JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji

More documents

Recommendations

Info

Języki Obce W Szkole n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d z i e ń Iwona Gabrysiak-Dzielicka 1 Ostrów Wielkopolski Znaczenie tworzenia pisemnych i multimedialnych wydawnictw i publikacji szkolnych 2 Szkoła z zasady jest instytucją, w której przede wszystkim dominuje kształcenie formalne. D.N. Perkins i G. Salomon w publikacji The Science and Art of Transfer stwierdzają, że „edukacja cierpi z powodu posegmentowanych wzajemnie niepowiązanych programów nauczania”, co z kolei utrudnia przeniesienie wiedzy do realnego życia — jej prawidłowy transfer. Czy rzeczywiście tak się właśnie dzieje? Przecież próbuje się wdrażać w programy nauczania metody łączące z pozoru niemające nic wspólnego dziedziny nauki, czego przykładem są ścieżki międzyprzedmiotowe. Nauczanie języków obcych od kilku lat jest skoncentrowane na przekazie nie tylko materiału językowego, lecz także treści związanych z wytyczonymi w podstawie programowej tematami obejmującymi rozmaite dziedziny wiedzy. Uczniowie, którzy chcą zdać maturę z języka obcego, muszą być nie tylko biegli w operowaniu językiem, lecz przede wszystkim gotowi do wypowiedzi na tematy takie jak system oświaty, opieka zdrowotna i społeczna, reklama, zagrożenia współczesnego świata, w tym terroryzm, bioterroryzm, inżynieria genetyczna, efekt cieplarniany, eutanazja i wiele innych niejednokrotnie kontrowersyjnych zagadnień. Czy to dobrze? W pewnym sensie tak, gdyż nauka ukazuje wtedy relacje występujące między treściami nauczania a rzeczywistością. Z drugiej jednak strony, czy nie za daleko odbiega się przez to od komunikacyjnej roli języka i przekłada jego nauczanie na formę dyskursu tematycznego? Poza tym jest to potężne wyzwanie dla nauczyciela, który musi stać się paraekspertem w dziedzinach sztuki, nauk humanistycznych i ścisłych, sportu, medycyny itp. Niewątpliwie ten sposób nauczania języków obcych ma swoje wady i zalety, nie można jednak zaprzeczyć jego stymulującej roli w rozwoju kluczowych kompetencji, szczególnie ogólnych i metapoznawczych, zarówno odnosząc się do uczniów, jak i nauczycieli. F.E. Weinert (OECD, 2001:45) określa, że „pojęcie kompetencji interpretuje się jako mniej lub bardziej wyspecjalizowany system zdolności, umiejętności lub sprawności niezbędnych lub wystarczających do osiągnięcia określonego celu”. W przypadku uczniów takim celem będzie umiejętne przeniesienie nabytych kompetencji do środowiska pozaszkolnego. Nie stanie się tak jednak, jeżeli będą mieli do czynienia z nauczycielem, który nie zdaje lub nie chce zdawać sobie sprawy z tego, że jedynym kluczem do rozwoju podstawowych kompetencji u uczniów jest wykształcenie ich w sobie samym. Wbrew pozorom rola nauczyciela jest dziś trudniejsza, niż bywało w przeszłości, kiedy podstawowym zadaniem do wypełnienia był przekaz wiedzy faktograficznej. W dzisiejszej rzeczywistości tzw. wiedza jawna, skodyfikowana wskutek szybkiego rozwoju nauki, przemieszczania się ludności, ułatwionej komunikacji w wyniku powszechnej globalizacji i unifikacji niektórych, wcześniej odrębnych kulturowo i społecznie zjawisk, bardzo szybko ulega dezaktualizacji. Stąd na pierwszy plan wysuwa się wiedza ukryta, utajona, osobista, idiosynkratyczna, która umożliwia człowiekowi dokonanie właściwej selekcji, interpretacji i rozwoju nabytych informacji, nierzadko wspomagając się intuicją i wyobraźnią. Uważa się, że w ten sposób postrzegana wiedza utajona „stanowi podstawę kompetencji osobistych i społecznych uczniów” (Kompetencje kluczowe, 2005:13). 1 Autorka jest nauczycielką języka angielskiego w I Liceum Ogólnokształcącym w Ostrowie Wielkopolskim, prowadzi koło dziennikarskie języka angielskiego wydające gazetę szkolną Apple Pie (www.applepie.glt.pl). 2 Artykuł w zmienionej formie i treści ukazał się w publikacji pod red. M. Lewickiego Refleksje o edukacji 2. O kompetencjach w kształceniu, I Liceum Ogólnokształcące im. J. Kompałły i W. Lipskiego, Ostrów Wielkopolski: Wydawnictwo Galeria. 144
n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d z i e ń Języki Obce W Szkole Europejski Okrągły Stół Przemysłowców (2001), określił nowego Europejczyka jako swobodnie poruszającego się na płaszczyźnie przedsiębiorczości, którą rozumiano jako kreatywność, innowacyjność, elastyczność, umiejętność pracy w zespole i niepokój intelektualny, czy jak to inaczej zostało określone – pasję uczenia się i zdobywania nowych umiejętności. Takie wymagania celnie wprowadzają w podział kompetencji kluczowych na ogólne, metapoznawcze, osobiste, społeczne, informacyjne i komunikacyjne, językowe oraz skupiające się na rozwoju wiedzy z dziedziny nauk i technologii (w oparciu o Kompetencje kluczowe, 2005:16-18). Wiele z tych kompetencji można swobodnie próbować wykształcić w ramach kształcenia nieformalnego, czyli w systemie pozalekcyjnym w środowisku szkolnym. Realizacja licznych przekrojowych projektów, w których nacisk jest położony na kreatywność i wychodzenie poza utarte szlaki prostych rozwiązań, to podstawowe zamierzenia angielskiego koła dziennikarskiego. Strona gazety Apple Pie wydawanej w I LO w Ostrowie Wielkopolskim. Opracowanie materiałów anglojęzycznych w formie ulotek informacyjnych, jednodniówek targowych, biuletynów informacyjnych, gazety szkolnej, strony internetowej oraz dodatkowych projektów dziennikarskich – to tylko nieliczne przykłady, którymi swobodnie mogę się wesprzeć, zestawiając konkretne kompetencje nauczyciela i ucznia z formami ich realizacji. Efekty w takim przypadku też można jasno sprecyzować. Okazuje się bowiem, że praca nad słowem, językiem, który sam w sobie jest efektem twórczego procesu wyobraźni ludzkiej, wspomaga poszukiwania nowych rozwiązań, które zaskakują innowacyjnością. W ten sposób zostają pobudzone wyobraźnia, myślenie symboliczne praz poszukiwanie jednego z wielu możliwych rozwiązań. Sądząc bowiem, że istnieje jedna odpowiedź, przestajemy szukać. Praca dziennikarska, wymagająca wykraczania poza swoje własne możliwości, służy rozwojowi kompetencji osobistych – skierowanych do wewnątrz i metapoznawczych – równocześnie stanowiąc bazę rozwoju umiejętności interpersonalnych. Osobiste zaangażowanie oraz motywacja do samokształcenia przekładają się na rozwój relacji ze środowiskiem. Koło dziennikarskie to zwarta grupa współpracujących ze sobą partnerów. Rola nauczyciela w kształceniu nieformalnym, jakkolwiek kluczowa, znacznie odbiega od roli eksperta. Ma on wreszcie szansę stać się partnerem swoich uczniów, konsultantem wykonywanej pracy, modyfikatorem i mentorem. Uczniowie bowiem odkrywają i interpretują otaczającą ich rzeczywistość samodzielnie, następnie przefiltrowują nabytą wiedzę według własnych standardów, po to by na koniec szukać potwierdzenia ich wartości i słuszności w opinii opiekuna-nauczyciela. Tak się dzieje w przypadku przeprowadzanych wywiadów i projektów, między innymi w formie warsztatów językowo-dziennikarskich, tematycznych lub realizowanych projektów multimedialnych. Innymi przykładami są reportaże, felietony, opiniotwórcze eseje i artykuły, dzienniki będące zapisem osobistych doświadczeń z zetknięcia się z innymi cywilizacjami i kulturami krajów takich jak Stany Zjednoczone lub Australia, minireportaże, sprawozdania, a nawet poczynania artystyczne o charakterze głównie literackim w formie fikcji literackiej i poezji, a także fotografii i muzyki, które 145
Page 1 and 2:
PL ISSN 0446-7965 CZASOPISMO DLA NA
Page 3 and 4:
Nr 5/2008 • listopad/grudzień Ro
Page 5 and 6:
n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96: n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d
Page 145: n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207:
skie, według których chcielibyśm
show all

JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

JÄzyki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji