JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Języki <strong>Obce</strong> W <strong>Szkole</strong> n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d z i e ń<br />
nizacji, bibliotek i czasopism rozpowszechniających<br />
tę literaturę: der Arbeitskreis für Jugendliteratur,<br />
Internationale Jugendbibliothek, Deutsche Akademie<br />
für Kinder und Jugendlliteratur, czasopismo<br />
LuLit, przyznawane są również nagrody: Buxtehuder<br />
Bulle, Friedrich-Bödecker Preis, Großer<br />
Preis der Deutschen Akademie für Kinder und<br />
Jugendliteratur, Deutscher Jugendliteraturpreis,<br />
a niemiecka sekcja International Board on Books<br />
for Young People (IBBY) przyznaje nagrodę im.<br />
Hansa Christiana Andersena.<br />
Dydaktyka literatury dziecięcej<br />
i młodzieżowej<br />
Obecnie literatura dziecięca i młodzieżowa<br />
należy do jednej z najszybciej rozwijających się<br />
dziedzin literatury i dydaktyki. Jest ona przedmiotem<br />
badań wielu germanistów, socjologów i pedagogów,<br />
którzy przez dogłębną analizę próbują<br />
określić jej funkcję w kształceniu i nauczaniu.<br />
W nauczaniu języków obcych teksty literackie,<br />
w tym literatura dziecięca i młodzieżowa, pojawiają<br />
się w połowie lat 80. XX wieku. Przełamane<br />
zostaje przeświadczenie (powszechne w metodzie<br />
audiolingwalnej i komunikacyjnej), jakoby czytanie<br />
literatury było zbędnym balastem na drodze<br />
do skutecznego porozumiewania się w języku<br />
obcym. Po latach nieistnienia tekstów czytanych<br />
w metodzie audiolingwalnej i absolutnej dominacji<br />
tekstów użytkowych w metodzie komunikacyjnej<br />
następuje swoisty powrót do jednego z elementów<br />
metody gramatyczno-tłumaczeniowej, która<br />
traktowała tekst literacki jako świadectwo kultury<br />
języka docelowego, a co za tym idzie, jako pożądane<br />
dopełnienie kształcenia językowego. Ten<br />
sposób widzenia podejmuje koncepcja nauczania<br />
interkulturowego, zakładająca jednoczesne zdobywanie<br />
sprawności językowych i umiejętności<br />
percepcji nowej rzeczywistości, którą reprezentuje<br />
poznawany język, przez pryzmat własnej<br />
kultury (także odwrotnie – odbioru rodzimych<br />
realiów z nowej perspektywy). Nowoczesne podejście<br />
komunikacyjne wykorzystuje w nauczaniu<br />
języka obcego potencjał zawarty w autentycznych<br />
tekstach literackich. Bazuje przy tym na bliskiej<br />
mu koncepcji stawiającej czytelnika i jego recepcję<br />
w centrum dydaktyki pracy z tekstem. Wedle<br />
tej szkoły zapoczątkowanej przez niemieckiego<br />
literaturoznawcę Hansa Roberta Jaußa tekst literacki<br />
nabywa ostatecznego sensu dopiero w akcie<br />
jego odbioru przez czytelnika, który staje się<br />
w ten sposób jego współautorem. Właśnie ta<br />
interaktywność, w przypadku obcojęzycznego<br />
czytelnika uzupełniona o interkulturowość, odpowiada<br />
wyobrażeniom nowoczesnej dydaktyki<br />
języków obcych.<br />
Nic więc dziwnego, że niedługo później, we<br />
wczesnych latach 90. pojawiły się adaptacje popularnych<br />
dzieł literatury młodzieżowej na potrzeby<br />
nauczania języka niemieckiego jako obcego.<br />
W roku 1991 wydawnictwo Langenscheidt wydało<br />
we współpracy z Goethe-Institut książkę Christine<br />
Nöstlinger Die Ilse ist weg, którą sama autorka<br />
dostosowała do potrzeb czytelnika uczącego się<br />
języka niemieckiego. Powieść ta jest jednocześnie<br />
pierwszym tomem serii lektur opracowanych<br />
z myślą o młodzieży, dla której niemiecki jest językiem<br />
obcym (Leichte Lektüren für Jugendliche).<br />
Z czasem wydawane lektury były uzupełniane<br />
o część dydaktyczną i nagrania dźwiękowe.<br />
W analogicznej serii wydawnictwa Klett zatytułowanej<br />
Easy Readers ukazują się m.in. powieści<br />
Ericha Kästnera, Petera Härtlinga, a nawet uproszczona<br />
wersja XIX-wiecznej klasycznej pozycji prozy<br />
dziecięcej Heidi Johanny Spyri.<br />
Dlaczego literatura dla dzieci<br />
i młodzieży na lekcji języka<br />
obcego?<br />
Uwzględnienie tekstów literackich dostosowanych<br />
do wieku uczniów w planie nauczania języka<br />
obcego niesie ze sobą wiele korzyści:<br />
Czyni czytającego ucznia aktywnym uczestni-<br />
■■<br />
kiem procesu dydaktycznego, stawiając jego<br />
recepcję utworu w centrum zainteresowania,<br />
dopuszczając wielość interpretacji i przez to<br />
stwarzając mu możliwości działania językowego<br />
odpowiednio do jego oczekiwań (zgodnie<br />
ze wspomnianą koncepcją czytelnika jako<br />
współautora tekstu). Szczególny potencjał literatury<br />
młodzieżowej polega na tym, że jako<br />
literatura popularna nie wymaga ona przestrzegania<br />
norm kształcenia literackiego i zezwala<br />
na większą dowolność działań.<br />
56
Change language