30.10.2014 Views

Języki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa Ośrodka Rozwoju Edukacji

Języki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa Ośrodka Rozwoju Edukacji

Języki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa Ośrodka Rozwoju Edukacji

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

n r 5/2008 l i s t o p a d/g r u d z i e ń Języki <strong>Obce</strong> W <strong>Szkole</strong><br />

wszystkie rzeczowniki piszemy Wielką Literą” 3 lub<br />

„Wszystkie rzeczowniki pisane są zawsze dużą literą<br />

i zazwyczaj poprzedzone rodzajnikiem określonym<br />

(der, die, das) lub nieokreślonym (ein, eine, ein), które<br />

odmieniają się przez liczby, rodzaje i 4 przypadki.<br />

Sam rzeczownik przyjmuje w odmianie końcówki tylko<br />

w niektórych przypadkach” 4 , jak i „Podstawowa<br />

zasada związana z rzeczownikiem w języku niemieckim<br />

dotyczy jego pisowni. Otóż, rzeczowniki w języku<br />

niemieckim piszemy ZAWSZE DUŻĄ LITERĄ” 5 bądź<br />

„Rzeczownik to część mowy, która oznacza osobę,<br />

przedmiot lub pojęcie. Odmienia się przez rodzaje,<br />

liczby i przypadki. Rzeczowniki w języku niemieckim<br />

należy pisać wielką literą!” 6 czy „Rzeczowniki piszemy<br />

zawsze dużą literą. Jest to część mowy, która posiada<br />

rodzaj, liczbę i przypadek” 7 .<br />

Częścią wspólną wszystkich powyższych stwierdzeń<br />

jest zwracanie uwagi na fakt rozpoczynania<br />

się rzeczowników dużą literą niezależnie od położenia<br />

w zdaniu oraz na posiadanie rodzajników,<br />

jak i na związaną z tymi rodzajnikami możliwość<br />

posiadania czterech form fleksyjnych w liczbie<br />

pojedynczej i mnogiej. Rzeczownik odróżnia od<br />

innych części mowy możliwość identyfikowania<br />

osób, przedmiotów, stanów i pojęć. Tę unikatową<br />

właściwość uzyskają inne części mowy po procesie<br />

nominalizacji, kiedy staną się przykładowo<br />

rzeczownikami odczasownikowymi lub odprzymiotnikowymi,<br />

pisanymi w języku niemieckim<br />

dużą literą. Rozważaniom o sposobach nauczania<br />

dzieci niemieckich od pierwszych dni szkoły<br />

odróżniania i pisowni w zdaniu rzeczowników<br />

i rzeczowników pochodzących od innych części<br />

mowy jest poświęcony ten przyczynek.<br />

O metodologii metody Christy<br />

Röber<br />

Christa Röber, profesor niemieckiej Akademii<br />

Pedagogicznej z Freiburga Bryzgowijskiego, jest<br />

prekursorką i zwolenniczką rewolucyjnego prądu<br />

w dydaktyce języka niemieckiego jako ojczystego,<br />

poddającego w wątpliwość utarte w świecie naukowym<br />

stwierdzenie, że „ortografia w mniejszym<br />

czy większym stopniu udanie odzwierciedla język<br />

mówiony” (Röber 1999:9). Propozycja C. Röber<br />

dotycząca pisowni rzeczowników, ciesząca się dydaktycznym<br />

sukcesem w Niemczech, zasługuje na<br />

bliższe przedstawienie także polskim nauczycielom<br />

germanistom próbującym swych pierwszych<br />

kroków w nauczaniu dzieci w klasach I-III.<br />

Na pytanie „Z jakiego powodu w języku niemieckim<br />

rzeczowniki pisze się początkową dużą literą”<br />

trzeba odpowiedzieć nie z perspektywy piszącego,<br />

ale czytelnika odbiorcy. To właśnie troska<br />

o czytelnika i o percepcję czytanych treści powoduje<br />

inicjowanie zdania dużą literą i wyróżnianie<br />

rzeczowników w zdaniu, powiada Christa Röber.<br />

Skutkiem orientacji na czytelnika jest także dydaktyczna<br />

zmiana jakości pojmowania składników<br />

budulcowych tekstu – nie mówimy więcej<br />

o istnieniu wyizolowanych jednostek, lecz traktujemy<br />

je holistycznie przez pryzmat nadrzędnych<br />

związków między częściami mowy powstających<br />

w szeregu słów. Christa Röber jest zdania, że powyższa<br />

zmiana perspektywy umożliwia odkrycie<br />

przez czytelnika ukrytych dotąd systemów organizacji<br />

zdania, które, łącząc się ściśle z pojęciem<br />

„części mowy”, znacznie przyspieszają proces<br />

nauki ortografii języka niemieckiego jako ojczystego<br />

i optymalizują go w dydaktyce języka niemieckiego<br />

jako drugiego (Röber 1999:10). Pytanie<br />

o sens wyróżniania rzeczowników w tekście<br />

trzeba zatem postawić na tle kontrpytania: „Jakie<br />

części mowy piszemy małą literą?”.<br />

Niemieccy drugoklasiści wiedzą doskonale,<br />

że rzeczowniki pisze się dużą literą, bo można<br />

przed nimi postawić rodzajnik, a pozostałe części<br />

mowy są pisane małą literą. Fakt, że czasowniki<br />

oraz przymiotniki były pisane przez nich dużą literą,<br />

wskazuje na niedostateczną aktywację i wykorzystanie<br />

znanych reguł bądź na niepewność<br />

i niewiarę w moc poznanych reguł wykorzystywanych<br />

podczas czytania kontrolnego. Stawianie<br />

3<br />

http://niemiecki.nauka.pl/index.php/id=index/dept=53/cath=225/news=575/view=1.<br />

4<br />

http://www.linguaporta.de/pl/wissenswert_de.htm.<br />

5<br />

http://adamstepien.bloog.pl/id,2053371,index.html?ticaid=65b7a.<br />

6<br />

http://e-deutsch.pl/rzeczownik-das-substantiv-r33.htm.<br />

7<br />

http://jezyki.memento.pl/jezyk_niemiecki-kat-2.html.<br />

49

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!