Źródła (wszystkie WAP Gd.): 1572-508/1220, f. 12; 1575-508/1220, f. 181; 1576-508/1220, f. 267; 1589-508/1224, f. 6, 31-32; 1627-508/1914, s. 90-95; 1636- 508/1914, s. 104-108; 1640-508/2173, f. 4, 6v-7v; 1641-508/2173, 10-23v; 1642- 508/2173, f. 26, 28-32; 1643-508/1914, s. 141-146; 1644-508/1914, s. 156-159, 166; 1645-508/2173, f. 40, 42v-48v; 1646-508/1914, s. 169, 181-184, 186; 1648-508/1914, s. 202, 207; 1649-508/1914, s. 221; 1653-508/1914, s. 240-241; 1659-508/1887 - maj 1659, październik 1659; 1671-508/746; 1574-508/747; 1675-508/747; 1676- 508/748, s. 6, 12, 15, 20; 1679-508/747; 1682-3/1, s. 676-677; 1701-508/749, s. 19, 20, 32, 33, 36. *Jak przy tab. 6. 123
124 wzmianki, mogą tylko wskazać na pewne różnice i podobieństwa. W tej sytuacji zestawiłem możliwie najbliższe sobie chronologicznie wzmianki o cenach piwa pełnego w różnych miastach. W Elblągu w ostatnim dwudziestoleciu XVI w. w latach 1587, 1588 beczka piwa kosztowała odpowiednio 105 i 84 gr. W rok później w Malborku cena zamykała się w granicach 60-75 gr, w Grudziądzu w granicach 70-90 gr (lata 1591- 1596) w Gdańsku (lata 1589, 1590) 60-80 gr 84 . W latach czterdziestych XVII stulecia średnia cena beczki piwa wynosiła w Gdańsku 220 gr, w Elblągu 291 gr, w Malborku zaś 400 gr. V/ latach 1660-1670 ceny piwa we wszystkich tych ośrodkach były znowu zbliżone. W Elblągu w 1667 r. cena piwa według taksy wynosiła 330 gr, w Gdańsku w tym samym roku w mieście 285 gr, w posiadłościach zaś na Mierzei Wiślanej 300 gr. W Malborku (niestety tu dane pochodzą z 1659 r. ) 360 gr, w <strong>Andrzej</strong>owie, zaś jednej ze wsi woj. malborskiego 270 gr (1668 г.), a więc rozpiętość ceny najwyższej i minimalnej wyniosła ok. 25%. Można przypuszczać, że ceny piwa na obszarze całego województwa i pobliskich posiadłości gdańskich były bardzo zbliżone, może nawet jednakowe 85 . Do podobnych wniosków skłania porównanie danych z lat siedemdziesiątych. Rozpiętość cen w Gdańsku (1675 г.), Elblągu (1674 г.), Malborku (1671 г.), a także w odległym Toruniu ( 1675 r.) jest w zasadzie niewielka 240-330 gr. Przy czym dla trzech pierwszych miast zamyka się w granicach 270-330 gr 86 . Przy zbliżonym poziomie cen w głównych ośrodkach województwa malborskiego i w Gdańsku zaskakują z reguły niższe niż w Malborku lub Elblągu ceny gdańskie (wyjątek stanowi koniec XVI w.) oraz w XVII w. najwyższe ceny w Malborku. Być może o niższych cenach w Gdańsku decydowała niechętna tamtejszym browarnikom polityka władz miejskich, może masowy napływ piwa z okolicznych wsi i innych miast. Jednak konkurencja piwa obcego i miejskiego miała też miejsce w miastach woj. malborskiego, gdzie ceny trunku były jednak wyższe. Trudno też wytłumaczyć wyjątkowo wysokie ceny w Malborku w latach czterdziestych XVII w. Nie można wykluczyć, że o wysokiej średniej cenie 450 gr za beczkę, przy równo- 84 P e 1 c, "Ceny w Gdańsku...", s. 57-58, 149; WAP Gd. 397/39, f. 7; 508/1224, £. 6, 31, 32; X. F r o e 1 i с h, "Geschichte des Graudenzener Kreises", Danzig 1885, t. II, s. 111-112. 85 WAP Gd. 2/5, f. 396; 508/1877; Paczkowski, "Opis Królewszczyzn...", s. 107-108; F. В e с к, "Vom Volkslebern auf der Danziger Nehrung (1594-1814)", Marburg/Lahn 1962, s. 51-52. 86 "Polskie ustawy wiejskie...", s. 321; WAP Toruń, Kat. II. XVI.45, s. 304-309, 362, 409, 418, 419, 423. 446.
- Page 1 and 2:
POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT HISTO
- Page 3 and 4:
SPIS TREŚCI I. LITERATURA, ŹRÓD
- Page 5 and 6:
8 Podał dane o dostawach surowca,
- Page 7 and 8:
10 Z klasycznych już prac omawiaj
- Page 9 and 10:
12 formacji o sposobach zwiększeni
- Page 11 and 12:
14 Pierwszy to sprawa społecznej o
- Page 13 and 14:
II. SPOŁECZNA ORGANIZACJA PIWOWARS
- Page 15 and 16:
L8 uregulować problemy piwowarstwa
- Page 17 and 18:
20 Dochody i wydatki w grzywnach pr
- Page 19 and 20:
22 wy związane z omijaniem tych po
- Page 21 and 22:
24 Aneks 1 Głównie były to prace
- Page 23 and 24:
26 opałowe oraz opłaty za przemia
- Page 25 and 26:
28 piwo. Najpóźniej od 1481 r. is
- Page 27 and 28:
30 ( Kusy stanowiły enklawę na te
- Page 29 and 30:
32 z początków XVIII w. ordynacja
- Page 31 and 32:
34 drewna była sprawą organizują
- Page 33 and 34:
36 do czynienia nie tyle ze sprzecz
- Page 35 and 36:
38 skie.ao czy grudziądzkiego. Na
- Page 37 and 38:
40 Kończąc rozważania na temat o
- Page 39 and 40:
42 prowadzonych przez szynkarki i u
- Page 41 and 42:
4 4 poddanych w piwo. W dobrach pry
- Page 43 and 44:
III. TECHNIKA PRODUKCJI Na proces p
- Page 45 and 46:
48 spełniały mielcuchy w starostw
- Page 47 and 48:
50 wicie z drewna, kryte słomą i
- Page 49 and 50:
52 rzeszoto. Następnie zboże spł
- Page 51 and 52:
54 godniowki 44 . Tym wszystkim nie
- Page 53 and 54:
56 * - lata gospodarcze liczone od
- Page 55 and 56:
58 1675 r. wymagała wymiany całeg
- Page 57 and 58:
60 Ważnym problemem była konserwa
- Page 59 and 60:
6 2 kilku lat XVI w. oraz 1601-1603
- Page 61 and 62:
64 także część produkcji rzemie
- Page 63 and 64:
66 a Źródła; lata 1580-1582 - WA
- Page 65 and 66:
68 Źródła: WAP Gd. 398/5; 398/7,
- Page 67 and 68:
70 wisk. W 1627 r. Szwedzi zażąda
- Page 69 and 70: 72 towny przeskok miał miejsce jes
- Page 71 and 72: 7 4 a Średnia roczna z 2 lat. Źr
- Page 73 and 74: 76 Źródła: tab. 9 oraz P o 1 t z
- Page 75 and 76: 78 a Słody mieszczańskie i z okol
- Page 77: 80 a 1615 r. sztuka słodu zawiera
- Page 80 and 81: 83 Chłopi nadal zachowywali prawo
- Page 82 and 83: 85 sto nadal przede wszystkim na do
- Page 84 and 85: 87 Źródła: zob. tab. 1. a Średn
- Page 86 and 87: 89 zanikał dalekosiężny handel p
- Page 88 and 89: 91 kupem) równocześnie wysoka tem
- Page 90 and 91: 93 tów produkcji i cen piwa w lata
- Page 92 and 93: 95 z dodatkiem owsa. Z drugiej poto
- Page 94 and 95: 97 Równocześnie współczesny mu
- Page 96 and 97: 99 a Pozostały jęczmień przeznac
- Page 98 and 99: 101 importu. Bardzo wielkie zróżn
- Page 100 and 101: 103 maite, drudzy świnie bagno, sz
- Page 102 and 103: 105 * W grudniu władze miejskie w
- Page 104 and 105: 107 produkcji znaczna część uży
- Page 106 and 107: 109 chleba żytniego lub pszeniczne
- Page 108 and 109: 111 chmielenia, oraz znacznie lżej
- Page 110 and 111: 113 oprócz tego słynne, ciemne i
- Page 112 and 113: 115
- Page 115 and 116: 118
- Page 117 and 118: 120 nalnych na srebro wnosi do nakr
- Page 119: 122 stabilne, wykazują, mniejsze w
- Page 123 and 124: 126 możliwości. Np. w 1557 r. bec
- Page 125 and 126: 128 *Źródło: tab. 6, 8. Średnie
- Page 127 and 128: 130 Źródła: WAP Od. księgi kaml
- Page 129 and 130: 132 wety stawało 29 osób oskarżo
- Page 131 and 132: 134 bląga). Można więc założy
- Page 133 and 134: 136 w Elblągu. Szpitale zakupywał
- Page 135 and 136: 138 musiał prowadzić do zwiększa
- Page 137 and 138: 140 za punkt wyjścia normę wystę
- Page 139 and 140: 142 taksy obwarowując go dotkliwą
- Page 141 and 142: 144 na serce i regulowanie miesiąc
- Page 143 and 144: 146 dostaniesz: strzec jednak trzeb
- Page 145 and 146: 148 siedziby kupieckich bractw, rad
- Page 147 and 148: 150 szynlcwas, szaia do naczyń. Sp
- Page 149 and 150: 152 sieć. A strzeż się Boże, gd
- Page 151 and 152: ZAKOŃCZENIE Praca ta stanowi podsu
- Page 153 and 154: 156 Oprócz postawienia i wyjaśnie
- Page 155 and 156: 158 schaft einige kleine Stadtchen,
- Page 157 and 158: 160 charakterisiert. Ähnliche Abfa