JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji

More documents

Recommendations

Info

Języki Obce W Szkole n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d z i e ń ■■ Interpretacja i ocena zachowań postaci. ■■ Relacje z indywidualnego odbioru tekstu: śmiech, płacz, zaskoczenie, rozczarowanie itp. ■■ Porównanie z innymi tekstami (tego autora lub o podobnej tematyce). 4. Zadania twórcze: ■■ Pisanie recenzji. ■■ Pisanie scenariusza wybranej sceny. ■■ Pisanie listu, pamiętnika, ogłoszenia, o których w tekście jest tylko wzmianka. ■■ Pisanie autobiografii wybranej postaci. ■■ Opowiedzenie zdarzeń z perspektywy innej postaci. ■■ Opowiedzenie zmienionej historii (co by było, gdyby). ■■ Stworzenie ciągu dalszego historii lub historii poprzedzającej akcję. Podsumowanie Jak widać, szerokiej palecie tematycznej literatury dla dzieci i młodzieży odpowiada bogactwo możliwości zastosowania jej na lekcji języka obcego. Proponowane tu zadania umożliwiają uczniom stopniowe i aktywne odkrywanie tekstu i stanowią podstawę do samodzielnej i twórczej pracy. Zachęta do indywidualnego odbioru tekstu i swobodnego postępowania z nim w naturalny sposób motywuje uczniów do komunikowania własnych wrażeń, opinii i poglądów. Bibliografia Kast B. (1994), Literatur im Anfängerunterricht, w: „Fremdsprache Deutsch. Zeitschrift für die Praxis des Deutschunterrichts”, Heft 11, 2/1994, s. 4-13. Kast B. (1985), Jugendliteratur im kommunikativen Deutschunterricht, Berlin, München: Langenscheidt. Heyd G. (1997), Literatur im Fremdsprachenunterricht, w: „Aufbauwissen für den Fremdsprachenunterricht. Ein Arbeitsbuch”, Tübingen: Gunter Narr, s. 119-148. Häussermann U., Piepho H.-E. (1996), Experimentelles Verstehen und Schreiben, w: „Aufgaben-Handbuch. Deutsch als Fremdsprache. Abriß einer Aufgaben- und Übungstypologie”, München: Iudicum, s. 359-398. Ehlers S. (2001), Literarische Texte im Deutschunterricht, w: G. Helbig u.a. (red.), „Deutsch als Fremdsprache. Ein internationales Handbuch”, Berlin u.a.: de Gruyter, s. 1334-1345. (lipiec 2008) Tamara Czerkies 1 Kraków Własnym głosem, czyli jak studenci czytają tekst literacki na zajęciach języka polskiego jako obcego i jak na niego reagują? Artykuł powstał jako rezultat doświadczeń gromadzonych w pracy ze studentami języka polskiego jako obcego w Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie Uniwersytetu Jagiellońskiego w semestrze zimowym 2007/2008 oraz lektury artykułu Jadwigi Kowalikowej Tekst cudzy – tekst własny (Kowalikowa 2004). Jest także próbą pokazania, w jaki sposób zachęcać uczących się do twórczego czytania tekstów literackich na zajęciach języka polskiego jako obcego i co z tego może wynikać. Autorka publikacji Tekst cudzy – tekst własny przedstawia problem czytania ze zrozumieniem tekstu literackiego przez uczniów szkół średnich przygotowywanych do egzaminu maturalnego z języka polskiego. Pokazuje, jak powinien się zmienić dotychczasowy model kształcenia odbiorców literatury wśród rodzimych użytkowników ję- 1 Autorka jest lektorką języka polskiego jako obcego w Centrum Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. 58
n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d z i e ń Języki Obce W Szkole zyka. Choć z pozoru wydaje się, że kształcenie tej umiejętności u rodzimych użytkowników języka i cudzoziemców bardzo się różni, to w świetle nowoczesnych teorii dydaktycznych i zgodnie z teorią czytania krytycznego oraz teorią tekstu istnieje bardzo wiele punktów stycznych. Tak więc każda publikacja dotycząca dydaktyki języka rodzimego może okazać się cenna również dla nauczycieli języka polskiego jako obcego. Uwagi teoretyczne Czytanie, żeby zrozumieć i odpowiedzieć – najważniejsza czynność podczas lektury J. Kowalikowa stawia na początku tezę, że tradycyjna triada procesu nauczania: uczeń – nauczyciel – materiał nauczania powinna zostać zamieniona na nową: uczeń – nauczyciel – tekst. W zaproponowanym przez badaczkę ujęciu rola nauczyciela zmienia się z mentora w równie ważną rolę pomocnika. Jest on jednocześnie odbiorcą i nadawcą, tym, który pośredniczy i pomaga, wyjaśnia, interpretuje oraz instruuje. Celem podstawowym tak ujętego procesu jest założenie, by inicjacja stała się inspiracją, aby zrozumiany tekst zapłodnił uczącego się do tworzenia własnego „tekstu o tekście” (Kowalikowa 2004:16). Szczególnie istotne jest więc zrozumienie tekstu, które warunkuje z kolei reakcję na niego. Takie podejście do czytania skupia uwagę na problemie podejmowania dialogu i mieści się w nowoczesnych teoriach dotyczących odbioru, którego warunkiem jest czytanie krytyczne i dialog 2 . C. Wallace określa czytanie krytyczne jako rekonstrukcję dyskursu przy pomocy tekstu i nazywa je czytaniem z podejrzliwością w oczach, tak też zatytułowała swoją publikację (Wallace 1995). G. Lazar z kolei pokazuje, jak na zajęciach języka obcego umiejętnie zadawać pytania i tym samym pomagać uczącym się dotrzeć do istoty tekstu, a potem podjąć z nim dialog (Lazar 1993). Do zadawania pytań i kreatywnego czytania przekonują także w swoich publikacjach C. Kramsch, J. McRae, R. Carter 3 . M. Long w swoim artykule (Long 1986:42) podkreśla, że proces uczenia języka obcego przy pomocy tekstu literackiego jest jałowy, jeżeli nie ma odpowiedzi ze strony czytelnika – ucznia. Należy więc tak pracować z tekstem i stosować takie strategie oraz techniki na zajęciach, by powstał dyskurs. Wszyscy zwracają uwagę, że czytanie w języku obcym i rodzimym ma ze sobą wiele wspólnego. Niektórzy twierdzą, że czytelnikom obcojęzycznym jest czasami łatwiej wejść w warstwę ideologiczną tekstu, bo nie są obciążeni mnogością znaczeń i podtekstów tak jak rodzimi czytelnicy (Wallace 1995:341). Podobnie na temat czytania wypowiadają się polscy dydaktycy, którzy również postulują konstruowanie twórczych zajęć, a więc uczenia myślenia i podejmowania rozmowy, a w konsekwencji dawania odpowiedzi tekstowi. Ewa Nowak w artykule Sztuka zadawania pytań (Nowak 2007) pokazuje, jak zadawać pytania do czytanego tekstu, by go zrozumieć, poczuć i dać mu odpowiedź. Jej publikacja jest poświęcona problemowi czytania literatury na zajęciach języka polskiego jako języka ojczystego, jednak uwagi w nim zawarte są bardzo pomocne także w przypadku czytania literatury na zajęciach języka polskiego jako obcego. Autorka podkreśla bowiem, jak ważna jest umiejętność zadawania pytań podczas lektury. Są one jej zdaniem znakiem aktu myślenia – człowiek pytający to przecież człowiek myślący. Pytanie świadczy więc o intelektualnej gotowości oraz jest sygnałem uświadomienia własnej niewiedzy. To, jak powtarza za R. Ingardenem E. Nowak, inicjacja myślenia refleksyjnego i produktywnego. Niestety często się zdarza, że metoda zadawania pytań na zajęciach straciła sens i stała się karykaturalna. Gdy nauczyciel pyta mechanicznie, nie pobudza do 2 Badacze zajmujący się czytaniem podkreślają, że proces ten jest podobny w języku rodzimym i obcym, w obu przypadkach chodzi o to samo – dialog, dyskurs, twórczą odpowiedź tekstowi. W przypadku czytania tekstów literackich z cudzoziemcami pytania mogą być zbyt proste dla rodzimych czytelników. Jednak na zajęciach języka obcego dochodzimy od prostszych do trudniejszych, tak by lepiej zrozumieć czytany tekst. 3 Na ten temat – zob. bibliografię w artykułach: T. Czerkies (2006), Ukryte między wierszami, „Języki Obce w Szkole” 6/1006 oraz T. Czerkies (2007), Rzecz wyobraźni, „Języki Obce w Szkole” 3/2007. 59
Page 1 and 2:
PL ISSN 0446-7965 CZASOPISMO DLA NA
Page 3 and 4:
Nr 5/2008 • listopad/grudzień Ro
Page 5 and 6:
n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d
Page 7 and 8:
Page 9 and 10: n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d
Page 59: n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207:
skie, według których chcielibyśm
show all

JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji