, osiągnięć, mocnych i słabych stron. Wykorzystywane jest zarówno do oceny tego, co uczeń już osiągnął, jak i do planowania i określania przyszłych celów nauczania. W tej formie ewaluacji nauczyciel pełni inną rolę niż w ocenianiu sumującym. Jest on tutaj konsultantem i doradcą. Wspólnie z uczniem podejmuje pewne decyzje dotyczące nauczania w zakresie jego treści i celów. Ocenianie ma na celu: ■■ poinformowanie nauczyciela, ucznia, jego rodziców oraz administrację szkolną o tym, jak przebiega proces nauczania/uczenia się ucznia, a także jest informacją o tym, jak pracuje nauczyciel, ■■ bieżące i systematyczne obserwowanie postępów ucznia, ■■ pobudzanie rozwoju umysłowego ucznia, jego uzdolnień i zainteresowań, ■■ uświadamianie uczniom, w jakim stopniu opanowali wiadomości i umiejętności przewidziane programem nauczania, ■■ wdrażanie uczniów do systematycznej pracy, samokontroli i samooceny, ■■ ukierunkowanie samodzielnej pracy ucznia, ■■ korygowanie organizacji i metod pracy dydaktyczno-wychowawczej nauczyciela, ■■ okresowe (roczne) podsumowanie wiadomości i umiejętności oraz określenie stopnia opanowania treści programowych przewidzianych na dany okres (rok szkolny). Ocenianie jest dobre, gdy: ■■ jest w nim miejsce na refleksję dotyczącą procesu uczenia się/nauczania, ■■ uczeń dostaje informację zwrotną na temat swojego uczenia się, ■■ kryteria oceniania są jasno sformułowane. Badania przeprowadzone w ramach seminarium magisterskiego w Instytucie Neofilologii Akademii Pedagogicznej w Krakowie pokazały, że w wielu liceach krakowskich i szkołach podstawowych nauczyciele nie wiedzą, czym jest ocenianie kształtujące 3 . Czasami nieświadomie wprowadzają jego pojedyncze elementy, ale oceniają uczniów w sposób bardzo tradycyjny, rzadko uzasadniając swoją ocenę. Uczniowie mają niewiele okazji do wzajemnej oceny oraz samooceny. Może warto połączyć szkolenia dotyczące oceniania kształtującego z tymi mówiącymi o Portfolio, tym samym propagując nowoczesne formy oceniania wśród pedagogów. Wspieranie innowacji Analizując problemy wprowadzania Portfolio do praktyki, można mówić też o braku wsparcia dla nauczycieli ze strony dyrekcji. Dyrektorzy szkół często nie znają tego dokumentu ani technik oceniania za jego pomocą (wyjątkiem są szkoły artystyczne, bo tam takie ocenianie jest obecne od dawna). To właśnie oni powinni być zainteresowani nowoczesnym kształceniem oraz jego jakością w szkołach, które prowadzą. Należałoby zachęcić ich do organizowania zespołów wdrażających EPJ i monitoringu jego wprowadzania. Portfolio to dodatkowy wysiłek i nauczyciele, którzy go podejmują powinni być wspierani i doceniani przez dyrekcję. Konieczna jest zatem szeroko zakrojona akcja promująca Europejskie portfolio językowe oraz portfolio szeroko rozumiane. Portfolio w praktyce nauczycielskiej Wróćmy teraz do samych nauczycieli. Dlaczego tak niewielu z nich decyduje się na pracę z Europejskim portfolio językowym? Wspomniałam już, 3 Prace magisterskie studentek Pauliny Czernich oraz Aleksandry Żak, AP, Instytut Neofilologii, Kraków 2008. 80
n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d z i e ń Języki Obce W Szkole że nauczyciele wprowadzający je, muszą zmienić sposób patrzenia na ocenianie, a to wymaga od nich dodatkowego wysiłku. Nauczyciele, którzy brali udział w szkoleniach, mówili, że choć to ciekawy dokument, to jest napisany po polsku i nie ma na niego czasu w trakcie lekcji, bo i tak jest niewiele godzin języka, a trzeba realizować program. Szczególnie tradycyjni nauczyciele, skoncentrowani na realizacji programów, uczeniu słówek i gramatyki, nie widzą potrzeby wprowadzania Portfolio, bo „szkoda im na to czasu”. Nie widzą konieczności mówienia o strategiach uczenia się, większej autonomii ucznia, bo priorytetem jest program. Na pewno nie ma spektakularnych zmian w postawach uczniów i ich motywacji natychmiast po wprowadzeniu EPJ. Na efekty tej pracy trzeba czekać dłużej, chociaż badania prowadzone w trakcie pilotażu pokazały, że uczący się, szczególnie najmłodsi, z entuzjazmem podchodzili do pracy nad strategiami uczenia się oraz wnikliwego obserwowania otaczającej ich rzeczywistości, znajdując motywację do uczenia się języka. Portfolio to obraz zarówno pracy ucznia, jak i jego nauczyciela. Ale czy jest formą oceny pracy nauczyciela? Takie pytania zadają ci, którzy z nim pracują. Na pewno jest jedną z wielu ilustracji procesu zarówno uczenia się, jak i nauczania. Ale Portfolio to zapis procesu uczenia się ucznia. Mamy możliwość jego obserwacji, skupienia się na ocenie osiągnięć pojedynczego ucznia, a nie tylko klasy lub grupy. EPJ to narzędzie autonomizacji, pokazujące proces uczenia się w określonym kontekście. Moglibyśmy oczywiście założyć, że Portfolio będzie takim narzędziem oceny stopnia realizacji programu, ale należy to ustalić przed rozpoczęciem pracy z uczniami. Oceniać czy nie oceniać Portfolio? Moim zdaniem: oceniać. Oceniać po to, aby: ■■ zobaczyć, jak rozwijają się moi uczniowie, ■■ zobaczyć, jak się uczą, jakich strategii używają, ■■ wiedzieć, czym się interesują, co lubią, ■■ wiedzieć, jak piszą, ■■ móc dopasować do ich potrzeb swój styl i metody nauczania, ■■ lepiej ich zrozumieć, ■■ zobaczyć, jak sobie radzą z samooceną. Oceniać także po to, aby uczniowie zobaczyli, że portfolio jest ważne w całym procesie uczenia się, aby uczyć ich samodzielności, rozwijać ich autonomię. W trakcie wprowadzania Portfolio na jednym z roczników studenckich w Instytucie Neofilologii, studenci sugerowali, aby było ono brane pod uwagę w trakcie oceny końcowej z praktycznej nauki języka. Chcieli, aby ktoś inny je oglądał, analizował ich pracę i ją docenił. Ocenianie Portfolio to praca bardzo skomplikowana i często stresująca. Jeżeli oceniamy ucznia w klasie, to rzadko kiedy uzasadniamy ocenę pisemnie, a nasza opinia na jej temat zostaje między nami. Przy ocenie prac do Portfolio nasze komentarze są czytane przez uczniów, rodziców, mogą być czytane przez innych nauczycieli. Wymaga to uważnej oceny, refleksji i większego nakładu pracy. Wielu nauczycieli zastanawia się, czy warto wkładać aż tak wiele wysiłku. Moim zdaniem warto, bo każdy z nas chciałby, aby jego dziecko było bardziej krytyczne, refleksyjne, samodzielne i tego samego powinniśmy chcieć dla swoich uczniów. Jednak dobre chęci w przypadku Portfolio to za mało. Aby wytrwać przy pomyśle wprowadzenia go do praktyki szkolnej, konieczne jest, aby było ono stosowane przez grupę nauczycieli, a nie tylko przez jednego z nich. Innowacje mają to do siebie, że czasami napotykamy w trakcie ich wdrażania na nieoczekiwane trudności. Wtedy warto przedyskutować je w zespole, który udzieli wsparcia. Pytań jest o wiele więcej. Niestety na niewiele z nich udzielono odpowiedzi, które wynikałyby z naszych polskich doświadczeń, bo konieczne byłoby badanie, jak przebiega proces wprowadzania EPJ i na jakie problemy napotykają nauczyciele. Jako współautorka Portfolio dla dzieci oraz gorąca orędowniczka idei portfolio w Polsce chciałabym, aby EPJ stało się prawdziwym narzędziem samooceny zaakceptowanym i wdrażanym przez wielu nauczycieli. Moglibyśmy wtedy dyskutować o pojawiających się trudnościach, a także o sukcesach naszych uczniów, bo w Portfolio jest miejsce na ich najlepsze prace. (listopad 2008) 81
Page 1 and 2:
PL ISSN 0446-7965 CZASOPISMO DLA NA
Page 3 and 4:
Nr 5/2008 • listopad/grudzień Ro
Page 5 and 6:
n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32: n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d
Page 81: n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207:
skie, według których chcielibyśm
show all

JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji