JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d z i e ń Języki <strong>Obce</strong> W <strong>Szkole</strong><br />
Portfolio – pomoc dydaktyczna<br />
nieobowiązkowa<br />
Portfolio istnieje w Polsce jako dokument nieobowiązkowy.<br />
Jak powiedziała w jednym z wywiadów<br />
dr Barbara Głowacka, ekspert Rady Europy<br />
ds. Europejskiego portfolio językowego, „należy<br />
pamiętać, że Portfolio nie może być narzucone.<br />
Nauczyciel musi uwierzyć, że jest to pomoc przydatna<br />
dla jego ucznia i zachęcić go do pracy z nim” 2 . To<br />
opinia, która może budzić kontrowersje i zmuszać<br />
do głębszej refleksji. Dlaczego Europejskie portfolio<br />
językowe nie może być narzucone, skoro jest dobrym<br />
narzędziem autonomizacji ucznia i wspiera<br />
jego rozwój? Dlaczego tak się podkreśla, że ma ono<br />
być nieobowiązkowe? Kto ma zdecydować o tym,<br />
czy go wprowadzić: nauczyciel czy uczący się? Czy<br />
jeśli nauczyciel zaproponuje budowanie portfolio,<br />
to uczeń może odmówić prowadzenia go? Jeśli ten<br />
dokument nie ma znaczenia w procesie oceniania<br />
i jest tylko materiałem do samooceny, to jak motywować<br />
ucznia do prowadzenia go w trakcie zajęć<br />
w szkole – instytucji, gdzie dowolność jest tak<br />
niewielka a autonomia tylko częściowa?<br />
Wydaje się, że gdyby Portfolio wprowadzono<br />
jako rekomendowaną pomoc dydaktyczną, więcej<br />
nauczycieli podjęłoby próbę jego zastosowania.<br />
Tego typu innowację trudno stosować w szkole<br />
jako materiał dowolny. Portfolio wymaga dużych<br />
nakładów pracy ze strony nauczycieli i uczniów,<br />
wymusza także wiele zmian. A jak wiadomo,<br />
niechętnie akceptujemy zmiany, które powodują<br />
dodatkowy wysiłek. Zatem może warto – skoro<br />
projekt był pilotowany przez ministerstwo i wymagał<br />
wielu nakładów – aby Europejskie portfolio<br />
językowe było rekomendowane przez MEN.<br />
Portfolio w ocenianiu<br />
Europejskie portfolio językowe jest narzędziem<br />
samooceny ucznia i materiałem, który może być<br />
wykorzystany do jego oceniania. Opublikowano<br />
wiele artykułów i książek na temat sposobów oceniania<br />
portfolio uczniów, jego celów oraz problemów<br />
występujących w trakcie jego wdrażania do<br />
codziennej praktyki pedagogicznej. W Stanach Zjednoczonych<br />
i Kanadzie od wielu lat jest wykorzystywane<br />
w wielu szkołach, a nawet przedszkolach.<br />
Uczniowie je prowadzą i są oceniani na podstawie<br />
zgromadzonych w nim materiałów. Czy zatem zobowiązanie<br />
uczniów do jego prowadzenia wpływa<br />
na jakość portfolio? Z pewnością nie. Nauczyciele,<br />
którzy korzystają z niego w trakcie oceniania, nie<br />
podnoszą takich problemów. Mówią jednak o konieczności<br />
zmiany podejścia do procesu oceniania,<br />
podnosząc problem motywacji, zarówno ze strony<br />
uczniów, jak i nauczycieli. Portfolio bowiem wymaga<br />
innego podejścia, czasami większej ilości pracy,<br />
bo o ileż łatwiej jest dać uczniowi ocenę wyrażoną<br />
cyfrą, niż omówić jego wypowiedź, uzasadniając<br />
pisemnie swoją ocenę, czego wymaga portfolio<br />
(Seidel i in. 1997:1-110).<br />
Czy Europejskie portfolio językowe ma coś wspólnego<br />
z portfolio wykorzystywanym w szeroko rozumianej<br />
dydaktyce szkolnej? Na pewno tak. Jego<br />
koncepcja jest taka sama, chociaż mocno ustrukturalizowana,<br />
szczególnie w obrębie dwóch części:<br />
Paszportu językowego i Biografii językowej. Dossier<br />
odzwierciedla jednak w pełni filozofię portfolio.<br />
Może zatem warto wprowadzić je na stałe do systemu<br />
oceniania i pokazać nauczycielom, w jaki<br />
sposób je budować.<br />
Omówmy teraz jeszcze inny element hamujący<br />
wprowadzanie Portfolio, o którym wspomniałam<br />
powyżej: Portfolio wymaga modyfikacji postaw<br />
dotyczących oceniania. Zmiany w tym obszarze<br />
są wprowadzane bardzo wolno i niechętnie. Dużo<br />
mówimy o tym, że uczeń jest w centrum naszych<br />
działań dydaktycznych, ale niechętnie dopuszczamy<br />
go do oceniania, bo jest ono zarezerwowane dla<br />
nauczyciela. Przy pracy z Portfolio konieczne jest<br />
przebudowanie własnych przyzwyczajeń, odejście<br />
od tego, co znane, po to, aby zacząć inaczej oceniać.<br />
Dla wielu nauczycieli rozpoczynających pracę<br />
z Portfolio jest to frustrujące. W trakcie szkoleń dotyczących<br />
wdrażania tej innowacji nauczyciele mają<br />
możliwość podzielenia się swoimi wątpliwościami<br />
i uczą się nowego podejścia do oceniania.<br />
Portfolio jest także materiałem do samooceny.<br />
Z moich obserwacji prowadzonych w trak-<br />
2<br />
http://www.jezyki.oswiata.org.pl/tekst.php?n=1&m=43&strona=portfolio.<br />
79
Change language