Zbornik radova Koridor 10 - Kirilo Savić

Sociološka dimenzija
Saobraćaj koji se odvija Koridorom 10 mora jednako i ravnomerno da obezbedi korist
različitim društvenim grupacijama i generacijama. To znači da obezbedi jednake mogućnosti
za zadovoljenje potreba za kretanjem. To, takođe, podrazumeva da efekti poboljšanja
transportne usluge u ekološkom ili ekonomskom smislu treba da budu prihvatljivi za različite
socijalne kategorije u smislu poboljšanja kvaliteta života.
Iako kvalitet života ne zavisi samo od ekonomskog stanja, već i od mnogih drugih faktora,
koji obuhvataju fizičko i mentalno zdravlje, društvenu sigurnost, društvene institucije
(zdravstvene, obrazovne, sudske), političku stabilnost i životnu sredinu 5 , najvažnije od
ključnih oblasti kvaliteta života su uposlenost i ekonomski napredak. Povećanje uposlenosti
dovodi do izmene demografske strukture kroz smanjenje migracionih kretanja a time donosi i
bolji život za stanovnike pirotskog okruga.
Trasa dolinske varijente ne utiče značajnije na postojeće delatnosti, ni postojeća naselja (uz
uslov da zaobiđe Prisjansko naselje sa južne strane), zato što je trasa izmeštena izvan
potencijalnog uticaja na postojeća naselja i delatnosti i zaobilazi najosetljivija prirodna,
kulturno-istorijska i turistički interesantna područja u potencijalnoj zoni uticaja.
Veza sa seoskim naseljima duž trase Prosek – Dimitrovgrad predviđena je „Projektom
paralelnog puta“ koji delom prati postojeći put (tamo gde on nije na trasi novog autoputa) a
delom ide novom trasom koja negde prelazi i na desnu obalu Nišave. Predračunska vrednost
paralelnog puta uz koridor, dužine 60 km i širine 6,7 m je oko 11 miliona evra. Ovo daje
garanciju nesmetanog pristupa svim selima.
Interesantno je i pitanje budućeg širenja grada kao i urbanistički aspekt dolinske varijante
autoputa. S obzorom da bez ekonomskog prosperiteta ne može doći do širenja grada a razvoj
privrede ne možemo očekivati bez neposredne blizine transportnog koridora, portrebno je
pomiriti blizinu saobraćajnice i mogućnost izgradnje objekata. Uveren sam da dolinska
varijanta, donoseći ekonomski benefit, neće sprečavati urbanistički razvoj grada. Nisu to
sprečili ni koridori kroz velike gradove sveta. Lenjingradski prospekt (Tverskaja) nije
zaustavio razvoj Moskve, New Jersey Turnpike/Cross Bronx Expy širenje Njujorka, kao ni
ulica Shijingshan ekspanziju Pekinga. Zašto bi smo se mi onda bojali toga? Izgradnja
autoputa pokazuje tendenciju povećanja vrednosti imovine kao i razvoj gustine naseljenosti
lokacija u neposrednoj blizini autoputa. U suprotnom, velika udaljenost saobraćajnica u
odnosu na gradove prouzrokuje njihovo ekonomsko stagniranje 6 .
5 Merenje, vrednovanje i praćenje kvaliteta života, Measurement, evaluation and monitoring of quality of life , Prof. dr
Slavko Arsovski, Mašinski fakultet Kragujevac, Centar za kvalitet, Nacionalna konferencija o kvalitetu života,
Kragujevac, maj 2007.
6 “Economic Effects of Highway Relief Routes on Small- and Medium-Size Communities” Authors: Susan
Handy, Kara Kockelman, Scott Kubly, Siva Srinivasan, James Jarrett, Michael Oden, and Hani Mahmassani
CENTER FOR TRANSPORTATION RESEARCH THE UNIVERSITY OF TEXAS AT AUSTIN, October 2001
104