Andrzej Klonder BROWARNICTWO W PRUSACH KRÓLEWSKICH ...

136
w Elblągu. Szpitale zakupywały też wina importowane, lecz jeśli wierzyć
analogiom z Hamburga i Wismaru wino w szpitalu było przeznaczone
jedynie dla jego zarządu lub wizytujących szpital rajców 111
O
rozmiarach konsumpcji i produkcji ostatniego artykułu konkurującego
z piwem - miodu nie sposób powiedzieć coś bliższego. Jedynie
rejestr pobieranej w 1577/1578 r. w Toruniu akcyzy od miodu pozwala
ustalić, że w mieście wypijano w ciągu roku co najmniej 80 beczek tego
napoju (ok. 10 000 l )
112 . Nie wiadomo jaka była skala konsumpcji
w innych miastach. W XVI i XVII w. sycono też miody w Malborku i Elblągu,
przy czym w tym pierwszym jeden producent miat prawo wyrobu
do 20 beczek rocznie. W Elblągu sprzedaż miodu prowadził między innymi
Urząd Sędziego Ziemskiego (Landrichter Amt), a nabywcami byli
z reguły tamtejsi patrycjusze 113 . W 1619 r. beczka miodu w Elblągu
kosztowała 120 gr, począwszy zaś od 1625 do 1652 r. cena utrzymywała
się na wyjątkowo niskim poziomie 180 gr (beczka piwa - 240,
360 gr
114 . Do Elbląga i Malborka docierały tez miody litewskie. Mimo
stabilizacji cen źródła nie podają żadnych informacji wskazujących na
jakiś wyraźny wzrost spożycia miodu kosztem wina czy piwa. Tymczasem
już w ostatnim trzydziestoleciu XVI w. w Malborku średnie ceny
miodu wahały się w granicach 384-514 gr. W 1569 r. miód produkowany
przez bartników starostwa sztumskiego osiągał cenę 510 gr za beczkę.
W 1624 r. beczka miodu syconego w starostwie Grudziądz i Czarne
kosztowała 450 gr. W cztery lata później w Malborku stof miodu
kosztował 28 gr czyli 7 razy więcej niż stof piwa 115 . Ceny elbląskie
z pierwszej połowy XVII w. i lat pięćdziesiątych tym bardziej zaskakują,
że również w latach sześćdziesiątych
(1663, 1664 r.) ceny miodu w
Prusach nadal rosły osiągając w starostwie tucholskim 600, w gniewskim
zaś 900 gr za beczkę, W cenie 900 gr (beczka piwa - 360 gr)
sprzedawano też miód w Elblągu w 1700 r.
116 . Można przypuszczać,
111 H u n t e m a n, "Bierproduktion...", s.55; WAP Gd. 508/2173.
113
112 WAP Toruń, Kat. IV, z. 11, s. 233-235.
WAP Gd. 359, 1/2141, f. 31v; 359, 1/2144, f. 31v; 369, 1/2155,
f. 53v; 369, 1/2472, s. 22; 508/1238, f. 53V-54.
114
WAP Gd. 359, 1/2144, f. 31v; 369, l/2155, f. 53v.
115 Szpak, "Studia nad stosunkami rynkowymi...", s. 121-122; "Lustracja
województw malborskiego i chełmińskiego 1570", s. 67; "Lustracja
województw Prus Królewskich 1624", s. 42; WAP Gd. 508/1224,
f. 338.
116
WAP Gd. 359, 1/2472, s. 22; Paczkowski, "Opis królewszczyzn...",
s. 39, 220.