Andrzej Klonder BROWARNICTWO W PRUSACH KRÃLEWSKICH ...

More documents

Recommendations

Info

155 to posiadanie kontroli nad większością karczem w Ekonomii Malborskiej. Wieki XVI i XVII przyniosły powolny, ale stały wzrost wiejskiej produkcji piwa. W województwie malborslcim znaczną rolę odgrywała produkcja chłopska. Ekonomowie malborscy dopiero w drugiej połowie XVII w. podjęli poważniejsze próby wprowadzenia własnego piwa na wieś, napotykając zresztą silny opór malborżan. Pod tym względem ekonomia była opóźniona o pół wieku nie tylko w stosunku do ziem Korony, ale też innych województw pruskich. Trzeba podkreślić, że wielkie miasta pruskie w swoich posiadłościach przynajmniej formalnie gwarantowały sobie wyłączność sprzedaży piwa. W technice piwowarstwa w omawianym okresie nie zaszły większe zmiany. W miastach browary i słodownie korzystały z wodociągów. Stosowano też miedziane panwie o dużej pojemności. Browary wiejskie z reguły byty wyposażone jedynie w najprostszy sprzęt (kotły, małe panwie), a technika produkcji, m.in. suszenia słodu, zwiększała niebezpieczeństwo przypalenia słodu. W browarach wiejskich szczególnie widoczne były skutki działań wojennych, powodujących ich dewastację. Mieszkańcy Prus pili przede wszystkim wysokokaloryczne (1 l ponad 800 kcal) piwo pełne jęczmienne. Powszechnie był także spożywany słabszy, bardzo zróżnicowany jakościowo tafelbier. Rynek piwny w miastach był rynkiem konsumenta. Zjawiskiem stałym była nadmierna podaż podstawowych gatunków piwa. Spożycie dzienne w Prusach wynosiło co najmniej 1,5 1 piwa na osobę. Po systematycznym wzroście cen piwa w XVI w., XVII w. przyniósł stagnację, a u swego schyłku nawet spadek cen (liczonych w srebrze). Ruch cen w drugiej połowie XVII w. sprzyjał przesunięciu popytu na gorsze lecz tańsze gatunki, ze szkodą dla piwa pełnego. Wydaje się też, że dopiero w drugiej połowie XVII w. wódka zaczęła zajmować miejsce piwa wśród codziennych napojów mieszkańców woj. malborskiego. W tym czasie zmalały też nieco różnice między cenami piwa i wódki. Mimo tych zmian do XVIII w. piwo obok chleba było jednym z podstawowych elementów wyżywienia mieszkańców Prus. Spożywano je w różnych formach (napój, zupy), miało zastosowania lecznicze i kosmetyczne. Było surowcem do produkcji octu. Odpady produkcyjne (wysłodziny) wykorzystywano w hodowli. Z piwem wiązała się interesująca sfera obyczajowości. Wokół punktów wyszynku ogniskowało się życie towarzyskie, rozrywki i nierząd. Picie piwa stanowiło część uroczystości rodzinnych, cechowych, zawierania transakcji handlowych.
156 Oprócz postawienia i wyjaśnienia szeregu problemów praca ta pozwoliła na sprecyzowanie dalszych, nie zawsze mieszczących się w ścisłych ramach historii kultury materialnej pytań badawczych. Wśród nich duże znaczenie ma sprawa propinacji jako źródła dochodów państwa, miasta, szlachty. Szerszych badań wymaga historia produkcji i konsumpcji innych napojów alkoholowych: wódki, wina i miodu. Problemem niezwykle interesującym dla badacza historii gospodarczej czy nawet politycznej jest też walka miast ze szlachtą pruską o wiejski rynek zbytu. Walka zakończona zwycięstwem szlachty, lecz późniejszym i nie tak petnym, jak w innych częściach Polski.
Page 1 and 2:
POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT HISTO
Page 3 and 4:
SPIS TREŚCI I. LITERATURA, ŹRÓD
Page 5 and 6:
8 Podał dane o dostawach surowca,
Page 7 and 8:
10 Z klasycznych już prac omawiaj
Page 9 and 10:
12 formacji o sposobach zwiększeni
Page 11 and 12:
14 Pierwszy to sprawa społecznej o
Page 13 and 14:
II. SPOŁECZNA ORGANIZACJA PIWOWARS
Page 15 and 16:
L8 uregulować problemy piwowarstwa
Page 17 and 18:
20 Dochody i wydatki w grzywnach pr
Page 19 and 20:
22 wy związane z omijaniem tych po
Page 21 and 22:
24 Aneks 1 Głównie były to prace
Page 23 and 24:
26 opałowe oraz opłaty za przemia
Page 25 and 26:
28 piwo. Najpóźniej od 1481 r. is
Page 27 and 28:
30 ( Kusy stanowiły enklawę na te
Page 29 and 30:
32 z początków XVIII w. ordynacja
Page 31 and 32:
34 drewna była sprawą organizują
Page 33 and 34:
36 do czynienia nie tyle ze sprzecz
Page 35 and 36:
38 skie.ao czy grudziądzkiego. Na
Page 37 and 38:
40 Kończąc rozważania na temat o
Page 39 and 40:
42 prowadzonych przez szynkarki i u
Page 41 and 42:
4 4 poddanych w piwo. W dobrach pry
Page 43 and 44:
III. TECHNIKA PRODUKCJI Na proces p
Page 45 and 46:
48 spełniały mielcuchy w starostw
Page 47 and 48:
50 wicie z drewna, kryte słomą i
Page 49 and 50:
52 rzeszoto. Następnie zboże spł
Page 51 and 52:
54 godniowki 44 . Tym wszystkim nie
Page 53 and 54:
56 * - lata gospodarcze liczone od
Page 55 and 56:
58 1675 r. wymagała wymiany całeg
Page 57 and 58:
60 Ważnym problemem była konserwa
Page 59 and 60:
6 2 kilku lat XVI w. oraz 1601-1603
Page 61 and 62:
64 także część produkcji rzemie
Page 63 and 64:
66 a Źródła; lata 1580-1582 - WA
Page 65 and 66:
68 Źródła: WAP Gd. 398/5; 398/7,
Page 67 and 68:
70 wisk. W 1627 r. Szwedzi zażąda
Page 69 and 70:
72 towny przeskok miał miejsce jes
Page 71 and 72:
7 4 a Średnia roczna z 2 lat. Źr
Page 73 and 74:
76 Źródła: tab. 9 oraz P o 1 t z
Page 75 and 76:
78 a Słody mieszczańskie i z okol
Page 77:
80 a 1615 r. sztuka słodu zawiera
Page 80 and 81:
83 Chłopi nadal zachowywali prawo
Page 82 and 83:
85 sto nadal przede wszystkim na do
Page 84 and 85:
87 Źródła: zob. tab. 1. a Średn
Page 86 and 87:
89 zanikał dalekosiężny handel p
Page 88 and 89:
91 kupem) równocześnie wysoka tem
Page 90 and 91:
93 tów produkcji i cen piwa w lata
Page 92 and 93:
95 z dodatkiem owsa. Z drugiej poto
Page 94 and 95:
97 Równocześnie współczesny mu
Page 96 and 97:
99 a Pozostały jęczmień przeznac
Page 98 and 99:
101 importu. Bardzo wielkie zróżn
Page 100 and 101:
103 maite, drudzy świnie bagno, sz
Page 102 and 103: 105 * W grudniu władze miejskie w
Page 104 and 105: 107 produkcji znaczna część uży
Page 106 and 107: 109 chleba żytniego lub pszeniczne
Page 108 and 109: 111 chmielenia, oraz znacznie lżej
Page 110 and 111: 113 oprócz tego słynne, ciemne i
Page 112 and 113: 115
Page 115 and 116: 118
Page 117 and 118: 120 nalnych na srebro wnosi do nakr
Page 119 and 120: 122 stabilne, wykazują, mniejsze w
Page 121 and 122: 124 wzmianki, mogą tylko wskazać
Page 123 and 124: 126 możliwości. Np. w 1557 r. bec
Page 125 and 126: 128 *Źródło: tab. 6, 8. Średnie
Page 127 and 128: 130 Źródła: WAP Od. księgi kaml
Page 129 and 130: 132 wety stawało 29 osób oskarżo
Page 131 and 132: 134 bląga). Można więc założy
Page 133 and 134: 136 w Elblągu. Szpitale zakupywał
Page 135 and 136: 138 musiał prowadzić do zwiększa
Page 137 and 138: 140 za punkt wyjścia normę wystę
Page 139 and 140: 142 taksy obwarowując go dotkliwą
Page 141 and 142: 144 na serce i regulowanie miesiąc
Page 143 and 144: 146 dostaniesz: strzec jednak trzeb
Page 145 and 146: 148 siedziby kupieckich bractw, rad
Page 147 and 148: 150 szynlcwas, szaia do naczyń. Sp
Page 149 and 150: 152 sieć. A strzeż się Boże, gd
Page 151: ZAKOŃCZENIE Praca ta stanowi podsu
Page 155 and 156: 158 schaft einige kleine Stadtchen,
Page 157 and 158: 160 charakterisiert. Ähnliche Abfa
show all

Andrzej Klonder BROWARNICTWO W PRUSACH KRÃLEWSKICH ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Andrzej Klonder BROWARNICTWO W PRUSACH KRÃLEWSKICH ...