Andrzej Klonder BROWARNICTWO W PRUSACH KRÓLEWSKICH ...

147
ćwiertnia wysłodzin kosztowała tyle, ile beczka najgorszego cienkusza
160 . Ciepte młoto było też używane na okłady w razie bólów reumatycznych
161 K u l t u r a k o n s u m p c j i p i w a
Mimo istnienia wielorakich przedstawionych powyżej form spożycia
piwa i jego produktów ubocznych, oczywiście było ono przede wszystkim
napojem pitym na co dzień i od święta. Rozważania na temat roli
piwa w wyżywieniu ludności Prus Królewskich chciałbym więc zamknąć
uwagami na temat kultury konsumpcji piwa i innych alkoholi, funkcjonujących
w tej dziedzinie obyczajów, a także norm ustanawianych przez
władzę miejską i wiejską.
Oprócz codziennych posiłków zarówno w mieście, jak i na wsi okazję
do picia piwa stwarzały wszelkiego rodzaju uroczystości rodzinne
i towarzyslcie: chrzciny, wesela, pogrzeby, uroczystości i spotkania brackie
i cechowe wreszcie transakcje handlowe. Oczywiście zależnie od
zamożności środowiska, w którym odbywała się uroczystość piwo byto
bądź jedynym napojem bądź jednym z kilku, różne też byty ilości trunku.
Np. w 1682 r. podczas stypy po śmierci wdowy po Samuelu Zawadzkim,
wójcie rnalborskim, serwowano piwo robione na miejscu, piwo kupne,
wino, wódkę różaną i inne gatunki wódek. Po pogrzebie zmarłego
w 1689 r. tracza z jednej wsi na Mierzei Wiślanej podawano tylko piwo
162
Wiele okazji do picia dostarczało życie cechowe. Np. w toruńskich
bractwach czeladniczych towarzysze schodzili się wieczorami na tzw,
"Virchen", czeladnicy w trakcie wędrówki przybywający do miasta byli
goszczeni przez starszych piwem. Wspólne uczty połączone z piciem
piwa odbywali też mistrzowie cechów, nawet tych najuboższych ( np. w
Elblągu tragarze piwa i najemni piwowarzy). Piwem oblewano też na
wsi transakcje kupna-sprzedaży 163 , Uczty i skromniejsze przyjęcia odbywały
się oczywiście w domach mieszczan czy chłopów, istniała jednak
rozbudowana sieć różnego rodzaju punktów wyszynku. W miastach
były to szynki, karczmy i gospody gwarantujące gościom także nocleg.
Wreszcie miejscem konsumpcji były gospody cechowe oraz ekskluzywne
160
161
WAP Gd. 300, 97/110; 369, 1/4011-4015; 508/1877.
S y r e n i u s z, "Zielnik...", s. 945-946.
162 WAP Gd. З/l, s. 676-677; Beck, "Vom Volksleben...", s. 51-52.
163 WAP Gd. 426/1, f. 3; "Polskie ustawy wiejskie...", s. 210.