Andrzej Klonder BROWARNICTWO W PRUSACH KRÓLEWSKICH ...

69
dobrze orientują nas w skali produkcji, być może z jednym wyjątkiem
ostatniego trzydziestolecia tego stulecia. Oczywiście stale należy pamiętać
o tym, że ustalona na ich podstawie wielkość globalnej produkcji
miasta będzie
zawsze wariantem
minimalnym. Charakterystycznymi
i bezspornie
ustalonymi cechami piwowarstwa
w Elblągu są więc w
XVII w., stały stopniowy spadek
produkcji (w stosunku
do XVI w.) z wyjątkiem wyraźnego
ożywienia w latach
czterdziestych oraz krótkotrwałe
okresy wzrostu na
początku każdej okupacji
szwedzkiej ( ryc. 2, 3), poktórych
następowało wyraźne
załamanie, np. między latami
1627-1630 spadek o
32%, między rokiem 1658 a Ryc. 2. Przemiał słodu w Elblągu w latach
1622-1636 w łasztach. Źródło tab. 1.
1660 o ok. 53%. Równocześnie
wzrost przemiału w 1627 r. w stosunku do r. 1625 wyniósł
ok. 35%, w 1656 r. zaś w stosunku do 1654 tylko ok. 9%. W czasie
obu wojen mamy więc podobne zjawiska jednak o odmiennym nasileniu.
Podczas pierwszej okupacji wzrost przemiału poprzedzający załamanie
jest bardzo znaczny, późniejszy zaś spadek choć gwałtowny w stosunku
do najlepszego w czasie wojny 1627 r. oznaczał w 1630 r. jedynie
powrót do skali produkcji sprzed rozpoczęcia działań. Dopiero rok 1631
przynosi dalszy spadek o ok. 25% w stosunku do 1625 г., ostatniego
roku pokoju. Inaczej w czasie "potopu" - ożywienie jest tu znacznie
mniej wyraźne, spadek zaś niezwykle gwałtowny nie tylko między latami
1658-1660, lecz także w stosunku do okresów poprzedzających drugą
szwedzką okupację Elbląga, np. w 1660 r. w stosunku do 1654 spadek
o 49%. Pozostaje pytanie o przyczyny zaprezentowanych powyżej, zjanа
poziomie legalnej produkcji z lat pięćdziesiątych XVII w. Niestety podobnej
analizy nie można przeprowadzić przy pierwszej połowie stulecia,
w której zapewne różnica między globalną produkcją Elbląga a produkcją
legalną (cechową i wówczas jeszcze dość często produkcją
rzemieślników z innych cechów) nie była tak znaczna.