JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji

More documents

Recommendations

Info

Języki Obce W Szkole n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d z i e ń Rozważania wypada zacząć od wskazania kilku powodów, dla których sięgnięcie do angielskich słów, na które natykamy się nieustannie w telewizji, Internecie i sklepie, może być korzystne w procesie przyswajania języka obcego. Z pewnością jest to czynnik motywujący, zachęta do nauki, zwłaszcza dla uczniów początkujących, którzy uświadamiają sobie, że tylko pozornie rozpoczynają naukę od zera, a z wieloma wyrazami już wcześniej się spotkali. Jest to jeden ze sposobów urozmaicenia zajęć, a wszelkie nietypowe, oryginalne i budzące emocje formy pracy, pozwalające zaangażować się nawet nieśmiałym uczniom, przyczyniają się z reguły do lepszego zapamiętywania. Dla ucznia, a więc odbiorcy pewnego rodzaju treści, ważna jest forma ich przekazu. Lekcje, podczas których wykorzystujemy i analizujemy nazwy produktów i firm zawierające elementy angielskie, są okazją do obserwacji silnych wpływów angielszczyzny na język polski i ukazania uczniom, jak przydatna jest dziś znajomość tego języka. W niektórych grupach można także wywołać dyskusję na temat obecności zapożyczeń w języku polskim i dokonać próby wskazania dziedzin, w których najczęściej się one pojawiają. Jak zauważa Kazimierz Ożóg, „Polska codzienność zawiera wiele amerykańskich nazw, por. tylko zupa instant, chipsy, chocapic, hamburger, cheese burger, chicken, hot-dog, grill, grillowanie, drink, walkmen, gadget” (Ożóg 2004:238). Wskazuje jednocześnie na źródło tego zjawiska, stwierdzając, że „amerykanizacja jest dzisiaj językowym odbiciem ekonomicznej, gospodarczej, informatycznej, medialnej dominacji Stanów Zjednoczonych Ameryki we współczesnym świecie. Transfer technologii, produktów, symboli kulturowych Ameryki jest potężny także do Polski” (Ożóg 2004:239-240). Działanie nauczyciela ma także inny wymiar – poprawę wymowy ucznia. Jeśli w nazwach produktów pojawiają się obce elementy, konsument często ma wątpliwości co do ich poprawnej wymowy. Dzieje się wówczas tak, jak w przypadku zapożyczeń – mamy do czynienia z trzema sposobami wymowy: pierwszy polega na ścisłym naśladownictwie wymowy oryginalnej, przy czym warunkiem niezbędnym jest znajomość języka, z którego pochodzi obcy wyraz; drugi typ to wymowa obiegowa, gdzie głoski języka-dawcy są zastępowane najbliższymi im głoskami języka-biorcy; trzeci sposób to wymowa literowa, charakterystyczna dla pożyczek graficznych (Ropa 1974:521-522). Jak zatem pracować z tego rodzaju tekstami? Wydaje się, że można je uznać za swego rodzaju materiał autentyczny (w przypadku nazw produktów firm anglojęzycznych, dla których Polska jest tylko jednym z odbiorców ich towarów, są to istotnie takie teksty). Przed lekcją należy dokładnie wyjaśnić uczniom, na czym ma polegać ich zadanie i określić czas (najlepiej kilka dni) na odnalezienie i spisanie nazw produktów, które mogą mieć swe źródło w języku angielskim. Oczywiście nie zawsze muszą oni być w stanie je przetłumaczyć, szczególnie że niektóre nazwy są złożeniami i stanowią kombinację dwóch lub kilku słów. Zdarza się również tak, że nazwa jest motywowana obcym leksemem, ale jej zapis jest zgodny z wymową, a nie pisownią angielską lub do obcego wyrazu zostały dodane polskie afiksy. Rolą nauczyciela jest zachęcenie ucznia do samodzielnych poszukiwań, dzięki którym proces zdobywania wiedzy wykracza poza lekcję. Analizę zebranego przez uczniów materiału można przeprowadzić na wiele sposobów, np. dokonując podziału na kategorie semantyczne w obrębie danego pola znaczeniowego. W nazwach produktów jest tak wiele elementów angielskich, że materiał omawiany na lekcjach poświęconych temu zagadnieniu powinien być zawężony, np. pod względem tematycznym. Przykładowo, gdy w podręczniku języka obcego pojawia się słownictwo należące do pola semantycznego: żywność i napoje, na zajęciach można sięgnąć do nazw produktów reprezentujących właśnie to pole znaczeniowe. Lekcja będzie wówczas okazją do poszerzenia słownictwa uczniów i jego systematyzacji, czyli uporządkowania według różnych kategorii i kryteriów (np. nazwy smaków: cherry, caramel, strawberry, lemon, orange, green tea, ruby grapefruit, onion & garlic, mint, salted, strong), co ułatwia zapamiętywanie. Warto zauważyć, że na opakowaniach produktów często można odnaleźć także inne angielskie wyrazy, na przykład: light, ice, fresh, max, authentic, classic, new, instant, mix, exclusive, premium, quality, original, extra, universal, soft, strong, frozen, active, natural itp. Inny podział może dotyczyć formy wyrazów. Pojawiają się bowiem nazwy dwuwyrazowe – zawierające leksem 118
n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d z i e ń Języki Obce W Szkole polski i angielski – i pojedyncze słowa. W tej drugiej grupie możemy dodatkowo wydzielić dokładne leksemy angielskie i spolszczenia (np. zapis zgodny z zasadami wymowy lub derywaty powstałe na skutek połączenia wyrazu obcego i leksemu rodzimego albo słowa angielskiego i polskiego prefiksu lub sufiksu). Można do nich zaliczyć następujące przykłady: Fruttis Drink, Prince Polo, Princessa, Smakowity Mix, Fruittella, Karotka, Fresz, Frosta, Mr. Snaki, Wingsy (skrzydełka z kurczaka), Bakalland, Kubuś Play, Frutti. Ciekawym i twórczym zadaniem może być także wymyślanie przez uczniów nazw dla różnego typu produktów i firm oraz sloganów reklamowych, plakatów, tłumaczenie nazw własnych albo próba odgadywania, jaki produkt kryje się pod obcą nazwą i co ona sugeruje. Warto podać kilka angielskich przykładów, które mogą zostać wykorzystane podczas lekcji: Blue Dragon (ryż), Happy Cows (czekolada), One Dollar (czekolada), Lady Fingers (biszkopty), Red Bull (napój energetyczny), Kick (napój energetyczny), Ocean Master (owoce morza), Slim Body (herbata wspomagająca odchudzanie), Garden (sok), Sweet Top (słodzik), Long Leaf (herbata), Golden Longs (frytki). Dziecko, ucząc się języka, poznaje najpierw słowa, które dotyczą jego najbliższego świata, nazywa te rzeczy, z którymi styka się każdego dnia. Podobną metodę można wykorzystać w procesie glottodydaktycznym. Wszak jesteśmy otoczeni przez obce słowa, które nasi uczniowie nie zawsze rozumieją i potrafią właściwie wymówić. Bibliografia Ożóg K. (2004), Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Rzeszów: Stowarzyszenie Artystyczno-Literackie „Fraza”. Ropa A. (1974), O najnowszych zapożyczeniach, „Poradnik Językowy”, z. 10, Warszawa: WUW, s. 518-526. (kwiecień 2008) Marzanna Krenz, Anna Sobczyńska 1 Poznań O międzygimnazjalnym konkursie wiedzy o krajach angielskiego obszaru językowego Idea konkursu Daffodil i jego organizacja Uczestnictwo w konkursach daje uczniom, szczególnie tym zdolnym, satysfakcję ze sprawdzenia wiedzy. Są dumni z osiągnięć i chętnie deklarują uczestnictwo zarówno w konkursach kuratoryjnych, jak i organizowanych przez szkoły i instytucje edukacyjne, nawet jeśli wiąże się to z wniesieniem opłaty. Większość konkursów koncentruje się wokół wymogów zawartych w podstawie programowej i w programach nauczania – testują znajomość leksyki, gramatyki, zwrotów komunikacyjnych i wybiórczo elementów wiedzy o krajach anglojęzycznych, niejednokrotnie z uwzględnieniem bieżących informacji na temat kultury i popkultury. Często jednak można usłyszeć od uczestników opinię, że tematyka testów jest w zasadzie taka sama, że chętnie wzięliby udział w konkursie „na jakiś temat”, a nie tylko „z gramatyki”. Przygotowanie skupia się bowiem zwykle na strukturach, ich zastosowaniu, wykonywaniu niezliczonej liczby różnych ćwiczeń. Nauka jest oderwana od kultury, wiedzy o społeczności kraju, w którym mówi się w języku angielskim. Oczywiście nie można tego typu ćwiczeń deprecjonować – nasi uczniowie będą przecież w niedalekiej przyszłości zdawali egzamin gimnazjalny z języka angielskiego, a później maturę, ci najzdolniejsi zapewne na poziomie rozszerzonym, na którym sformalizowana wiedza odgrywa znaczną rolę. Dobrze jest ich jednak motywować 1 Marzanna Krenz jest wychowawczynią klasy integracyjnej, a Anna Sobczyńska nauczycielką języka angielskiego w Zespole Szkół z Oddziałami Integracyjnymi nr 2 (Gimnazjum nr 55) w Poznaniu. 119
Page 1 and 2:
PL ISSN 0446-7965 CZASOPISMO DLA NA
Page 3 and 4:
Nr 5/2008 • listopad/grudzień Ro
Page 5 and 6:
n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70: n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d
Page 119: n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207:
skie, według których chcielibyśm
show all

JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji