JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji

More documents

Recommendations

Info

Języki Obce W Szkole n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d z i e ń strategii odbioru, ustawienie egzaminu pod tym kątem może wpłynąć na decyzje nauczycielskie dotyczące wyboru celów, materiałów i technik nauczania, a także w konsekwencji ograniczyć możliwości doskonalenia oraz samooceny umiejętności komunikacyjnych. A tak niewiele trzeba, aby zaproponować uczniom standardy dostosowane do ich potrzeb: Perspektywa instytucjonalna Uczeń: Określa główną myśl tekstu Określa kontekst sytuacyjny Określa intencje nadawcy tekstu Perspektywa osoby uczącej się Potrafię zrozumieć, o czym jest mowa w słuchanym lub czytanym przeze mnie tekście. Potrafię zrozumieć informacje dotyczące osób występujących w tekście, tego, co robią, o czym mówią, gdzie są, oraz przyczyny lub cel ich działania itd. Potrafię zrozumieć, dlaczego ktoś coś mówi, robi. Potrafię zrozumieć, w jakim celu został wypowiedziany lub napisany dany tekst. Tabela 2. Źródło: opracowanie własne. Komunikat na dworcu jest ważny i słuchamy go, bo zależy nam na dotarciu do celu podróży. Wsłuchiwanie się w prognozę pogody jest związane z decyzją o wyborze wycieczki za miasto lub spędzeniu niedzieli przed telewizorem. W sytuacji egzaminu gimnazjalnego w formie pisemnej sprawdzenie biegłości w słuchaniu nie jest łatwe, łączy bowiem z konieczności obie sprawności receptywne słuchania i czytania. Uczeń zakreśla odpowiedzi odpowiadające treści wysłuchanego tekstu w teście wielokrotnego wyboru, potwierdza prawdziwość podanych informacji w zadaniu typu prawda/fałsz, uzupełnia słowami z listy tekst z lukami lub dopasowuje do usłyszanych wypowiedzi wskazane fragmenty tekstu. Sprawdzenie biegłości w słuchaniu ze zrozumieniem jest tym samym wspomagane i zakłócone przez czytanie ze zrozumieniem, co niezwykle rzadko zdarza się w autentycznych sytuacjach komunikacji językowej. Niewątpliwie wielokrotne wykonywanie podobnych zadań w ramach przygotowań do egzaminu przynosi wymierne korzyści: uczy słuchania selektywnego, rozszerza zasób słownictwa, pozwala ćwiczyć domysł językowy itp. Niesie także ze sobą ryzyko zredukowania do minimum ćwiczeń ukierunkowanych na doskonalenie umiejętności słuchania ze zrozumieniem w sytuacjach zbliżonych do naturalnej komunikacji językowej, w których uczeń ma być słuchaczem podmiotem, a nie słuchaczem obserwatorem. Gdy słuchamy jakiegoś komunikatu, sygnalizujemy jego zrozumienie przez działanie. Stąd ogromna potrzeba korzystania z materiałów, takich jak Europejskie portfolio językowe, w którym opis umiejętności godzi obie perspektywy: instytucjonalną (to, czego wymaga się ode mnie na danym poziomie biegłości) z perspektywą indywidualną (sytuacje komunikacyjne w języku obcym, w których mogę się znaleźć i będę musiał/a odpowiedzieć przez działanie werbalne lub niewerbalne). Podobne uwagi krytyczne dotyczą działu Reagowanie językowe, gdzie zdający wykazuje się bardziej strategiami rozumienia tekstu lub znajomością słówek i wyrażeń niż rzeczywistą umiejętnością nawiązania lub podtrzymania krótkiej rozmowy w języku obcym w konkretnej sytuacji komunikacyjnej. Takich kontekstów ważnych dla powodzenia interakcji ustnej ESOKJ przewiduje dziewięć: interakcja ustna – ogólny opis umiejętności, rozumienie rozmówcy-rodzimego użytkownika języka, konwersacja, dyskusja nieformalna (z przyjaciółmi), dyskusja formalna i udział w spotkaniach, rozmowa prowadzona w konkretnym celu, rozmowy o kupowaniu towarów i o usługach, wymiana informacji, prowadzenie i udzielanie wywiadu (ESOKJ:74-79). Oczywiście nie każdy z tych kontekstów musi być trafny z punktu widzenia celów nauczania w danym kraju lub programu nauczania na danym poziomie edukacyjnym, nie każdy musi podlegać ocenie w trakcie egzaminu. Konieczne i zrozumiałe jest dokonywanie w takim wypadku selekcji. Europejskie portfolio językowe dla uczniów od 10 do 15 lat ma tę zaletę, że oferuje na każdym z trzech pierwszych poziomów (A1, A2, B1) opisy umiejętności skorelowanych z ESOKJ, oczekiwanych na danym poziomie nauki i respektujących potrzeby ucznia. Spójrzmy na listy umiejętności A2 i B1 i deskryptory CKE: 74
n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d z i e ń Języki Obce W Szkole EPJ 10-15 lat Rozmawiam A2 Potrafię w prosty sposób przeprosić (osoby dorosłe, rówieśników) i przyjąć przeprosiny. Potrafię w prosty sposób zamówić coś do picia, np. w barze. Potrafię porozumieć się w bardzo prosty sposób w trakcie załatwiania codziennych spraw, np. w sklepie, na poczcie. Potrafię uzyskać prostą informację podczas podróży, np. kupić bilet, dowiedzieć się o godzinę odjazdu pociągu lub autobusu. Potrafię zapytać w prosty sposób o drogę i objaśnić ją za pomocą mapy lub planu. Potrafię zapytać w prosty sposób, czym ktoś się interesuje lub zajmuje i odpowiedzieć na podobne pytania. Potrafię w prosty sposób zaprosić kogoś lub umówić się na spotkanie, tj. ustalić miejsce, czas oraz co będziemy robić. Potrafię wziąć udział w bardzo prostej i krótkiej rozmowie na znany mi temat, np. jak spędziliśmy niedzielę. EPJ 10-15 lat Rozmawiam B1 Potrafię zacząć, podtrzymać i skończyć prostą rozmowę na tematy mi znane lub takie, którymi się interesuję. Potrafię porozumieć się w większości sytuacji, które mogą pojawić się w podróży. Potrafię uzyskać i przekazać w prosty sposób informacje dotyczące codziennych spraw. Potrafię w uprzejmy sposób przyjąć lub odrzucić czyjąś propozycję. Potrafię pytać o opinię innych ludzi i wyrażać własne poglądy w zwykłych rozmowach z przyjaciółmi. Potrafię w prosty sposób powtórzyć, co powiedział rozmówca, żeby upewnić się, czy dobrze zrozumiałem. Potrafię w prosty sposób poprosić o objaśnienie lub sprecyzowanie tego, co powiedział mój rozmówca. Potrafię wziąć udział w prostej rozmowie lub dyskusji na tematy mi znane, mimo że czasem mogę mieć trudności ze sformułowaniem myśli. Standardy wymagań egzaminacyjnych – gimnazjum. Reagowanie językowe Uczeń właściwie reaguje językowo w określonych kontekstach sytuacyjnych, a w szczególności w celu: ●● rozpoczęcia, podtrzymania, zakończenia rozmowy, ●● uzyskania lub udzielenia informacji, ●● odmowy udzielenia informacji. Tabela 3. Korelacje między listami umiejętności: Rozmawiam (EPJ dla uczniów od 10 do 15 lat) i Standardami wymagań egzaminu gimnazjalnego z języka obcego nowożytnego. Źródło: EPJ dla uczniów od 10 do15 lat, Warszawa: CODN 2004:28, 34, Informator o egzaminie gimnazjalnym z języka obcego nowożytnego przeprowadzanym od roku szkolnego 2008/2009. Choć listy umiejętności komunikacyjnych obejmują względnie szeroki zakres sytuacji, niemal każdy z deskryptorów można „rozmnożyć”, jeśli tylko istnieje taka potrzeba. Z deskryptora: „Potrafię porozumieć się w większości sytuacji, które mogą pojawić się w podróży” można uzyskać pokaźną listę mniejszych odzwierciedlających cele szczegółowe realizowane na lekcji, np.: ■■ Potrafię zapytać o godzinę odjazdu pociągu i zrozumieć informację. ■■ Potrafię zapytać i zrozumieć, z którego peronu odjeżdża pociąg. ■■ Potrafię zrozumieć pytania konduktora. ■■ Potrafię zapytać konduktora o przyczynę spóźnienia pociągu i zrozumieć wyjaśnienie. ■■ Potrafię zgłosić zgubienie bagażu itd. „Rozmnażanie” deskryptorów ma sens tylko wtedy, gdy chcemy sprawdzić, jakie granice zakreślić na danym etapie nauczania dla umiejętności sformułowanej tak jak zacytowana powyżej. Korelacje wykazane w tabeli 3 mają na celu wzmocnienie wcześniej już wyrażonej przeze mnie tezy o niebezpieczeństwach związanych z pozoru niewinnym nauczaniem i uczeniem się pod egzamin i pozytywnym wpływie EPJ na zachowanie proporcji między tym, co uczeń powinien zademonstrować na egzaminie, i tym, czego będzie potrzebować, aby porozumieć się w sytuacjach codziennej komunikacji. EPJ pozwala więc usytuować pracę w klasie i w domu na poziomie zakreślonym przez rodzime i europejskie standardy wymagań. Argument dodatkowy dotyczy jedne- 75
Page 1 and 2:
PL ISSN 0446-7965 CZASOPISMO DLA NA
Page 3 and 4:
Nr 5/2008 • listopad/grudzień Ro
Page 5 and 6:
n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26: n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d
Page 75: n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207:
skie, według których chcielibyśm
show all

JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji